Pracujące Dzieci

By zatrudnić dziecko poniżej 16 roku życia, muszą zgodzić się na to nie tylko rodzice, ale także inspektor pracy. Zezwolenie nie będzie możliwe w przypadku takich prac jak np. zbieranie owoców i warzyw.

Zatrudnienie dziecka możliwe jest jedynie w wyraźnie wskazanych w Kodeksie pracy przypadkach.

Prawo pracy przyznaje zdolność pracowniczą młodym osobom już po osiągnięciu 16 roku życia. Szesnastolatek może samodzielnie, bez zgody rodziców zawrzeć umowę o pracę. Z punktu widzenia prawa pracy wyróżnia się trzy kategorie wiekowe: osoby do lat 16 – dzieci, młodociani pomiędzy 16 a 18 rokiem życia oraz dorośli po ukończeniu lat 18. Stałe zatrudnianie dzieci do lat 16 jest zakazane.

Dziecko jako pracownik
Można zatrudnić dziecko poniżej 16 roku życia, ale tylko po spełnieniu szeregu wymogów. Dziecko może świadczyć pracę tylko na rzecz podmiotów prowadzących działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową. Wskazany katalog należy traktować jako ściśle wyczerpujący oraz nie wolno go interpretować rozszerzająco, czyli np. zatrudniać dziecko przy sprzątaniu muzeum. Dodatkowo na zatrudnienie dziecka konieczna jest zgoda opiekuna lub przedstawiciela ustawowego, zwykle rodziców.
Niezależnie od tego, zatrudnienie dziecka wymaga uzyskania zezwolenia inspektora pracy. O wydanie takiego może wystąpić jedynie podmiot zamierzający zatrudnić dziecko, a rodzice dziecka już nie. Do wniosku o zezwolenie obowiązkowo trzeba dołączyć opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej dotyczącej braku przeciwwskazań do wykonywania przez dziecko pracy lub innych zajęć zarobkowych, orzeczenie lekarza oraz -jeżeli dziecko podlega obowiązkowi szkolnemu – opinię dyrektora szkoły, do której dziecko uczęszcza, dotyczącą możliwości wypełniania przez dziecko tego obowiązku w czasie wykonywania przez nie pracy lub innych zajęć zarobkowych.

Praca młodocianych
Młodocianym w prawie pracy jest osoba, która ukończyła 16 lat, a nie przekroczyła lat 18. Tak samo jak dziecko młodociany podlega szczególnej ochronie na gruncie prawa pracy. Przepisy o zatrudnieniu młodocianych mają przede wszystkim charakter ochronny; ich celem jest ochrona młodocianych przed eksploatacją ekonomiczną, przed pracą, która może być niebezpieczna, szkodliwa dla ich zdrowia, rozwoju fizycznego i umysłowego, może ograniczać, nawet eliminować możliwość edukacji. W przeciwieństwie do dzieci, młodociany może samodzielnie zawrzeć umowę o pracę, bez zgody rodziców lub innych opiekunów prawnych oraz bez konieczności uzyskania zezwolenia inspektora pracy.

Za sześć lat, z dniem 1 września 2018 roku wejdzie w życie nowelizacja Kodeksu pracy. Zmieni się definicja młodocianego. Będzie nim osoba, która ukończyła lat 15. Dziś definicja małoletniego oraz zakaz zatrudniania dzieci jest ze sobą ściśle powiązany. Z jednej strony ustawodawca definiuje młodocianego jako osobę powyżej lat 16, pozwalając jej samodzielnie zawrzeć umowę o pracę, a z drugiej strony wymaga dla zatrudnienia dziecka, czyli osoby poniżej wskazanego wieku, uzyskać zezwolenie. Po 1 września 2018 roku powstanie dysharmonia pomiędzy tymi dwoma sytuacjami. Z jednej strony ulegnie obniżeniu próg wiekowy pracownika młodocianego, co powinno konsekwentnie skutkować uzyskaniem przez nie zdolności pracowniczej w wieku lat 15. Z drugiej strony nie zmieniając odpowiedniego przepisu Kodeksu pracy, nadal żeby zatrudnić 15 latka będzie konieczne uzyskanie zezwolenia.
Oznacza to, że ustawodawca tylko teoretycznie usamodzielni w zakresie stosunków pracowniczych 15-latków. Nadal będzie wymagał uzyskania zezwolenia na ich zatrudnienie. Może powstać wątpliwość, czy młodocianym jest pracownik już 15-letni czy dopiero 16-letni. Obniżając kryterium wieku młodocianego z 16 na 15 lat ustawodawca powinien konsekwentnie obniżyć wymóg wiekowy dla uzyskania zezwolenia – z lat 16 (jak to jest obecnie) – do lat 15.

money.pl