Podatek od cukru? Ależ był taki!!!

nihil novi sub sole

Kilka dni temu pod postem http://kossobor.nowyekran.pl/post/50838,podatek-od-cukru miała miejsce gorąca dyskusja o pomyśle opodatkowania cukru, który w zamyśle twórców miałby doprowadzić do zmniejszenia jego spożycia.
 

Tymczasem podatek od cukru w krajach europejskich funkcjonował mniej więcej od połowy XIX wieku co  najmniej do II wojny światowej. Różnica jest taka, że wówczas skarbowcy cieszyli się ze wzrostu spożycia cukru przez ludność co zwiększało wpływy do budżetu państwa. Teraz prawdopodobnie chodzi o to samo, ale przez delikatność nie wypada powiedzieć tego wprost.
 

Polska po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku wzorując się na rozwiązaniach pruskich wprowadziła ten podatek kilkakrotnie modyfikując jego zasady.

1/

Natomiast nie wprowadziła podatku od wód mineralnych, od cykorii, waniliny, octu, nafty, benzyny, świec stearynowych (Francja), od służby domowej i od koni (Belgia), mięsa i siły wodnej (Czechosłowacja), od samochodów i ubezpieczeń (Niemcy), no i nie wprowadziła opłaty za wstęp na giełdę jak Austria.
Tym niemniej system podatkowy II RP był równie skomplikowany jak nam współczesny a prawnicy rozeznani w jego niuansach mieli się całkiem dobrze.

Poniżej schemat systemu podatkowego funkcjonującego  w Polsce koło roku 1925.

A.    Podatki centralne

I. Podatki bezpośrednie

1. Podatek gruntowy.
2. Podatek od nieruchomości miejskich i niektórych wiejskich.
3, Podatek przemysłowy pobierany w   postaci  opłat za świadectwa przemysłowe i karty rejestracyjne lub w      postaci podatku od obrotu.
4. Podatek dochodowy.
5. Podatek od kapitałów i rent.
6. Podatek od skrzynek depozytowych

II. Podatki pośrednie:

1. Cukier
Dochód z podatku od cukru zajmował pierwsze miejsce  między podatkami pośrednimi. Wynosił 35 zł od 100 kg cukru wypuszczanego z fabryki do obrotu wewnętrznego.

2. Oleje skalne
Podatek wynosił od cetnara metrycznego: benzyny – 15 zł, nafty i parafiny – 10 zł, smarów – 6 zł, oleju gazowego – 1,8 zł.

3. Piwo
Podatek pobierano w postaci opłat od wyrobu brzeczki i prócz tego od gotowego produktu, wydawanego z browaru albo przywożonego z zagranicy.
 

4. Drożdże.
Podatek  pobierano od wagi w formie banderoli (opasek podatkowych) i wynosił 1 zł od kg drożdży krajowych, 1,30 zł od kg drożdży zagranicznych.
 

5. Wino i miód sycony
Podatek pobierano  od miary i wynosił od litra wina  gronowego słabego 1 zł, mocnego 2 zł, wina owocowego i miodu – 20 gr; od win musujących gronowych 4,50 zł, od owocowych 2,00 zł od butelki.
 

6. Kwas octowy.
Podatek wynosił 40 gr. od 1 kg. kwasu przy wywozie z wytwórni lub przy imporcie z zagranicy.
 

7. Zapalniczki
Podatek wynosił 1 zł od zapalniczki kieszonkowej i 5 zł od ściennej i był płatny przy wypuszczaniu wyrobu z fabryki, względnie przy imporcie. Podatek odgrywał rolę środka prohibicyjnego wobec monopolu wyrobu zapałek, pod względem fiskalnym był bez znaczenia.

III. Monopole państwowe.

1. Monopol na sacharynę
2. Monopol solny
3. Monopol wyrobu i sprzedaży wyrobów tytoniowych
4. Monopol spirytusowy
5. Monopol zapałczany
6. Monopol loteryjny

B.    Podatki samorządowe

I.    Dodatki do podatków państwowych

1.normalne dodatki do państwowego podatku gruntowego, pobierane do wysokości 100% podatku dozwolonego ustawą z 15 czerwca 1923 r
2. nadzwyczajny 50 % dodatek do państwowego podatku gruntowego
3. dodatki do państwowego podatku od nieruchomości miejskich i od niektórych wiejskich
4. 30%  dodatek do ceny świadectw przemysłowych i kart rejestracyjnych
5. 25%  dodatek do państwowego podatku od obrotu;
6. udział w państwowym podatku dochodowym
7. dodatek do opłaty skarbowej od spirytusu
8. dodatki do opłat za patenty akcyzowe
9. opłaty od umów o przeniesienie własności

II.    Samoistne podatki i opłaty na rzecz związków komunalnych

1.  podatek od gruntów i budynków, stanowiących własność Państwa w b. dzielnicy rosyjskiej
2. podatek od gruntów i placów budowlanych na obszarze gmin miejskich
3. podatek od lokali
4. podatek od zbytku mieszkaniowego
5. podatek hotelowy
6. podatek od publicznych zabaw, rozrywek widowisk
7. podatek od oświetlenia gazowego i elektrycznego
8. podatek od plakatów, szyldów i anonsów
9. podatek od prawa polowania
10. podatek od psów
11. podatek od posiadania przedmiotów zbytku
12. podatek inwestycyjny
13. opłaty na budowę i utrzymanie dróg
14. specjalne dopłaty na pokrycie kosztów założenia i utrzymania urządzeń i zakładów dobra publicznego, pobierane od t. zw. adiacentów, t.j. od tych właścicieli nieruchomości i od tych właścicieli zakładów przemysłowych i handlowych, którym te urządzenia i zakłady przynoszą szczególne korzyści gospodarcze lub udogodnienia
15. podatek wyrównawczy gminny w byłym zaborze rosyjskim ^2/

1/ Dziennik Ustaw 1927, Nr 81, poz. 700 Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 września 1927 r. o opodatkowaniu cukru. (http://dokumenty.rcl.gov.pl/D1927081070001.pdf)

2/ na podstawie "O systemie danin publicznych w Polsce." Wydawnictwo Ministerstwa Skarbu, Warszawa, 1926