Marek Toczek: Święto polskiego morza

My przedstawiciele ziem i miast pomorskich(…) wzmacniamy dziś nierozerwalność więzów naszych z Polską i ślubujemy Jej wierność i wytrwałość niezłomną w pełnieniu straży przy tej niezwalczonej twierdzy polskiej nad Bałtykiem…

 Autorami pomysłu swiętowania byli członkowie Ligi Morskiej i Kolonialnej Andrzej Wachowiak i Julian Rummel. Termin obchodów wyznaczył ks. bp Okoniewski, biskup chełmiński, który stanął na czele komitetu honorowego.

Święto Morza miało być organizowane w dniu 29 czerwca – dniu apostołów Piotra i Pawła, patronów rybaków. W praktyce było to jednak świeto ruchome, także nazwa ulegala zmianom, np. w 1937r był to Tydzień Morza, a w 1938 Dni Morza. Pierwsze Święto zorganizowano jednak 31. 07. 1932 r. Powodem przesunięcia terminu był fakt uczestnictwa bp. Okoniewskiego w Kongresie Eucharystycznym w Dublinie. Organizacją obchodów zajął się Rummel i zrobił to z wielkim rozmachem. Na te obchody ministerstwo Komunikacji zarządziło wprowadzenie jednorazowej zniżki w wys. 65% ceny biletu na przejazd do Gdynii i z powrotem. Uruchomiono specjalne pociągi. Do miasta przyjechało na uroczystości ok. 100 tys. osób, bo to było święto całej Polski, cieszącej się sukcesem zbudowania miasta i portu. Przygotowano kwatery w szkołach i urzędach. Wojsko rozstawiło 70 dużych, 100 osobowych namiotów, tworząc miasteczko namiotowe pod wzgórzami Grabówka. Uruchomiono jadłodajnie i bufety pod gołym niebem, zorganizowano opiekę medyczną. W basenie Prezydenta zacumowały liczne kutry rybackie, motorówki, jachty i statki "Żeglugi Polskiej", na redzie zakotwiczyły okręty Polskiej Marynarki Wojennej – wszystko w pełnej gali. Polskie Radio transmitowało przebieg uroczystości na cały kraj. Rano, nowo wybudowaną linią kolejową przez Kościerzynę, przybył prezydent państwa Ignacy Mościcki, z nim marszałek Sejmu Kazimierz Świtalski, marszałek Senatu Władysław Raczkiewicz, premier Aleksander Prystor, szef Kierownictwa Marynarki Wojennej Kontradmirał Jerzy Świrski i inni. Uroczystości rozpoczęły sie o godz. 1100 przy nabrzeżu Wilsonowskim nabożeństwem celebrowanym przez bpa. Okoniewskiego, który w swym kazaniu powiedział:

" Dał nam Bóg w dobroci swej morze, dał nam przepiękny warsztat pracy, rozkaz mnożenia dobytku narodowego. Idźcie, tak każe Bóg, niech okręty, załoga polska głoszą prawo narodu polskiego do bytu, jego wolę niezłomną do życia. Jezu, pobłogosław Gdyni."

Potem przemawiał organizator uroczystości Rommel oraz witany owacyjnie Eugeniusz Kwiatkowski i inni. Starosta pomorski Wincenty Łącki, stojąc na czele kilkudziesięciu przedstawicieli wszystkich miast i powiatów pomorskich, złożył na ręce prezydenta RP akt ślubowania:

"My przedstawiciele ziem i miast pomorskich(…) wzmacniamy dziś nierozerwalność więzów naszych z Polską i ślubujemy Jej wierność i wytrwałość niezłomną w pełnieniu straży przy tej niezwalczonej twierdzy polskiej nad Bałtykiem- Tak nam dopomóż Bóg".

Po hołdzie Pomorza przemawiał prezydent RP, po czym ruszyła defilada i rozpoczęły się przeróżne uroczystości i zabawy.

Po II wojnie światowej pierwsze Święto Morza zorganizowano 29 06 1945 r. W 1952 r. obchodzono je jako Dzień Stoczniowca i Rybaka.

W 1991r. patronat nad Świetem Morza objęła prezydent miasta Franciszka Cegielska. Obchody organizowali wspólnie Urząd Miasta i Wyższa Szkoła Morska. Przywrócona została nazwa "Święto Morza" . Na uroczystości trwające 10 dni (21-30 06) przybyli prezydent RP , premier, minister Obrony Narodowej. Na Skwerze Kościuszki odsłonieto płytę pamiątkową " Ku czci Marynarzy Polskich poległych w latach 1939-1945". Wieczorami były szanty, Sobótka, uroczyste pochody, zabawy z udziałem Neptuna. W ostatnia niedzielę czerwca, w ramach Dni Morza, od lat obchodzone jest Święto Marynarki Wojennej. W tym roku program obchodów obejmujem. innymi: mszę świetą, Złożenie wieńców pod pomnikiem głównym Twórców MW oraz pomnikiem Dowódcy MW śp. adm.floty Andrzeja Karwety, uroczystości centralnych Święta MW przy Płycie Marynarza Polskiego na Skwerze Kościuszki, parada morska i lotnicza na Zat. Gdańskiej oraz występy orkiestry MW.