Jest to opis treści takich pojęć jak prywatyzacja, własność i zysk.
Prywatyzacja, komunalizacja, nacjonalizacja:
1. Jesteśmy za prywatyzacją gospodarki o ile jest bardziej efektywna od innych form gospodarowania (np. spółdzielczej, komunalnej, państwowej) przy równych standardach moralnych i poszanowania godności pracowników. Jednocześnie nie wykluczamy rozwoju form spółdzielczych, państwowych, spółek pracowniczych itp. o ile w danych warunkach przynoszą większe korzyści społeczno – gospodarcze.
2. Prywatyzacja musi mieć określone granice, by nie stwarzać możliwości zawłaszczenia przez jedną lub kilka osób całego majątku kraju, jego ziemi lub bogactw naturalnych.(wolny przepływ kapitału umożliwia taką sytuację, ponieważ na Zachodzie powstały indywidualne fortuny (Sorosz), gotowe przejąć na własność całe państwa.
3. Prywatyzacja nie może być drogą do zmiany własności narodu na własność podmiotów zagranicznych, chyba, że korzyści stąd płynące dla kraju znacznie przekraczają ubytki jego majątku, co więcej umożliwiają jego powiększenie w innych segmentach ( sprzedaż fabryki obuwia by kupić fabrykę półprzewodników, których sprzedaż umożliwi kupować potrzebne obuwie + dodatkowe dobra.)
Własność
1. Popieramy prawo do własności indywidualnej ale i społecznej. Własność pozyskana drogą kradzieży (np. przez bolszewików) lub w inny, choć nawet zgodny z prawem, nieetyczny sposób (przekręty finansowe, giełdowe, prawne, celne, walutowe) powinna być skonfiskowana i przywrócona jako majątek narodowi.
2. Kumulowanie własności w jednych rękach przez cesje kapitałowe, grę na giełdzie, dziedziczenie – musi mieć zakreślone granice, by nie doszło do jej kumulacji w rękach jednostki, grupy lub podmiotów zagranicznych. Dotyczy to przede wszystkim działów strategicznych funkcjonowania kraju jak np. energetyka, transport, informacja, obieg i emisja pieniądza, kultura i edukacja. a także nauczanie uniwersyteckie w naukach społecznych.
Zysk nie jest jedynym motorem działania człowieka
1. Nie zgadzamy się z tezą pewnych ekonomistów, że zysk (indywidualna korzyść) jest jedynym motorem działania człowieka. Uważamy, że każdego z nas, w różnych proporcjach, pobudzają do działań różne czynniki:
a-chęć bycia pożytecznym;
b-gotowość poświęcenia dla innych lub dla sprawy;
c-ambicja i chęć wyróżnienia;
d-chęć panowania nad innymi i decydowania o ich losie;
e-chęć gromadzenia bogactwa materialnego.
Ad a.: W systemie socjalistycznym znaczne grupy ludzi (lekarze, nauczyciele, sędziowie, różni urzędnicy, – mimo rażąco niskich zarobków, starali się sumiennie wykonywać swe prace kierowani chęcią „bycia pożytecznym”;
Ad b.: W historii spotykamy liczne przypadki działań sprzecznych z „ideologią zysku”, a wypływających z poświęcenia dla wyznawanych wartości (np. żołnierze w obronie ojczyzny, ratujący bezinteresownie ziomków w czasie klęsk żywiołowych, itp.)
Ad c.: Często o intensywności i skuteczności naszych działań decyduje ambicja i chęć wyróżnienia. (Sport amatorski). Również we wszystkich instytucjach, niezależnie od płac, można zauważyć wysiłki do usprawnień i lepszej od innych roboty. W czasie socjalizmu zdarzało się, że brygadzista lub mistrz zarabiał mniej od robotnika, a mimo to, ten starał się otrzymać stanowisko brygadiera lub mistrza;
Ad d.: Czasem motorem naszego działania jest chęć panowania (przewodzenia) nad innymi i decydowania o ich losie (przynależność do partii politycznych zwłaszcza w ustrojach totalitarnych, praca w policji, prokuraturze, sądownictwie, czasem pedagogiczna itp.;
Ad e.: Chęć gromadzenia dóbr i korzystania z usług, drogą osiągania zysku (wartości wymiennej) ze swej działalności jest w nas powszechna, zwłaszcza w fazie zabezpieczenia sobie lub rodzinie podstawowych potrzeb. Jednakże podobnie jak inne właściwości człowieka można działania w tym zakresie przytłumić, lub jak to ma miejsce obecnie, wyzwolić jako jedyną ścieżkę człowieczego rozwoju.
doc.dr Rudolf Jaworek,ekonomista,emeryt.Autor wielu publikacji gospodarczo - spolecznych i wierszy satyrycznych.