Na marginesie wizyty Muhammada Yunusa w Warszawie

Była to świetna okazja do poznania poglądów i działalności laureata pokojowej nagrody Nobla z 2006 r. M.Yunus ze swadą opowiadał przy pełnej sali o tym w jaki sposób powstał Graameen Bank, jaka jest jego filozofia działania. Zgodnie z tym Grameen Bank powstał na zasadzie najbardziej przypominającej  filozofię działania spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych. Pożyczkobiorców banku łączy bowiem więź i stają się oni jego współwłaścicielami, a cała działalność banku jest, podobnie jak w przypadku SKOK-ów działalnością non-profit. Nie oznacza to jednak, że Grameen Bank to po prostu bangladeski SKOK. Grameen Bank oferuje tak zwane mikrokredyty, a swoją działalność rozpoczął wśród biednych kobiet na wsi, pozwalając uwolnić im się od lichwiarzy. Sukces banku według jego założyciela oparty, był na tworzeniu osobistej relacji między bankiem, a jego pożyczkobiorcami. Co ciekawe, to bank szukał potencjalnych pożyczkobiorczyń i następnie w wioskach organizował ich grupy. Po udzieleniu pożyczki ten sam przedstawiciel banku, co tydzień spotykał się z tymi grupami i odbierał od nich raty kredytu i płatności odsetkowe. Wszystko to opierało się na tworzeniu więzi z lokalną grupą pożyczkobiorczyń i z poszczególnymi pożyczkobiorczyniami. Włączenie się w życie społeczności lokalnych i budowanie silnych więzi z pożyczkobiorcami i między nimi było jedną z istotnych przyczyn bardzo wysokiej spłacalności kredytów. Ciekawe były też odpowiedzi Yunusa na pytania dotyczące problemów występujących w szeregu krajów związanych z działalnością mikrokredytową. Według niego związane były one zazwyczaj z tym, że w ten segment rynku próbowały wchodzić podmioty nastawione na zysk i w związku z tym stosujące wysokie stopy procentowe.

Mikrokredyty oferowane przez Grameen Bank powstały w kraju o odmiennej strukturze społecznej i poziomie rozwoju, niż Polska. Muhammad Yunus uważa, że model wypracowany na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych w Bangladeszu da się zastosować także w innych krajach, czego dowodem może być wykorzystanie tej koncepcji m.in. w Nowym Yorku. Czy jego ocena jest prawidłowa?

Paweł Pelc

1 lutego 2012 r.