„Niewidzialna ręka rynku nie działa”

Sens ekonomii, o czym czasem zapominamy, tak naprawdę leży w poprawie jakości życia społeczeństw, poprawie jakości życia ludzi – powiedział w środę prezydent Bronisław Komorowski podczas konferencji „Wyzwania ekonomii społecznej”.

Gościem specjalnym konferencji zorganizowanej w Pałacu Prezydenckim był laureat pokojowej Nagrody Nobla prof. Muhammad Yunus. Yunus, innowator społeczny, doradca sekretarza generalnego ONZ i Komisji Europejskiej, jest twórcą mikrokredytów i koncepcji przedsiębiorstwa społecznego.

Prezydent zaznaczył, że w krajach południowej Azji system mikrokredytów przyniósł znakomite rezultaty.

"To jest też pomysł na aktywizację różnych obszarów życia społecznego, różnych grup społecznych, w tym także (…) aktywizację zawodową kobiet. To doświadczenie wykracza poza prostą ocenę krajów, które cierpią z powodu biedy. Wyposażenie innych w zdolność do brania odpowiedzialności za siebie samego, pomaganie w tych trudnych początkach, to problem wielu krajów, także problem Polski" – powiedział prezydent. Podziękował nobliście za to, że zechciał się podzielić swoją wiedzą i doświadczeniem.

Komorowski powiedział, że Polska jest krajem na dorobku i powinniśmy się zastanowić nad tym, co możemy dać światu, tym regionom, które zmagają się z biedą. Z drugiej strony – podkreślał prezydent – powinniśmy wykorzystywać doświadczenia innych krajów, żeby jeszcze lepiej i szybciej się rozwijać i uzyskać to, "co jest sensem ekonomii, czyli dobrobyt ludzi".

Yunus w krótkim wykładzie w Pałacu Prezydenckim podkreślił, że system mikrokredytów rozpowszechnił się na całym świecie. "Nawet w Nowym Jorku działa system mikropożyczek, bo wszędzie są ludzie, którzy potrzebują pomocy, ale mają swoje pomysły i chcą je realizować" – mówił.

Jego zdaniem obecny kryzys finansowy powinien się stać okazją do zmiany systemu i nastawienia. "Kapitalizm prowadzi do obsesyjnej żądzy posiadania pieniędzy. Pieniądz staje się wartością samą w sobie, a prawdziwą wartością jest człowiek, a nie pieniądz" – mówił.

W jego ocenie "niewidzialna ręka rynku" nie działa. "Niewidzialna ręka rynku, która wszystko załatwi, jest tak niewidzialna, że nie działa. Musimy znaleźć inny sposób, by rozwiązać nasze problemy" – przekonywał.

"Jestem za trwałym rozwiązywaniem problemów społecznych w oparciu o ekonomię, ale za takim modelem, w którym tworzone przeze mnie firmy nie generują strat, ale również nie generują zysków" – tłumaczył. "Staram się tłumaczyć, że człowiek to nie tylko maszynka do zarabiania pieniędzy, że to coś więcej – zarabianie pieniędzy to tylko mały element człowieczeństwa" – podkreślił.

Taki sposób działania nie jest ograniczony do jednego czy dwóch ludzi, jednego czy dwóch miejsc na świecie – mówił. "Takie podejście, które rozwiązuje problemy ludzi, można stosować w każdym miejscu na świecie i tworzyć go może każdy człowiek" – zaznaczył. Nie ma powodu, by ludzie byli bezrobotni, by marnowali tkwiący w każdym z nas potencjał – dodał Yunus.

Yunus założył Grameen Bank, udzielający w Bangladeszu kredytów bez zabezpieczenia osobom ubogim. Bank działa od 1983 r. Model jego działania jest stosowany w innych krajach. Szacuje się, że ponad połowa najuboższej ludności świata osiągnęła korzyści dzięki mikrokredytom na rozwój działalności gospodarczej. Korzystają z nich głównie kobiety.

W 2006 r. Muhammad Yunus i Grameen Bank otrzymali Pokojową Nagrodę Nobla, jako wyraz uznania i poparcia dla wyznawanej przez nich tezy, że ubóstwo stanowi zagrożenie dla pokoju. W uzasadnieniu Komitet Noblowski napisał: "Każdy człowiek na Ziemi ma potencjał i prawo do godnego życia. Yunus i Grameen Bank we wszystkich kulturach i cywilizacjach pokazali, że nawet najbiedniejszy z biednych może pracować nad własnym rozwojem".

To pierwsza wizyta Muhammada Yunusa w Polsce. W czwartek w Krakowie laureat Nagrody Nobla wygłosi wykład na Uniwersytecie Ekonomicznym.

(PAP)