„Polacy to obślizgłe istoty” – mowa nienawiści w polskiej telewizji? – modelowy przypadek

Jak informowały media (03.03.2011) w programie „Drugie śniadanie mistrzów”, w telewizji TVN, zaproszony do studia Jakub Żulczyk miał rzekomo stwierdzić, że „Polak to taka cuchnąca, ślizgająca się istota, która nauczona jest w życiu lawiranctwa”. Potem jednak media zmieniły wersję, pisząc: W programie padły też słowa Jakuba Żulczyka, że "Polak to obślizgła istota". W tej sprawie dostaliśmy jednak sprostowanie autora wypowiedzi, które zamieszczamy poniżej, przepraszając jednocześnie za wyrwanie jego słów z kontekstu. Dobrze, że sprawa się choć trochę wyjaśniła, bo oczekiwalibyśmy jakiejś reakcji dotyczącej mowy nienawiści, np. Rady Etyki Mediów lub może stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita? Powielanie fałszywych nazistowskich i stalinowskich stereotypów na temat Polaków oraz innych narodów powinno zawsze spotykać się z surową reakcją, zwłaszcza gdy ma miejsce w publicznych programach o charakterze kulturalnym. Właśnie kilka […]

Jak informowały media (03.03.2011) w programie „Drugie śniadanie mistrzów”, w telewizji TVN, zaproszony do studia Jakub Żulczyk miał rzekomo stwierdzić, że „Polak to taka cuchnąca, ślizgająca się istota, która nauczona jest w życiu lawiranctwa”. Potem jednak media zmieniły wersję, pisząc:

W programie padły też słowa Jakuba Żulczyka, że "Polak to obślizgła istota". W tej sprawie dostaliśmy jednak sprostowanie autora wypowiedzi, które zamieszczamy poniżej, przepraszając jednocześnie za wyrwanie jego słów z kontekstu.

Dobrze, że sprawa się choć trochę wyjaśniła, bo oczekiwalibyśmy jakiejś reakcji dotyczącej mowy nienawiści, np. Rady Etyki Mediów lub może stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita? Powielanie fałszywych nazistowskich i stalinowskich stereotypów na temat Polaków oraz innych narodów powinno zawsze spotykać się z surową reakcją, zwłaszcza gdy ma miejsce w publicznych programach o charakterze kulturalnym.

Właśnie kilka minut temu na prawicowym portalu niezależna.pl pojawiło się sprostowanie Jakuba Żulczyka, które cytujemy:

Sprostowanie Jakuba Żulczyka

Jako sympatyk i czytelnik portalu Niezależna.pl chciałbym prosić o zamieszczenie pewnego sprostowania. Owszem, wystąpiłem w programie Drugie Śniadanie Mistrzów wraz z Marią Czubaszek, Zbigniewem Hołdysem i Beatą Pawlikowską. Zgadzam się, że wypowiedź pani Czubaszek była cokolwiek skandaliczna – żałuję, że jako interlokutor nie zareagowałem na nią na wizji, chociaż mówiąc szczerze, byłem cokolwiek zmęczony i przytłoczony surrealizmem panującej w programie dyskusji.  Nie odpowiadam jednak za wypowiedzi pani Czubaszek, a za swoje słowa. Te natomiast w notce zamieszczonej na portalu Niezależna.pl zostały dosyć brzydko wyrwane z kontekstu. Mówiąc, że "Polak to obślizgła istota" zaznaczyłem na wizji, przynajmniej dwukrotnie, że nie mam na myśli wszystkich obywateli III RP, a także, że mówię raczej o pewnych brzydkich cechach narodowych, wynikających z mentalnego zdemoralizowania i zblatowania przez życie w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Podczas swoich wypowiedzi podkreślałem wyraźnie, że chodzi mi o pewną figurę "polactwa", brzydką cechę, bezpośrednio wyrastającą z 50 lat życia w ustroju, który zmuszał wszystkich swoich obywateli do lewizny i kombinatorki. To właśnie ten ustrój pozostawił w nas na skalę narodową moralny relatywizm, cwaniactwo i uczynił wyraz "załatwić" jednym z najpopularniejszych słów w języku polskim. O tym wszystkim mniej lub bardziej składnie mówiłem podczas emisji programu – swoją drogą, nie odkrywając tutaj żadnej Ameryki, podobna myśl przewija się bardzo często przez publicystykę Rafała Ziemkiewicza, który poświęcił jej gro swojej książki "Polactwo". Niestety, ale redaktor notki w Państwa portalu wyczyścił moją wypowiedź z dosyć jasno wytłuszczonego w programie kontekstu, zgrabnie wpychając ją do szufladki z napisem "antypolskość".

Jest to modelowy przypadek, gdy nawet domniemanie mowy nienawiści wobec Polaków skutkuje prostowaniem komunikatu. Organizacje społeczne zwalczające antypolonizm powinny dążyć do sytuacji, w której publicznie nie wypada znieważać Polaków, a samo podejrzenie skutkuje wyjaśnieniem sprawy.

Zdjęcie za: interia.pl, Jakub Żulczyk /fot. Tomasz Wierzejski