O tym jak mętna woda wystąpiła z brzegów i utonęli w niej pacjenci i publiczne pieniądze.

Przełom roku 2012 i 2013 jest czasem pecha dla procesów informatyzacji i cyfryzacji ochrony zdrowia. Po pierwsze okazało się wtedy, że priorytetowy system o wdzięcznej nazwie eWUŚ (chyba na cześć poprzedniej Pani Minister) identyfikujący ubezpieczonych okazał się po wstępnych testach dysfunkcyjny. System identyfikuje płatników składek ale nie identyfikuje osób uprawnionych na innych zasadach np. zgłoszonych do ubezpieczenia członków rodzin, dzieci czy studentów, zgłoszonych przez opiekę społeczną. System nie identyfikuje ok. 10% uprawnionych do świadczeń! To defekt kompromitujący. To tak jakby wykonawca systemu nie zadał sobie trudu zapoznania się z systemem ubezpieczenia zdrowotnego, który informatyzuje.

 Kolejny pech to to, że pracę stracił wieloletni dyrektor Centrów Systemów Organizacyjnych w Ochronie Zdrowia, w skrócie CSIOZ. Ten pech jest konsekwencją kontroli NIK i Ministerstwa Zdrowia w związku z opóźnieniami i defektami realizacji projektów informatyzacji w ochronie zdrowia, w tym dużych projektów współfinansowanych przez Unię Europejską. Nawet w warunkach swobodnego dostępu środków nie udało się wdrożenie przygotowywanych przez lata projektów informatycznych w ochronie zdrowia. A na informatyzację polskiej ochrony zdrowia UE przeznaczyła przecież ogromny budżet w wysokości 800 mln pln!

 Na informatyzacji się nie znam, jestem prostym lekarzem. 25 lat temu podczas stypendium w USA uznałam, że standardem jest elektroniczny obieg dokumentów pacjenta w szpitalu, między poradnią a laboratorium czy zakładem diagnostyki obrazowej i między lekarzem a apteką w sprawie leków a karta ubezpieczenia identyfikuje pacjenta jako uprawnionego w placówkach leczniczych.  Takich rozwiązań nie ma w Polsce do dziś na powszechną skalę. Brak wiedzy o stanie ubezpieczenia w XXI wieku – wieku informatyzacji i cyfryzacji  jest w kraju europejskim zwykłą kompromitacją.

 Byłam na kilku spotkaniach organizowanych przez CSIOZ. Zawsze miałam po nich 2 refleksje – pierwsza dla mnie trudna to, że mam wprawdzie 2 fakultety, studia podyplomowe, znam kilka języków obcych, ale nie rozumiem o czym panowie z CSIOZ do mnie mówią. Druga, która przebijała się przez ten obszar niezrozumienia była taka, że panowie z CSIOZ rozwijają wizjonerskie projekty o małej użyteczności dla kraju o niskiej kulturze informatycznej. Interesował ich sam proces tworzenia bardziej niż użyteczność dla końcowego użytkownika, którym jest szpital, lekarz czy pacjent. Ten proces tworzenia a nie użyteczność była celem działań. Chodziło o trwanie. O to, żeby tworząc dotrwać do emerytury. Nic dziwi więc, że projekty się opóźniały, nie miały praktycznego wymiaru. Dobrze, że minister zdrowia przerwał ten schemat. Zobaczymy czy będzie się umiał rozprawić z mętną wodą w tym środowisku.

 Domyślam się, że opóźnienia i korupcja w obszarze informatyzacji w ochronie zdrowia wynika z faktu, że jest to obszar mętnej wody, pozostającej poza zasięgiem kontroli a zwłaszcza poza zasięgiem kontroli społecznej. Temat dotyczy pogranicza dziedzin – medycyny i IT. Każda z tych dziedzin z osobna stanowi dużą barierę kompetencyjną dla ekspertów, zarządzających, kontrolerów NIK, tym bardziej dla pacjentów czy obywateli. Jest wąskie grono osób poruszających się na styku tych obszarów i bez trudu i świadomie wykorzystujących przepaść kompetencyjną i kreujących nietransparentny obszar w praktyce wyłączony spod kontroli. Brak postępu prac, korupcja, nieudolność, manipulacja informacją to już proste konsekwencje tej mętnej wody.

Prevalence – chorobowość – populacja chorych na raka płuca wyliczona na podstawie incidence i mortality  – 26 359.

Czy wiemy jaka jest skuteczność leczenia nowotworów w poszczególnych ośrodkach zajmujących się leczeniem – nie wiemy, choć mamy dane. Zarówno NFZ jak i KRN zbiera dane z ośrodków i może dane pod kątem poszczególnych ośrodków agregować i analizować. A ja pacjent i obywatel nie mam informacji najbardziej mi potrzebnej. Patrzę jak publiczne i unijne pieniądze są wydawane na tworzenie niespójnych i dysfunkcyjnych rejestrów, które nic nie wnoszą ani pacjentom ani administracji publicznej ani zarządzającym zdrowiem publicznym. Nasuwa mi się tylko jedna refleksja – ta mętna woda nie rozjaśni się po kontroli NIKu, UE, Ministerstwa Zdrowia czy zmianie dyrektora CIOZ, bo najtrudniej jest zmienić zastane wieloletnie status quo. Ona drgnie dopiero wtedy, gdy pojawi się nadzór społeczny nad tym obszarem. A kiedy on ma się szansę pojawić? Jak pacjenci i obywatele pokonają barierę kompetencyjną i jako kompetentny nadzór społeczny nie pozwolą na manipulowanie tematem w imię przewlekania procesu informatyzacji. Pokładam duże nadzieje w młodym pokoleniu. Oni reprezentują wyższą kulturę informatyczną. Niech tylko zaczną choć trochę chorować, czego im zresztą wcale  nie życzę.