Bez kategorii

Odwrócony kredyt hipoteczny…

07/02/2012

589 Wyświetlenia

2 Komentarze

9 minut czytania

korzyść dla emerytów czy ucieczka Rządu przed odpowiedzialnością za ich los?

Planowana przez Rząd ustawa o nowym kredycie udzielanym przez banki w formie odwróconej hipoteki wywołała ogromną wrzawę i kontrowersje. Jedni domagają się szybkiego jej wprowadzenia jako deski ratunku dla starszych i samotnych na „czarną godzinę” lub spełnienie marzeń, na przykład „na wycieczkę do egzotycznego kraju”. Inni przestrzegają przed pochopnym korzystaniem z tego nowego produktu wskazując na zagrożenia z tym związane, którymi są wysokie koszty kredytu (odsetki, opłaty, prowizje, składki ubezpieczeniowe) pomniejszające wypłaty, brak ekwiwalentności transakcji – odzyskanie w kredycie od 30 do 40 % wartości mieszkania, nieuczciwe praktyki stosowane przez sprzedawców usług finansowych wobec osób starszych niemających doświadczenia w posługiwaniu się kredytami, zerwanie więzi z własnością, która w tradycji polskiej jest przekazywana z pokolenia na pokolenie.

Czym jest odwrócony kredyt hipoteczny? Jest to szczególny rodzaj kredytu w ramach którego bank zabezpieczając się na nieruchomości kredytobiorcy wypłaca mu określoną kwotę pieniędzy jednorazowo lub w formie renty przez określony czas. Podstawowa różnica między tradycyjnym kredytem hipotecznym a odwróconą hipoteką polega na tym, że spłata kredytu hipotecznego rozpoczyna się na ogół bezpośrednio po jego udzieleniu, natomiast spłata odwróconej hipoteki następuje w wyniku przejęcia nieruchomości przez kredytodawcę, najczęściej po śmierci kredytobiorcy lub przez spadkobierców jeśli chcą odzyskać nieruchomość. Warunkiem zawarcia umowy jest posiadanie prawa własności lub współwłasności nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego gruntu, a także spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Z odwróconej hipoteki korzystają na ogół ludzie starsi, powyżej 60 roku życia wykorzystując w ten sposób kapitał zamrożony w nieruchomości, zazwyczaj na bieżące koszty utrzymania.

Inną ważną cechą hipoteki odwróconej jest to, że osoba z niej korzystająca pozostaje właścicielem nieruchomości do chwili śmierci ze wszystkimi tego konsekwencjami, tzn. może w niej zamieszkiwać ale musi ją utrzymywać, płacić podatki, ubezpieczenie i co bardzo ważne przeprowadzać remonty tak aby stan nieruchomości nie pogorszył się.

Hipoteka odwrócona ma miejsce w 10 państwach Unii Europejskiej, ale największą popularnością cieszy się USA oraz Wielkiej Brytanii, gdzie korzysta z niej ok. 2% obywateli.

Czy odwrócony kredyt hipoteczny spotka się w Polsce z akceptacją jako zabezpieczenie „jesieni życia”?

W Polsce jest 6 mln emerytów, a w ciągu 20 lat ich liczba wzrośnie o połowę. Potencjalne możliwości wprowadzenia na polski rynek tego nowego kredytu są więc ogromne. Sytuacja dochodowa większości rodzin zmusza do życia na poziomie minimum socjalnego lub poniżej tego poziomu. Statystyki nie najlepiej świadczą o naszych finansach – 90% rodzin jest zadłużonych, 33% zalega z płaceniem zobowiązań finansowych, a 77% Polaków nie ma żadnych oszczędności. Brak polityki prorodzinnej pogarsza sytuację demograficzną. W związku ze starzeniem się społeczeństwa oraz wydłużaniem się długości życia świadczenia z funduszy emerytalnych, a także z instytucji pomocy społecznej zmniejszają się. Sytuacja ekonomiczna będzie wywierała presję na poszukiwanie dodatkowych dochodów poprzez zadłużenie własnych nieruchomości.

Hipoteka odwrócona zmniejszy kolejki do pomocy społecznej i to jest główny powód, dla którego Rząd popiera hipotekę odwróconą.

Lansowanie odwróconego kredytu hipotecznego ma związek z załamaniem się systemu emerytalnego i zwolnieniem się od odpowiedzialności przez Rząd, który ten system zepsuł.

Upowszechnianie hipoteki odwróconej jest wyrazem strusiego chowania głowy w piasek przez Państwo, aby ukryć bolesną prawdę, że w obecnym systemie emerytalnym ok. 50% społeczeństwa będzie skazane na brak prawa do emerytury lub najniższą emeryturę. Zamiast odsuwania problemów w czasie i przerzucania ciężarów na barki obywateli należałoby się zastanowić, w jakim stopniu można wesprzeć składki innymi dochodami budżetu i od czego to będzie zależało. Głównym atutem współczesnej Polski jest ostatni prawdopodobnie wyż demograficzny jaki dał nam los, a więc wyż lat 80-tych, wyż ludzi wykształconych, mobilnych, niebojących się zmian. Obecna dekada to najprawdopodobniej ostatnia dekada, kiedy nie będziemy odczuwać mocno barier energetycznych i ekologicznych. Jest to niepowtarzalna szansa odrobienie dystansu rozwojowego i podniesienia dochodów budżetowych. Aby wykorzystać potencjał kapitału ludzkiego, przedsiębiorczości i innowacyjności Polaków potrzebna jest idea, autorytet i instytucjonalne wsparcie, którego niestety w Polsce brak.

Pomijając szczegółowe kwestie prawne przygotowanych rozwiązań, jak np. niedostateczne zabezpieczenie praw spadkobierców (spadkobiercy zachowają obciążoną nieruchomość pod warunkiem, że w ciągu 12 miesięcy od śmierci kredytobiorcy załatwią formalności spadkowe, co jest zbyt krótkim okresem) czy powołanie kuratora spadku na wniosek banku czy też pozostawienie wycen nieruchomości w gestii banków, co niesie pokusę zaniżania wartości nieruchomości, należy pamiętać o roztropnym korzystaniu z tej formy zwiększania dochodów przez zadłużanie własnej nieruchomości.

Z doświadczenia w mojej pracy poselskiej wiem, jak często osobom starszym, nierozumiejącym do końca oferty banku skorzystanie z niej wyciska potem łzy.

Kiedy osoby starsze nie są w stanie poradzić sobie z pokryciem bieżących wydatków warto też rozważyć inne sposoby wykorzystania własnej nieruchomości. Alternatywną możliwością jest wynajem części nieruchomości. Można posiadaną nieruchomość sprzedać a z uzyskanych środków zakupić tańszą aby z pozostałych finansować potrzeby lub sprzedać i wynająć od nabywcy.

Czy hipoteka odwrócona jest korzystna zależy od indywidualnej sytuacji potencjalnego kredytobiorcy.