Polskie marki słodyczy sprzedane obcemu kapitałowi
Wedel – najbardziej znane polskie słodycze sprzedane Japończykom
O tym przypadku słyszało akurat bardzo dużo osób. Fabryka czekolady powstała w Warszawie już w 1851 roku, a w 1944 została znacjonalizowana. Znana m.in. z „Ptasiego Mleczka”, które obecnie jest podrabiane przez wiele innych firm cukierniczych, nie wyłączając należącej obecnie do Amerykanów „Milki”.
Niestety, w roku 1991 roku, za 25 milionów dolarów sprzedano 40% akcji Wedla firmie PepsiCo z USA. W tym samym roku Skarb Państwa sprzedał jeszcze w ofercie publicznej 20% akcji Wedla, co przypieczętowało przejęcie firmy przez PepsiCo. Pod koniec lat 90-tych Wedel znów zmienił właściciela, prawa do marki pozyskała brytyjska marka Cadbury, ale już np. Delicje Szampańskie produkował koncern Danone.
W 2010 roku Wedel został kupiony przez amerykańską firmę Kraft Foods, jednak jeszcze w tym samym roku markę Wedel przejął japońsko-koreański koncern LOTTE Group.
Wawel – krakowskie słodycze przejęte przez Szwajcarów
To z kolei krakowska odpowiedź na Wedla. Firma Wawel powstała w 1898 roku. Jest powszechnie znana m.in. z produkcji czekoladek „Malaga”, „Tiki Taki” i „Kasztanki”. Po drugiej wojnie firma została znacjonalizowana, a w 1998 jej akcje pojawiły się na giełdzie. Obecnie kontrolę nad spółką ma szwajcarska firma Hosta International AG.
Mieszko – marka stworzona przez polskie legendy
Firma Mieszko powstała w 1993 roku z połączenia zakładów cukierniczych Ślązak i Raciborzanka. Niestety, w 2002 roku firmę przejęła holenderska spółka Central European Confectionery Holdings, a od 2014 roku Mieszko należy do Bisantio Investments, czyli firmy litewskiego biznesmena Vladasa Numaviciusa.
Znane alkohole, które nie są już polskie
Soplica, Absolwent, Żubrówka – tradycyjne polskie trunki w rękach Rosjan
Soplica to jedna z najstarszych wódek, które wywodzą się z Polski. Zaczęto ją produkować w Gnieźnie już w 1891 roku. Żubrówka to trunek, którym polska szlachta raczyła się już w XVII wieku, a od 1928 roku jest produkowana w ramach Polmosu Białystok. Do owej spółki należy także m.in. wódka Absolwent.
Polmos Białystok w 2005 roku został sprzedany i wszedł w skład amerykańskiej spółki CEDC. Natomiast sama CEDC została w 2013 roku kupiona przez rosyjski koncern Russian Standard Corporation.
Sobieski, Krupnik, Starogardzka, Balsam Pomorski – polski król byłby załamany
Kolejne bardzo dobrze znane w Polsce marki wódek. Niestety, wszystkie one przez spółkę Sobieski należą do francuskiej firmy Belvedere. Szczególnie boli utrata marki Sobieski, która jest produkowana już od czasów panowania króla Jana III Sobieskiego.
Luksusowa, Wyborowa – jedna z najstarszych polskich wódek w rękach Francuzów
Te trzy doskonale znane przez Polaków wódki należą z kolei do francuskiej firmy Pernod Ricard Polska. Wyborowa, której receptura powstała w 1926 roku, do dziś jest hitem eksportowym. Już od 2001 roku niepolskim. Luksusowa zaś, nie należy do Polaków od 2003 roku.
Żołądkowa Gorzka – dawna wódka Palikota
Akurat ta marka dość długo pozostawała w polskich rękach. Żołądkowej Gorzkiej obecnie nie można już zaliczać do wódek, ponieważ zawiera teraz tylko 36% alkoholu, ale umówmy się, że jest to wciąż trunek bardzo do wódki zbliżony. Natomiast wersja de Luxe ma 40% alkoholu i już oficjalnie jest wódką. Do 2005 roku Żołądkowa Gorzka należała do Polmosu Lublin, kontrolowanego przez Janusza Palikota. Potem została kupiona przez CEDC, a od 2008 roku należy do brytyjskiej grupy Stock.
Lech, Tyskie, Żubr – piwa Kompanii Piwowarskiej należącej do Japończyków
Największe polskie marki piwa zostały wyprzedane już w latach 90-tych XX wieku. W roku 1995 koncern SABI (obecnie SABMiller) nabył od Jana Kulczyka browar Lech, a w roku 1996 browar Tyskie. To z połączenia tych dwóch marek powstała Kompania Piwowarska, do której od 1999 należy także browar z Białegostoku. Ostatnio pojawiła się szansa odkupienia Kompanii Piwowarskiej przez Polaków. Jako potencjalnych inwestorów wymieniano Kulczyk Investments i Maspex Wadowice. Niestety, ostatecznie Kompanię wykupiła japońska Asahi Group.
Żywiec, Warka, Tatra, Królewskie – browary kontrolowane przez Holendrów
Te niegdyś polskie marki należą do Grupy Żywiec, która to z kolei jest własnością holenderskiego Heinekena.
Okocim, Harnaś, Kasztelan – piwa należące do ojczyzny gangu Olsena
Wśród marek piw należących do trzeciego największego koncernu piwnego w Polsce, duńskiego Carlsberga, znajdują się m.in. marki: Okocim, Harnaś i Kasztelan. Swoją „karierę” w przejmowaniu polskich marek Carlsberg zaczął już w 1996 roku, kiedy to przejął browar Okocim (jego historia sięga pierwszej połowy XIX wieku).
Polskie marki sprzętu AGD, które utraciliśmy
Mastercook – polskie kuchenki elektryczne
Historia Wrocławskich Zakładów Metalowych rozpoczyna się w 1946 roku. W 1988 roku firma rozpoczęła produkcję kuchenek elektrycznych pod marką Mastercook, niestety, na fali prywatyzacji w 2002 roku, jedynym właścicielem Mastercooka stała się hiszpańska firma Fagor. Pod władzą Hiszpanów, w roku 2013 firma podupadła, a rok później została wykupiona przez niemiecki koncern BSH Bosch und Siemens Hausgeräte GmbH.
Zelmer – niezawodny producent sprzętu AGD
Legendarna polska marka sprzętu AGD, jej początków można upatrywać już w latach 30 XX wieku. Znana m.in. z produkcji robotów kuchennych, czajników elektrycznych, mikserów, tosterów, jak również odkurzaczy i żelazek. Od roku 2013 właścicielem Zelmera jest niemiecki koncern BSH Bosch und Siemens Hausgeräte GmbH.
Polar – pralka automatyczna, która zastąpiła Franię
Znany rodzimy producent lodówek i pralek od lat 50 XX wieku. Od roku 2002 należy do amerykańskiego Whirlpoola.
Sieci i platformy handlowe
Biedronka – dawna sieć polskich marketów
Wszyscy znają tę portugalską sieć sklepów. Została założona w 1995 roku przez polskiego biznesmena Mariusza Świtalskiego, ale w 1998 roku sprzedał on liczącą już 243 sklepy sieć Jeronimo Martins.
Żabka – początkowo polska sieć małych sklepów
Podobnie jak „Biedronka”, to także sieć założona przez Mariusza Świtalskiego, tyle że nieco później, bo w 1998 roku. W 2005 roku „Żabka” liczyła już 1700 sklepów, a w roku 2007 Świtalski sprzedał firmę czeskiemu inwestorowi Penta Investments. Od roku 2011 „Żabka” należy do funduszu inwestycyjnego Mid Europa Partners, ale niebawem ma zostać sprzedana. Mamy nadzieję, że dojdzie tutaj do repolonizacji.
Allegro – najpopularniejszy w Polsce serwis aukcyjny
Ta platforma sprzedaży online została założona w 1999 roku przez polską spółkę Surf Stop Shop. Niestety, już rok później nasi rodacy pozbyli się jej na rzecz brytyjskiego QXL.com PLC. Niedawno Allegro zostało ponownie sprzedane, przez zarządzający nim do tej pory koncern Naspers z RPA. Nowym właścicielem jest grupa funduszy inwestycyjnych – Cinven, Permira oraz Mid Europa Partners.
Tablica.pl – polskie serwis ogłoszeniowy, który był równie popularny co OLX
To była początkowo bardziej platforma ogłoszeniowa, ale obecnie jako OLX jest to serwis podobny do Allegro. Nie każdy wie, że Tablica.pl to nie wytwór Allegro, ale Polaka Tomasza Drożdżyńskiego. Serwis powstał w 2009 roku i początkowo nazywał się Szerlok.pl. W oparciu o całkowicie polski zespół i kapitał w ciągu półtorej roku działalności osiągnął połowę zasięgu Gumtree i porównywalny do platformy OLX – a przecież były one w rękach potężnych międzynarodowych firm.
W roku 2010 roku portal Szerlok.pl został przejęty przez Grupę Allegro, zmienił nazwę na Tablica.pl, a obecnie, po połączeniu z OLX, jest to OLX.pl. Po tym rebrandingu, do którego doszło w 2014 roku, portalem nie kieruje już Tomasz Drożdżyński.
Wyprzedane polskie firmy telekomunikacyjne
Telekomunikacja Polska, Idea – polska telefonia stacjonarna i komórkowa utracona na rzecz Francuzów
Jeden z najbardziej znanych przykładów bezsensownej prywatyzacji. Firma ta była monopolistą na polskim rynku telefonii stacjonarnej, a od 2005 roku należy do swojego francuskiego odpowiednika, France Telekom. Do TP należała także marka telefonii komórkowej „Idea”, która po roku 2005 zmieniła nazwę na „Orange”, a jej większościowym właścicielem stał się FT.
Aster – polska kablówka, należąca obecnie do UPC
Działający od 1994 dostawca telewizji kablowej, telefonii i internetu. W roku 2006 przejęty przez fundusz Mid Europa Partners. Natomiast w roku 2010 „Aster” został kupiony przez UPC Polska. Nowy właściciel postanowił o usunięciu marki „Aster” z rynku.
Gadu-Gadu – komunikator internetowy, który skradł serca Polaków
Zanim pojawił się Facebook, podstawowym komunikatorem internetowym większości Polaków było Gadu-Gadu, stworzone przez informatyka Łukasza Fołtyna. W 2007 roku GG zostało zakupione przez firmę Naspers z RPA, a od końca 2015 roku komunikator ma nowego właściciela – firmę Xevin Consulting Limited, zarejestrowaną na Cyprze.
Nasza Klasa – serwis społecznościowy, który był w Polsce popularniejszy od Facebooka
Serwis społecznoościowy założony przez kilku polskich studentów w 2006 roku. Jeszcze w 2010 roku był on w Polsce popularniejszy od Facebooka, ale niestety w roku 2011 amerykański serwis zaczął wygrywać tę rywalizację. Mimo wszystko, Nasza Klasa została sprzedana już w 2008 roku – estońskiemu funduszowi Foricom. W roku 2014 władzę nad nk.pl objął Onet.
Środki do prania
E – jeden z najpopularniejszych proszków do prania w Polsce
Jeden z najbardziej znanych w Polsce proszków do prania, powstały już w 1972 roku. Legendarna marka została przejęta w 1993 roku przez brytyjską firmę PZ Cussons, a w 2014 przez potężny niemiecki koncern chemiczny Henkel.
Dosia – proszek do prania ze świnką na opakowaniu
Także znana marka proszku do prania, w tym momencie należy do brytyjskiej korporacji Reckit Benckiser.
IXI – środek piorący z PRLu
Jego produkcja rozpoczęła się już w 1965 roku, a za to przedsięwzięcie odpowiedzialny był polski chemik Mieczysław Wilczek – późniejszy minister przemysłu. Krąży też legenda, że jego receptura została wykradziona z USA przez polskich szpiegów. W każdym razie, w roku 1993 został on sprzedany brytyjskiej firmie PZ Cussons, podobnie jak proszek E. Proszek IXI podzielił także dalszy los proszku E – od 2014 roku należy do firmy Henkel.
Kokosal – płyn do prania Polleny Wrocław
Płyn do prania znany już w PRLu, produkowany niegdyś, podobnie jak proszek E oraz IXI, przez Pollenę Wrocław. W roku 1993 prawa do marki przejęła firma PZ Cussons, a w roku 2014 Henkel.
Autor: Adam Stankiewicz
4 komentarz