Księga wieczysta – jak czytać, żeby nie dać się oszukać sprzedającemu

Na co powinien zwrócić uwagę nabywca nieruchomości, by mieć pewność, że nie zostanie oszukany przez sprzedającego?

Zapytaliśmy notariusza Marka Rudzińskiego:

– Bardzo ważne jest skompletowanie wszystkich wymaganych dla danej transakcji dokumentów, ich analiza tak, aby wykluczyć jakiekolwiek niebezpieczeństwa związane z daną umową. Oczywiście liczba i rodzaj dokumentów uzależnione są od rodzaju umowy. Na przykład należałoby zwrócić uwagę na zwiększoną liczbę dokumentów niezbędnych przy sprzedaży gruntów z uwagi na nowelizację od 30 kwietnia 2016 roku ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego i ustawy o lasach. Bardzo istotna jest instytucja rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych. Przepisy o rękojmi chronią tylko tego nabywcę, którego kontrahentem jest osoba wpisana w księdze wieczystej. Treść księgi wieczystej rozstrzyga w razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym na korzyść tego, kto przez czynność prawną z osobą uprawnioną według treści księgi nabył własność. W związku z powyższym osoba wpisana w księdze jako właściciel może skutecznie przenieść na działającego w dobrej wierze nabywcę prawo, które jej nie przysługuje. Rękojmia osłania nabycie późniejsze, chyba że wcześniejsze było zabezpieczone przez wpis roszczenia o przeniesienie własności zgodnie z art. 17 ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Rękojmia wiary publicznej nie chroni rozporządzeń nieodpłatnych albo dokonanych na rzecz nabywcy działającego w złej wierze, czyli takiego, który wie, że treść księgi wieczystej jest niezgodna z rzeczywistym stanie prawnym albo z łatwością mógł się o tym dowiedzieć. Należy zwrócić uwagę, że rękojmię wiary publicznej ksiąg wieczystych wyłącza każdorazowa wzmianka o wniosku w księdze wieczystej oraz ostrzeżenie o niezgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym nieruchomości.

Nową wartość z punktu widzenia zabezpieczenia praw nabywcy wnosi od 01 lipca 2016 roku nowelizacja wprowadzająca zmiany w zakresie trybu i terminu przesłania wniosków wieczystoksięgowych do elektronicznych ksiąg wieczystych. Od tego momentu notariusz będzie wysyłał w imieniu wnioskodawców wniosek o wpis w księdze wieczystej w systemie teleinformatycznym tego samego dnia, w którym został sporządzony akt notarialny i wzmianka o wpłynięciu wniosku będzie odzwierciedlana w treści księgi wieczystej. Wzmocni to niewątpliwie poczucie bezpieczeństwa obrotu nieruchomościami.