Liberté, égalité, fraternité

Niespełna 40 km od Paryża, tuż obok Wersalu, leży niewielkie miasteczko Cernay-la-Ville. Tu, pośród resztek porastających ongiś północną Francję lasów znajdują się ruiny dawnego cysterskiego opactwa – prawdziwy pomnik Rewolucji Francuskiej.

1.

Historia opactwa sięga roku 1118, kiedy to po nadaniu własności ziemi przez Simona de Neauffle i jego żonę Ewę grupa mnichów rozpoczęła budowę świątyni oraz budynków mieszkalnych.
W XII i XIII wieku opactwo przeżywało okres prosperity.
Wielu opatów zasłynęło w historii Francji. Andrzej, czwarty, został biskupem Arras . Guy z Vaux-de-Cernay , szósty z kolei opat, został delegowany przez Kapitułę Generalną by towarzyszyć czwartej Krucjacie w 1202 r. W uznaniu jego zasług został biskupem Carcassonne (1211). Jego bratanek Piotr z Vaux-de-Cernay , także mnich opactwa, towarzyszył mu w tej krucjacie. Ponadto zostawił po sobie kronikę katarów i wojny z nimi.
Jego Historia Albigensis jest jednym z głównych źródeł historycznych dla tamtych wydarzeń również i dzisiaj.

2.

W końcu XIV wieku, wskutek trwającej wojny francusko-angielskiej i spustoszeniu regionu Île-de-France rozwój opactwa jest zahamowany.
Dalszy rozwój opactwa nastąpił dopiero w XVII wieku. Jednym z opiniujących ówczesnych opatów był polski król, Jan Kazimierz.
Dopiero po wybuchu Rewolucji francuskiej nastąpił koniec opactwa. Około 1791 roku mnisi zostali wygonieni, a zabudowania przeszły na własność rządu.
Ten z kolei ze świątyni i klasztoru uczynił…. kamieniołom!

3.

Zniszczenie ( w tym zwyczajna rozbiórka) trwało aż do 1873 roku, kiedy to teren zakupiła baronowa Charlotte de Rothschild. Po jej śmierci (1899) opactwo stało się własnością Henri’ego, jej syna, znanego szerzej pod pseudonimami literackimi jako André Pascal, Charles des Fontaines, L. i P. – Naveau.
Filantrop, w pewnym okresie życia współfinansujący badania Ireny i Piotra Curie.
Po jego śmierci majątek został zakupiony przez francuskiego przemysłowca, Felixa Amiota, w czasie wojny kolaborującego z Niemcami. Amiot przejął wielki majątek żydowski, który niezwłocznie zwrócił właścicielom jeszcze w 1944 r. Ten ruch ponoć ocalił mu życie, a przede wszystkim majątek.
Po wojnie skoncentrował się na przemyśle stoczniowym. M.in. zasłynął dzięki brawurowej ucieczce szybkich ścigaczy rakietowych, budowanych dla Izraela w jego stoczni (1969).

4.

W 1988 roku opactwo zostało zakupione przez grupę finansową Sabry, wyspecjalizowaną w przekształcaniu starych obiektów na hotele i zajazdy.

Dzisiaj ciężko spotkać w byłym Opactwie kogoś z Polski. Leżący nieopodal Paryż, pałac w Wersalu całkowicie przyćmiewają ten rewolucyjny „kamieniołom”.
A przecież opactwo w Cernay-la-Ville antycypowało zdarzenia o ponad wiek późniejsze – burzenie cerkwi w ogarniętej pożogą rewolucji Rosji.

foto: autor

22.10 2014