Litwo, oj, ojczyzno ty moja!

Teraz nawet prezes Donad Tusk dostrzegł, że z Litwinami nie można po ludzku. Litwini przeciągają załatwianie spraw, tak jak pod Grunwaldem. Ale czas pracuje na niekorzyść Litwy.

Byłem w Wilnie akurat tego dnia, kiedyAndrius Kubilius dowiedział się, że został premierem. Był to dzień 20 października 2008 roku. Na zaproszenie parlamentu litewskiego byłem w Wilnie wraz z delegacją Stowarzyszenia Potomków Sejmu Wielkiego. Jechałem z wielkimi nadziejami na prawdziwe

pojednanie polsko-litewskie

które otworzyłoby nowy rozdział we wzajemnych stosunkach. Nic z tego. Może byłem za bezpośredni, mówiąc po litewsku* w parlamencie, że czas mówić prawdę, nawet najbardziej bolesną? Teraz wiem, że nie o to chodziło. „Ostatnia kadencja” prezydenta Litwy, Valdasa Adamkusa, zdradza że

problemy w relacjach polsko-litewskich

były zawsze wyciszane, a nie rozwiązywane. Pamiętam przyjęcie u prezydenta. Kiedy wszyscy spikowali po angielsku, podszedłem do Adamkusai spytałem po polsku: a czy nie możemy porozmawiać w innym języku Litwinów? Po polsku? Oczywiście – odpowiedzial prezydent. Wtedy

poczułem zwiastun nadziei

na poprawę stosunków rozwiedzionego narodu Rzeczpospiltej. Rozmowa była treściwa, wspaniała, uczciwa. Była to wielka szansa na nowy początek. Niestety, Kubilius, z którym siedziałem przy jednym stole, proponując utworzenie instytutu ds polsko litewskich, uśmiechając się, myślał nie.

* trenowałem tekst przez tydzień. Oczywiście tylko zakończenie, zawierające apel, było po litewsku.

Post scriptum: nie będzie pojednania polsko-litewskiego bez autonomii dla Wileńszczyzny, nadal polskiej, jak Mazowsze. Jak pięknie pisze o tej ziemi Adam Zamoyski (Własną drogą, The Polish Way): „Litwa, która poza nazwą nie miała nic wspólnego z dawnym Wielkim Księstwem, żądała rozległych terenów, których żaden Polak nie mógł traktować inaczej, jak tylko jako część swojego kraju” (str. 336 polskiego wydania).

Na zdjęciu jestem 1. z prawej.