Rzeznik z Bosni

Obydwaj sa oskarzeni za bezprawne uwiezienia, morderstwa, gwalty, wykorzystywanie seksualne, tortury, bicie, rabunki i nieludzkie traktowanie cywili.

Pokost jugoslowianskiej stabilizacji zaczal sie sypac po smierci Tito w 1980 roku. Zamozniejsze republiki jak Chorwacja i Slowenia zaczely agitacje w sprawie autonomii. Tak samo Macedonia i muzulmanska wiekszosc z Bosni i Hercegowiny oraz serbska prowincja Kosowo. Serbia dysponowala sila polityczna w federacji i nie chciala zmian. Biedniejsza Czarnogora popierala scentralizowana federacje i Serbie.

Ratko Mladic pochodzil z Bosni, jego ojciec zostal zabity przez faszystow chorwackich (ustasze) w czasie wojny. Ratko wychowywal sie w biedzie, zdecydowal sie na kariere w wojsku.

W 1990 roku Radovan Karadzic byl jednym z zalozycieli Serbskiej Partii Demokratycznej i zostal jej szefem. Partia byla pod wplywem cerkwi prawoslawnej i popierala wprowadzenie systemu rynkowego, a takze popierala nacjonalistycznego prezydenta Serbii.

Wielopartyjne wybory w Bosni doprowadzily do koalicji zlozonej z muzulmanskich demokratow, partii Karadzica i chorwackich demokratow.

W 1991 roku Ratko Mladic zostal dowodca korpusu armii jugoslowianskiej w Chorwacji.
 
Slowenia i Chorwacja zadeklarowaly niepodleglosc w czerwcu, a rzad federalny rozkazal zdominowanemu przez Serbow wojsku zniszczyc secesjonistow. 10-dniowa wojna w Slowenii zakonczyla sie porazka Serbow. Wojna w Chorwacji trwala 7 miesiecy i skonczyla sie zawieszeniem ognia.

W czasie wojny w Chorwacji Mlatko Radic scisle wspolpracowal z prezydentem Milosevicem. Uzbrajal serbskich rebeliantow i bral udzial w konfiskacie ziemi.

Tymczasem w Bosni wiele serbskich enklaw zadeklarowalo autonomie i wiernosc rzadowi w Belgradzie, to doprowadzilo do konfliktu zbrojnego.

Karadzic odrzucil propozycje aby Bosnia byla niepodlegla. Bojkotowal spotkania prezydentury i wylaczyl swoja partie z koalicji. W zamknietym referendum wiekszosc Serbow glosowala za pozostaniem w skladzie Jugoslawii.

W 1992 odbylo sie referendum – muzulmanie i Chorwaci wybrali niepodlegosc uznana przez Unie Europejska, USA i ONZ.

Serbska mniejszosc zbojkotowala referendum i zaczela sie wojna.
Serbowie zorganizowali oblezenie Sarajewa, ich artyleria na wzgorzach prowadzila ostrzal ulic i rynkow, a snajperzy strzelali do przechodniow.

Karadzic proklamowal w kwietniu niepodlegla republike Serbow, zostal prezydentem i zwierzchnikiem sil zbrojnych ze stolica w Pale.

Ratko Mladic dowodzi stacjonujaca w Bosni armia jugoslowianska w sile 80 tysiecy zolnierzy – zolnierze zostali w efekcie wojskiem bosniackich Serbow.

Przy wsparciu prezydenta Serbii oddzialy Mladica i bojowki serbskie okupuja terytoria w calej Bosni i po 6 tygodniach walki kontroluja 2/3 panstwa, a konflikt wkrotce przenosi sie do Chorwacji.

Muzulmanie i Chorwaci zostaja zmuszeni do ucieczki, trzymani jako zakladnicy w celu wymiany jencow lub umieszczeni w obozach koncentracyjnych, do tego byly regularne egzekucje. Okolo 20 tysiecy kobiet i dziewczat wtracono do "obozow gwaltu". Aresztowano muzulmanskich i chorwackich przywodcow, wielu zamordowano. Na samym poczatku wojny zamordowano ponad 100 tysiecy ludzi, setki tysiecy pozbawiono domow.

Sytuacja byla trudniejsza gdy Chorwaci proklamowali wlasne panstwo w Bosni. Natomiast chorwaccy Serbowie proklamowali wlasna republike wewnatrz Chorwacji i zawarli sojusz z Serbami z Bosni.

W 1993 sily chorwckie probuja opanowac terytorium w Bosni, ale napotykaja opor muzulmanow.

ONZ wydaje rezolucje o stworzeniu 6 "bezpiecznych stref" dla muzulmanow, sa to Bihac, Tuzla, Srebrenica, Zepa, Gorazde i Sarajewo. Tereny te sa bronione przez zolnierzy z ONZ.

W 1994 roku Bosnia i Chorwacja zawieraja umowe o federacji i zakonczeniu starc zbrojnych. Chorwaci i muzulmanie lacza sily i zaczynaja ofensywe przeciwko Serbom.

NATO wymusza zawieszenie ognia i wycofanie serbskiej artylerii.

Na zachodzie sily serbskie zostaly wyparte przez wojsko chorwackie, ludnosc serbska opuscila Chorwacje.

Na wschodzie jednostki zbrojne Mladica wspomagane przez armie jugoslowianska opanowaly strefy pod opieka ONZ – jest to Srebrenica i Zepa. W Srebrenicy wydalono 40 tysiecy muzulmanow, wiecej niz 5 tysiecy zamordowano na rozkaz Mladica. Ludobojstwo doprowadzilo do nasilenia kontr-ofensywy przeciwko bosniackim Serbom.

Bedaca w defensywie armia bosniackich Serbow lekcewazyla juz rzad Republiki Serbskiej. Generalowie pod przywodztwem Ratko Mladica ignorowali rozkazy rzadu, chociaz Karadzic probowal wycofac ich z frontu. Generalowie odmowili zastosowania sie do rozkazow.

W listopadzie podpisano pokoj w Bosni, Karadzic zostal zmuszony zaakceptowac umowe, a prezydent Milosevic zamknal granice z Bosnia.

Karadzic i Mladic zostali oskarzeni przez Trybunal w Hadze – za ludobojstwo, przestepstwa przeciw ludzkosci, przeciw cywilom i miejscom religijnym, za oblezenie Sarajewa, za uzycie zolnierzy z "blekitnych helmow" jako zakladnikow i ludzkie tarcze.

Obydwaj sa oskarzeni za bezprawne uwiezienia, morderstwa, gwalty, wykorzystywanie seksualne, tortury, bicie, rabunki i nieludzkie traktowanie cywili.