Nie mamy waszego pociągu i co nam zrobicie?

Co zrobić, gdy nasz pociąg został odwołany, a w jego miejsce przewoźnik uruchomił autobusy zastępcze? Awarie, trudne warunki atmosferyczne, wypadki… Zdarza się, że pociągi są odwoływane, a zamiast nich kursują autobusy zastępcze. Warto pamiętać, że często jest to jedyne wyjście z trudnej sytuacji, w której znalazł się przewoźnik. Zarówno przewoźnicy, jak i samorząd województwa – organizator przewozów – dokładają starań, by pasażerowie kolei korzystali z komunikacji zastępczej jak najrzadziej. Co jednak zrobić, gdy do takiej sytuacji dojdzie? Prawa i przywileje podróżnych reguluje w tej sytuacji ustawa o prawie przewozowym. W myśl jej zapisów, podstawą wykonania usługi jest zawarcie umowy przewozu. Artykuł 16. wspomnianej ustawy dodaje, że umowę przewozu zawiera się przez nabycie biletu na przejazd lub spełnienie innych określonych przez […]

Co zrobić, gdy nasz pociąg został odwołany, a w jego miejsce przewoźnik uruchomił autobusy zastępcze?

Awarie, trudne warunki atmosferyczne, wypadki… Zdarza się, że pociągi są odwoływane, a zamiast nich kursują autobusy zastępcze. Warto pamiętać, że często jest to jedyne wyjście z trudnej sytuacji, w której znalazł się przewoźnik.

Zarówno przewoźnicy, jak i samorząd województwa – organizator przewozów – dokładają starań, by pasażerowie kolei korzystali z komunikacji zastępczej jak najrzadziej. Co jednak zrobić, gdy do takiej sytuacji dojdzie?

Prawa i przywileje podróżnych reguluje w tej sytuacji ustawa o prawie przewozowym. W myśl jej zapisów, podstawą wykonania usługi jest zawarcie umowy przewozu. Artykuł 16. wspomnianej ustawy dodaje, że umowę przewozu zawiera się przez nabycie biletu na przejazd lub spełnienie innych określonych przez przewoźnika warunków dostępu do środka transportowego. Jeśli warunki nie zostały ustalone, umowę z przewoźnikiem podróżny zawiera przez samo zajęcie miejsca w środku transportowym.

Sprawa jest więc prosta. Gdy mamy bilet lub wsiadamy do pociągu na przystanku, na którym nie ma możliwości zakupu biletu, jesteśmy „umówieni” z przewoźnikiem. Od tego momentu mamy prawo egzekwować należyte wykonanie umowy. Podróżny w trosce o odpowiednie wykonanie umowy może wykorzystać kilka paragrafów prawa przewozowego.

I tak, jeżeli przed rozpoczęciem przejazdu lub w czasie jego trwania zaistnieją okoliczności uniemożliwiające jego kontynuację zgodnie z umową – przewoźnik musi niezwłocznie powiadomić podróżnych i zapewnić im przewóz zastępczy do miejsca przeznaczenia przy użyciu innego środka transportu. Autobusy często kursują dłużej niż pociąg. Dlatego, jeżeli opóźnienie spowoduje utratę połączenia przewidzianego w rozkładzie jazdy, podróżnemu przysługuje zwrot należności za cały przerwany przejazd. Na dodatek ma prawo do bezpłatnego powrotu do miejsca wyjazdu. Pod warunkiem, że przewoźnik nie ma możliwości zorganizowania takiego przewozu.

A co, jeśli komunikacja zastępcza nie pojawia się na przystanku?
Podróżny może skorzystać z przewozu innym środkiem transportu (busem, taxi) do najbliższej stacji, od której możliwe jest dalsze korzystanie z usług kolei. Później, na podstawie rachunku za ten przejazd, pasażer może wystąpić do przewoźnika kolejowego z wnioskiem o zwrot kosztów. Warunkiem koniecznym jest jednak wcześniejsze zawarcie umowy, czyli posiadanie ważnego biletu na przejazd.

Przewoźnicy kolejowi zobowiązani są do przestrzegania przepisów rozporządzenia nr 1371/2007/WE dotyczącego praw i obowiązków pasażerów. Zgodnie z tym rozporządzeniem przewoźnik kolejowy ma obowiązek udzielania pasażerom przed rozpoczęciem podróży żądanych przez nich informacji, dotyczących między innymi:

• warunków umowy przewozu,
• rozkładu jazdy i warunków odbycia najszybszej lub najtańszej podróży,
• czynników, mogących zakłócić lub przerwać połączenie,
• przysługujących pasażerom praw oraz procedurach wnoszenia skarg.

W przypadku, kiedy przewidywane jest opóźnienie przyjazdu pasażera do miejsca przeznaczenia o ponad 60 minut, przewoźnik ma obowiązek zapewnić pasażerowi możliwość wyboru pomiędzy:

• zwrotem pełnego kosztu biletu na warunkach, na jakich został opłacony, za część lub części niezrealizowanej podróży oraz za część lub części już zrealizowane, jeżeli taka podróż jest już bezcelowa w kontekście pierwotnego planu podróży, wraz z zapewnieniem w odpowiednich przypadkach połączenia powrotnego do miejsca wyjazdu w najbliższym dostępnym terminie; albo
• kontynuacją lub zmianą trasy podróży, przy porównywalnych warunkach przewozu, do miejsca docelowego w najbliższym dostępnym terminie; albo w późniejszym terminie dogodnym dla pasażera.

Oznacza to, że pasażer może:

• przed rozpoczęciem podróży:
–zrezygnować z podróży i otrzymać zwrot pełnego kosztu biletu,
–zmienić termin lub trasę podróży.
• po rozpoczęciu podróży:
–zrezygnować z kontynuowania podróży i otrzymać zwrot kosztu biletu, za część podróży, która nie została zrealizowana,
–zmienić termin lub trasę kontynuowania podróży,
–zrezygnować z kontynuowania podróży, jeżeli stała się ona bezcelowa; w tej sytuacji pasażer powinien otrzymać zwrot kosztów zakupionego biletu (zarówno za niezrealizowaną, jak i zrealizowaną część podróży) oraz prawo do bezpłatnego powrotu najbliższym pociągiem do miejsca rozpoczęcia podróży (stacji wyjazdu wskazanej na bilecie).

Pasażer ma również prawo do składania na adres przewoźnika skarg w sprawie naruszenia przepisów rozporządzenia 1371/2007/WE i reklamacji dotyczących umowy przewozu. Przewoźnik ma obowiązek w ciągu miesiąca udzielić odpowiedzi na skargę lub – w wyjątkowych przypadkach – poinformować pasażera o terminie udzielenia odpowiedzi, nie dłuższym niż 3 miesiące.

Złożenie skargi traktowane jest jako wniosek o wszczęcie postępowania administracyjnego, w wyniku którego podjęta zostaje decyzja stwierdzająca naruszenie prawa, określająca zakres nieprawidłowości i termin ich usunięcia, bądź brak takiego naruszenia.

Komisja Europejska: Prawa pasażera w ruchu kolejowym