Relacja z wczorajszego Kongresu Praw Człowieka

 

Kongres rozpoczął się od panelu „Rola nowych mediów w procesach demokratyzacji na Białorusi”, który miałem zaszczyt poprowadzić.  W tej części dyskusji udział wzięli: Stanisław Szuszkiewicz – pierwszy prezydent niepodległej Białorusi, Natalia Radzina – redaktor naczelna portalu Karta 97, Wiaczesław Dianow – organizator tzw. „milczących protestów", Franak Wiaczorka – opozycyjny działacz młodzieżowy, współpracownik Radia Wolna Europa i Radia Swaboda oraz Dzmitrij Novikau – prezes Europejskiego Radia dla Białorusi.

 

Natalia Radzina opowiedziała gościom Kongresu o tym, w jaki sposób na Białorusi ograniczana jest wolność słowa, mówiła o rewizjach w biurach niezależnych mediów, aresztowaniach dziennikarzy i sprawach karnych wszczynanych przeciwko nim, a także o „czarnych listach” mediów. Radzina stwierdziła, że „Internet pozostał ostatnim bastionem wolności słowa na Białorusi”.

 

– Na terytorium Białorusi zmartwychwstał Związek Radziecki – skonstatował Stanisław Szuszkiewicz. – Chociaż formalnie Białoruś jest niezależnym krajem, to granica z Polską przypomina dawną granicę Związku Radzieckiego – zauważył.

 

Białoruski opozycjonista młodego pokolenia, Franak Wiaczorka, podkreślił, że rola dziennikarzy na Białorusi jest obecnie ważniejsza niż rola polityków, bo społeczeństwo białoruskie potrzebuje dostępu do rzetelnych informacji. Podkreślił on, że przyszłość widzi w dziennikarstwie obywatelskim i sieciach społecznościowych. Również  Wiaczesław Dianow, zwracał uwagę na fakt, że to właśnie sieci społecznościowe mogą odegrać znaczącą rolę w organizacji masowych protestów na Białorusi.

 

Opozycjoniści zaapelowali, by Polska i cała reszta Europa nadal wspierały białoruskie wolne media i niezależnych dziennikarzy, bo tylko w ten sposób można szerzyć idee demokratyczne w ich kraju.

 

Tematem kolejnej części dyskusji był ruch protestacyjny w Rosji. W panelu wzięli udział polscy eksperci: dr Wiktor Ross – politolog, były ambasador Polski w Rosji i Mołdawii, Andrzej Brzeziecki – redaktor naczelny Nowej Europy Wschodniej, Katarzyna Jarzyńska – ekspert Ośrodka Studiów Wschodnich. Tę część konferencji poprowadził redaktor Marek Magierowski. Paneliści zastanawiali się, czy ruch protestacyjny w Rosji, który narodził się dokładnie rok temu, kiedy to 5 grudnia 2011 roku po wyborach do Dumy Państwowej, odbył się pierwszy masowy miting „O uczciwe wybory”, jest szansą na demokratyzację w Rosji, czy jest kluczem do przemian w tym kraju. Odpowiedź była negatywna. Eksperci podkreślali, że podczas demonstracji nie wysuwano haseł politycznych, ludzie przychodzili jedynie po to, by wyrazić swoje niezadowolenie, zmęczenie obecną sytuacją.

 

Eksperci zastanawiali się również nad rosyjską opozycją, czy jest ona demokratyczna, czy tylko antyputinowska, czy ma do zaproponowania społeczeństwu coś więcej niż tylko hasła „Rosja bez Putina”.

 

Dr Wiktor Ross podkreślił, że Putin ma poparcie większości społeczeństwa, ale „ostatnie afery to agonia systemu”. Właśnie te afery i skandale wokół władzy mogą doprowadzić do prawdziwego protestu i prawdziwych przemian.

 

Katarzyna Jarzyńska zwróciła uwagę na ostatnie, represyjne ustawy, które zostały uchwalone przez Dumę Państwową: ustawa o „agentach zagranicznych”, zaostrzenie ustawy o zgromadzeniach, „czarne listy” stron internetowych. Jak podkreśliła Jarzyńska, władza przestraszyła się i stara się ograniczać swobody obywatelskie.

 

Ostatnim panelem podczas wczorajszego Kongresu był panel ukraiński. Konstantin Winokurow z Instytutu Gorszenina, Jan Andrzej Dąbrowski, prezes Kolegium Europy Wschodniej oraz Maryana Prokop, politolog, doktorantka na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, rozważali powyborcze scenariusze dla Ukrainy. Nad przebiegiem dyskusji czuwała redaktor Maria Przełomiec – TVP INFO, „Studio Wschód”.

 

Paneliści nawiązali do wyników wyborów parlamentarnych na Ukrainie, które odbyły się pod koniec października. Wyniki te pokazały, jak podkreślali uczestnicy dyskusji, że Ukraińcy nie wyrazili zaufania wobec partii rządzącej, są zmęczeni jej działaniami, nie widzą jednak alternatywy. – De facto 70% obywateli zagłosowało przeciwko władzy – zauważył Konstantin Winokurow.

 

Uczestnicy dyskusji zastanawiali się również nad fenomenem Witalija Kliczki i partii „Udar”. Rozważali, na ile Kliczko jest politykiem i czy ma szanse w wyborach prezydenckich. Poruszona została również kwestia partii „Swaboda”, która reprezentuje radykalne poglądy – co jest czymś nowym na Ukrainie, ale jednocześnie wpisuje się w ogólnoświatowy trend. 

 

Pojawiło się również pytanie o Julię Tymoszenko i jej szanse na udział w ukraińskiej polityce.

 

Po panelach dyskusyjnych publiczność została zaproszona na projekcję filmu „Białoruskie marzenie” (reż. Ekateriny Kibalchich), który opowiada o wydarzeniach na Białorusi od czasu wyborów prezydenckich w 2010 roku. Przed pokazem  Franak Wiaczorka – opozycyjny działacz młodzieżowy, współpracownik Radia Wolna Europa i Radia Swaboda oraz Ivan Shyla, członek „Młodego Frontu”, obecnie student UŚ, opowiedzieli o swoich wspomnieniach z placu Niepodległości, o demonstracji przeciwko fałszowaniu wyborów prezydenckich i jej brutalnej pacyfikacji. Wspominali o swoich kolegach i przyjaciołach, którzy zostali wtedy aresztowani i o poczuciu winy, że oni zostali na wolności.

 

Więcej o projekcie, programie Kongresu, sylwetkach panelistów mogą się Państwo dowiedzieć ze strony Kongresu: www.ehrc.eu

Fotorelacja z wczorajszego Kongresu dostępna jest na stronie: http://www.migalski.eu/aktualnosci/iii-kongres-praw-czlowieka-juz-za-nami/06-12-2012