Sawicka wiedziała gdzie kręcić lody

Pod płaszczykiem troski o zadłużone szpitale wyciągnięto broń, którą przyłożono organom założycielskim. Szpital ma się bilansować! Dobre! Przez wiele lat niedoinwestowane jednostki wygenerowały wielomilionowe długi na „łebka”.

Powinnam swoje przemyślenia zacząć od opieki zdrowotnej, ale nie chciałam już pierwszym wpisem zanurzać się w bagno. Temat należy potraktować bardzo poważnie, bo i sytuacja jest poważna, a wręcz dramatyczna. Zacznę od szpitali.

Początek

Kiedy przekształcano pierwsze szpitale w Polsce nie było jeszcze zapisów w ustawie jak mają funkcjonować spółki w roli zakładów leczniczych. Ot taka partyzantka w czasie, której strzelano na ślepo, a ofiarami byli pracownicy. To oni, jako pierwsi stanowili pole doświadczalne. Jedne przekształcenia były bardziej humanitarne, a inne przypominały wojnę. W moim szpitalu nie było rozmów, nie było szacunku, a nasz pierwszy sprzeciw stał się krzykiem i walką, w którą władza wplotła oddziały prewencji i czołgani po Sąd Najwyższy.

To było jedynie preludium

Pod płaszczykiem troski o zadłużone szpitale wyciągnięto broń, którą przyłożono organom założycielskim. Szpital ma się bilansować! Dobre! Przez wiele lat niedoinwestowane jednostki wygenerowały wielomilionowe długi na „łebka”. Postawiono warunek- przekształcenie. W zamian dano pomoc rządową, którą otrzymały organy założycielskie przejmujące dług po likwidowanych szpitalach na zaległości publicznoprawne (ZUS, podatki, itp) reszta natomiast jest zobowiązaniem samorządu. Kwoty niebagatelne zresztą (media, leki, zaciągnięte zobowiązania). Wiele samorządów przekształciło szpitale.

Następny strzał

Ustawa z 15 kwietnia 2011 już wyraźnie pokazuje, że nie ma szpitali spółek sa przedsiębiorstwa! I co z tego?! Teraz mamy dopiero ukręcenie loda. Spółki utworzone przez samorządy, dla których organem właścicielskim jest administracja publiczna zostały potraktowane jak prywatne firmy, których nie dotyczą zapisy dla samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Wiele z tych zapisów jest nie tylko niekorzystna dla pracowników medycznych, ale stanowi również zagrożenie dla pacjentów. Ponadto budzi wiele wątpliwości w sferze tworzenia tzw. układów i upolitycznienia spółek, które działają w oparciu o środki publiczne- kontrakty z NFZ, a ich organem właścicielskim jest administracja publiczna.

Zapisy wraz z komentarzem:

Po pierwsze zapis w art. 49 ustawy zobowiązujący podmioty niebędące przedsiębiorcą do przeprowadzania konkursów na kierownicze stanowiska. Taki zapis pozwala na dobrowolność w powoływaniu kadry z spółkach. Daje to umocnienie polityczne dla osób, które stoją na czele organów właścicielskich np. dla spółki w powiecie- staroście. Wiadomym jest, że zmiana polityczna dla osób powołanych na stanowiska kierownicze wiąże się z ryzykiem utraty funkcji. Tak wyłaniania kadra jest nie tylko społecznie niesprawiedliwa, ale nie ma też nic wspólnego ze zdrową konkurencją i jakością usług. Tworzy się w ten sposób za publiczne pieniądze układy polityczne. Personel, który jest ambitny i chce podnosić swoje kwalifikacje w spółce na awans w ramach zdrowej konkurencji liczyć nie może. Ponadto nawiązanie umowy wskutek konkursu jest na 6 lat, a w jednostkach przekształconych w zależności od woli rządzących.

Po drugie zapis w art. 50 dotyczący minimalnych norm zatrudnienia pielęgniarek zobowiązuje do ich ustalenia i realizacji jedynie SPZOZ-y. Ten zapis jest dramatyczny dla pielęgniarek i pacjentów. Niedopuszczalne jest, aby w oparciu o środki publiczne, jakie otrzymują spółki z NFZ za świadczenie usług medycznych nie było również takich norm. Taki zapis nie tylko powoduje dobrowolność pracodawcy w ilości zatrudnionego personelu, ale przede wszystkim stanowi zagrożenie zdrowia i życia i to zarówno dla pacjenta jak i pracownika.

W tym samym artykule pkt. 4 czytamy: W podmiocie leczniczym niebędącym przedsiębiorcą zatrudnia się pracowników posiadających kwalifikacje odpowiednie do zajmowanego stanowiska. Pytanie zasadnicze, jakie rodzi się przy takim zapisie: Czy w spółkach dopuszczalne jest zatrudnianie bez odpowiednich kwalifikacji?!

Art. 62. Za długoletnią pracę pracownikowi samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej przysługują nagrody jubileuszowe, Art. 63. 1. Pracownikowi samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej przechodzącemu na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy przysługuje jednorazowa odprawa oraz Art. 65. 1. Pracownikowi samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej przysługuje dodatek za wysługę lat w wysokości wynoszącej po 5 latach pracy 5% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Dodatek ten wzrasta o 1% za każdy dalszy rok pracy, aż do osiągnięcia 20% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. …Ponownie mamy do czynienia z rozbieżnością w przywilejach pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych funkcjonujących w oparciu o środki publiczne!

Kolejny cios

Projekt Ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Tam gdzie jest komercja tam nie może być wolontariuszy…tylko nasi decydenci zapomnieli, że nazwa dla spółek- przedsiębiorstwo ma się jak kwiatek do kożucha. Organ właścicielski samorząd, płatnik, NFZ, a nazwa jedynie wolontariuszy wyrzuca.

Podsumowanie

W spółkach kwalifikacje niekoniecznie, minimalne normy zatrudnienia też nie, wolontariusze za drzwi. Kto zyska? Jak spółka nie wytrzyma to ktoś ją kupi za grosze, jak nie to NFZ wzmocni sąsiedni szpital, żywy obywatel to drogi obywatel, lodziarnia nakręci dla tych, co nam krok po kroku to zgotowali…

Autorem tekstu jest Ewa Gutek: działacz społeczny, Pełnomocnik Solidarnej Polski w powiatachokręgu legnickim, były związkowiec- lider największego protestu w sprawie przekształcania szpitali.