ŚLĄSK POLSKĘ STANOWI

Ród Ligoniów jest bardzo zasłużony dla walki o polskość Śląska w XIX i XX wieku. Składało się na niego cztery pokolenia.

Juliusz Ligoń (1823 – 1889) był polskim działaczem społecznym, publicystą i poetą. Pochodził z rodziny robotniczej i pracował jako kowal. W 1848 r. dla dotkniętych klęską głosu założył „Polski Konsum” i „Komitet Pomocy Polskiej”. Stworzył polskie „Kółko czytelnicze” i „Towarzystwo Pożyczkowe” umożliwiające pobieranie pożyczek polskim robotnikom. Przez całe życie był szykanowany za propolską i antyniemiecką działalność.

Juliusz Ligoń zetknął się z pieśnią powstania styczniowego w 1863 r. w Zawadzkiem. W swoim domu przyjął uczestników powstania, którzy opowiadali o paleniu dworów przez wojska carskie, o gwałtach i deportacjach, a gdy zaśpiewali „Boże coś Polskę” i „Z dymem pożarów”, podobno rozpłakał się i synom przykazał wyuczyć się tych pieśni. Jan Ligoń syn napisał wtedy w jednym ze swoich wierszy, że modlił się z ojcem „przed Najświętszej Panienki i Syna obrazem” o ratunek dla Polski. Jan Ligoń, wnuk Juliusza, należał do czołowych działaczy ZŚKŚ. Stanisław Ligoń, wnuk Juliusza, wywarł przemożny wpływa na rozwój życia kulturalnego w chórach śląskich.

Jan Ligoń (1851 – 1917) był pisarzem i poetą. Pomysłodawca plenerowych wystąpień teatru na Śląsku. Autor wielu listów do ojca oraz wierszy publikowanych na łamach śląskich gazet, ukazały się m.in. w "Gazecie Górnośląskiej" i "Katoliku". Pisał wiersze o charakterze patriotycznym, religijnym a także autobiograficzne, moralizatorskie.

JanLigoń syn (1890-1961)był działaczem ruchu śpiewaczego, inscenizatorem i reżyserem przedstawień teatralnych. W sławnym śląskim rodzie pisarzy ludowych Janpoświęcił się śpiewactwu w najwyższym stopniu. Ukończył szkołę powszechną w Bytomiu w 1904 r., praktykował w Banku Ludowym w Bytomiu, był członkiem Towarzystwa Śpiewaczego „Jedność” i jego prezesem (1912). Był także m.in. Inne jego funkcje to: współorganizator Towarzystwa „Iskra” w Bytomiu od 1914 r., przewodniczący komitetu plebiscytowego w Pszczynie, prezes chóru „Lutnia” w Pszczynie i współtwórca Polskiego Chóru Harmonia w Mikołowie – prezes (1919-20). Był uczestnikiem wszystkich trzech powstań śląskich. Po powrocie Górnego Śląska do Polski był m.in. przewodniczącym Rady Miejskiej w Mikołowie (1919-1937) i prezesem Śląskich Kół Śpiewaczych 1920-1931. Był więźniem obozów w Dachau i Gusen. Zmarł w Mikołowie, pochowany na cmentarzu przy kościele św. Wojciecha.

Stanisław Ligoń (1879-1954) – literat, gawędziarz, artysta malarz, pseudonim Karlik z „Kocyndra”, syn Jana, brat Jana. Uczył się w Szkole Artystyczno-Przemysłowej w Krakowie; w Berlinie kontynuował studia malarskie (1900-1904), w Bytomiu ilustrował książki, w Mikołowie pracował w Drukarni Miarki. Był współzałożycielwm Harmonii, prezes chóru (1910), związany z amatorskim ruchem śpiewaczym i teatralnym. Pracował w Polskim Komisariacie Plebiscytowym – Wydział Prasowy; redaktor „Kocyndra”; pracownik Naczelnej Rady Ludowej. Dyrektor rozgłośni radiowej w Katowicach (1934-1939); poseł na Sejm RP (1935-1939). Prezes Związku Plastyków Śląskich, kierownik sekcji teatrów ludowych, członek Zarządu Instytutu Śląskiego. Prowadził słynną audycję radiową „Przy żeleźnioku”. ; W czasie II Wojny Światowej – w Rumunii, Jugosławii, na Cyprze i w Palestynie (założyciel Domu Polskiego w Jerozolimie). Pracownik Polskiego Radia w Katowicach (1946-1954).

 Stanisław Ligoń wydał Album karykatur plebiscytowych „Kocyndra”. Po mistrzowsku potrafił wykorzystać wartości folkloru. Opracował widowiska folklorystyczne: Wesele na Górnym Śląsku (wystawione 115 razy), opiekował się teatrami amatorskimi, założył bibliotekę teatralną.

W katowickim radiu szły jego „Bery i bojki śląskie”. Dzięki niemu śląskie chóry miały łatwy dostęp do Radia. Był współautorem audycji „Czelodki Radiowej”. Występował w audycji Aleksandra Widery „Na filarze 407”. Ustanowiono Nagrodę im. Stanisława Ligonia której patronuje Radio Katowice.

Andrzej Sas-Jaworski nie kontynuował tradycji artystycznych rodu. Jest członkiem kapituły przyznającej nagrodę imienia Stanisława Ligonia. W ostatnich wyborach samorządowych startował do Sejmiku Śląskiego z listy PiS.