OPERACJA „BURZA” – W PRZEDENIU 80 ROCZNICY

AK

OPERACJA „BURZA” – W PRZEDENIU 80 ROCZNICY

BIULETYN INFORMACYJNY ŚWIATOWEGO ZWIĄZKU ŻOŁNIERZY ARMII KRAJOWEJ

W nadchodzącym 2024 roku przypada 80. rocznica dwóch wielkich zrywów narodowych, podjętych przez Armię Krajową w 1944 r.

– Akcji „Burza” oraz będącego jej integralną częścią Powstania Warszawskiego.

Obydwa zostały rozpoczęte wobec zbliżającego się ze wschodu frontu oraz – ponoszących klęskę i cofających się na całej linii pod sowiecką nawałą – Niemców.

Armia Krajowa, będąca ramieniem zbrojnym i reprezentacją polityczną jedynego legalnego rządu RP na wychodźstwie w Londynie, podjęła działania zbrojne, mające m.in. potwierdzić istnienie prawowitych polskich władz na terenach okupowanej od 1939 r. Polski.

Naród, który traci pamięć, przestaje być Narodem – staje się jedynie zbiorem ludzi czasowo zajmujących dane terytorium – cytując w tym miejscu słowa Józefa Piłsudskiego, postaramy się w nadchodzącym roku uczcić nadchodzące rocznice, przekazując na łamach „Biuletynu” jak najszerszą wiedzę o tych chwalebnych, lecz tragicznych w skutkach dla Kraju wydarzeniach.

Jak pisze dr Andrzej Chmielarz – W połowie 1944 r. brak efektów politycznych dotychczasowych działań „Burzy” skłonił dowódcę AK i Delegata Rządu na Kraj do rzucenia w bój Warszawy.

Powstania Warszawskiego, ze względu na jego miarę, często nie traktuje się jako jednego z elementów operacji „Burza”, pomimo, iż odbyło się ono w jej ramach i było z nią organicznie złączone.

Potwierdził to w końcu 1944 r. gen. Leopold Okulicki, jeden z inspiratorów Powstania.

Państwa zachodnie informowane przez polskie władze o sowieckich akcjach przeciwko Armii Krajowej i Polakom nie reagowały, dając Stalinowi praktycznie wolną rękę w sprawach polskich i przyjmując do wiadomości jego cyniczne wypowiedzi pomniejszające działania AK.

Bezsprzecznie Akcja „Burza” była największą operacją Armii Krajowej. Żołnierze AK odnieśli w niej szereg spektakularnych sukcesów.
Działania „Burzy”, mając na uwadze jej aspekt wojskowy, wykazały dużą efektywność prac przygotowawczych w okresie konspiracji oraz znaczną sprawność i skuteczność podziemnego wojska.

Z politycznego punktu widzenia „Burza” była operacją przegraną i w najmniejszym nawet stopniu nie zmieniła biegu zniewalania Polski.

Depesza D-cy AK do Naczelnego Wodza w sprawie wydania wytycznych na wypadek rozbrajania oddziałów AK.

Pomimo. że napisano na ten temat już wiele tomów opracowań, wciąż z archiwów i otchłani historii wypływają nowe fakty, często diametralnie odmieniając dotychczasowy stan wiedzy.

Stają się one tematem ożywionych dyskusji, a nawet konfliktów godzących w dumę narodową. Przez pół wieku komunistycznej dezinformacji sprawy te owiane mitami, często mijały się z prawdą, do której można wreszcie dotrzeć na podstawie dokumentów, rozkazów, meldunków i innych artefaktów, obecnie znajdujących się w archiwach, muzeach i zbiorach prywatnych, zarówno krajowych, jak i zagranicznych.

Często jest to żmudne zestawianie ze sobą pozornie nieistotnych danych, jak ilości zaopatrzenia, żywności, umundurowania, uzbrojenia czy dostarczonego sprzętu, z których wyłania się obraz faktycznego uposażenia obu armii, potwierdzając lub korygując zasadniczo ich zdolności operacyjne.

Na przestrzeni ostatnich kilku miesięcy ukazały się na łamach
” Biuletynu Informacyjnego AK” publikacje ukazujące, w jakich realiach operacyjnych przechodzącego przez tereny Polski w 1944 r. frontu wschodniego, miała miejsce realizacja Akcji „Burza”, a także co działo się na tzw. przedmościu warszawskim i w samej Stolicy.

W poniższych materiałach znajdziecie Państwo również odniesienia do innych publikacji i stron internetowych rozwijających poruszoną w nich tematykę:

Jak w warunkach koncentracji poważnych sił niemieckich, AK próbowała realizować Operację „Burza” na terenach pomiędzy Sanem a Wisłą.

W styczniu 1945 r. zatonęły one w czasie przeprawy przez rzekę, podejmując próbę wydostania się z okrążenia podczas jednej z największych bitew pancernych na ziemiach polskich, toczącej się w okolicy Radomic, w rejonie przyczółka baranowsko-sandomierskiego.

Wiedza zawarta w powyższych artykułach może dawać szerszą perspektywę do zrozumienia sytuacji militarnej akcji „Burza” i podejmowanych wtedy decyzji.

W obliczu burzliwej rzeczywistości, jakiej obecnie po raz kolejny doświadczamy, świadomość – gdzie żyjemy i dokąd zmierzamy – może determinować nasze przyszłe decyzje, a wyciągnięcie prawidłowych wniosków z historii, pozwoli nam uniknąć błędów.

Andrzej Chmielarz
Preliminaria operacji „Burza”
BI 12/2023, str. 3

Andrzej Chmielarz
Operacja „Burza”
BI 12/2023, str. 13

Andrzej Chmielarz – Powstanie Warszawskie nie miało szans
BI 10/2023, str. 13
Odnaleziony w zasobie Bundesarchiv dokument z 4.09.1944 r. ujawniający szokującą skalę strat w uzbrojeniu poniesioną przez AK w okresie od stycznia do czerwca 1944 r. na terenie Warszawy.

Andrzej Borcz – „Burza” na terenie Obwodu Łańcut AK; BI 12/2023, str. 29

Grzegorz Jasiński
Czy Armia Czerwona nie pomogła powstańcom warszawskim? Niemiecko-sowieckie walki na przedmościu warszawskim na przełomie lipca i sierpnia 1944 r. w kontekście wybuchu Powstania Warszawskiego
BI 10/2023, str. 5

Mateusz Kwiatek, Oprac. Red.
Wydobycie kolejnych pojazdów pancernych z rzeki Czarna Nida; BI 11/2023, str. 40.

Opracowanie Aleksander Szumański