Konstytucje w Polsce

Krótkie przypomnienie Konstytucji jakie miała w swojej historii Rzeczpospolita.

Krótkie przypomnienie Konstytucji jakie miała w swojej historii Rzeczpospolita. Mamy wspaniałe tradycje, które nie są spopularyzowane. O Konstytucji 3 Maja słyszała większość Polaków, o Konstytucji Kwietniowej już mniej, że taraz mamy Konstytucję wiedzą chyba wszyscy .. ale co to było Nihil Novi już tylko nieliczni.

1. Konstytucja Nihil Novi. Uchwalona na Sejmie w Radomiu w roku 1505 za panowania króla Aleksandra Jagiellończyka. Ugruntowywała demokrację szlachecką.NIe byliśmy monarchią absolutną, a jeżeli tak można powiedzieć królestwem demokratycznym. Wielu uważa datę uchwalenia Nihil Novi za poczatek nowożytnej państwowości polskiej.

2. Konstytucja 3 Maja. Można powiedzieć, że po niemal 300 latach od Nihil Novi, postanowiono zlikwidować patologie tej pierwszej, dostosować do współczesności zakres praw i obowiązków, a co najważniejsze postanowiono w budowanie państwowości wciągnąć WSZYSTKICH. Niezaprzeczalny początek nowoczesnej państwowości.

3. Konstytucja Księstwa Warszawskiego nadana przez Napoleona.1807.  Co nie udało się nam samym ustanowił Francuz. Zrównał (przynajmniej na papierze) wszystkie stany, wprowadzil jedno sądownictwo dla wszystkich.  Dokument wzorowany na obowiązującym we Francji.

4. Konstytucja Królestwa Polskiego 1815. O ile wcześniejsze konstytucje były zatwierdzane przez sejm, ta była nadana odgórnie i bez akceptacji sejmu. Cesarz Rosji był jednocześnie królem Polski. Nad konstytucją pracował zespół pod wodzą księcia Adama Czartoryskiego. Konstytucja była jedna z najbardziej liberalnych w Europie. Jako ciekawostkę można podać, że oficerowie Wojska Polskiego mogli chodzić z orderami przyznanymi przez Napoleona za kampanie rosyjską. To tak jakby w roku 1949 chodzić z medalami za rok 1920.

5.Statut Organiczny dla Królestwa Polskiego – 1832. Dokument powstały po upadku Powstania Listopadowego. Zlikwidowano polską armię i sejm. Koronacji cara na króla nie przeprowadzano już w Warszawie a odbywało się to niejako z automatu w Moskwie podczas koronacji na cesarza.

6. Mała Konstytucja zwana również lutową – rok 1919. Pierwsza po odzyskania niepodległości. Trochę demokratyczna, trochę autorytarna. Bez wątpienia potrzebna na owe czasy.

7. Konstytucja Marcowa – rok 1921.  Regulowała polską państwowość od początku do końca. Sądy, władza, parlament, podział administracyjny. Ogarnęliśmy się w nowocześnie zarządzane państwo w kazdej dziedzinie życia. Swoją niepodległość i byt państwowy potwierdziliśmy w spośób nie pozostawiający wątpliwości.

8. Konstytucja Kwietniowa. 1935. Wprowadziła trochę zamordyzmu do polskiego parlamentarnego piekiełka. Powstał ustrój prezydencko-autorytarny. Władze PKWN uznały kilka lat później Konstytucje Kwietniową za bezprawną co było podstawą do nieuznania władz Polski na uchodźctwie.

9. Mała Konstytucja z 1947 r. Ostatnia kontytucja na długie lata, w której była mowa o Rzeczypospolitej Polskiej. Później był już PRL. Dzięki niej możemy na złotówkach z 1949 roku odczytac jeszcze Rzeczpospolita Polska. Nastepne monety były już z PRLu.  Co ciekawe odwoływała się w wielu zapisach do tej z 1921r. w tym z tójpodzia łem władzy. Przewidywała urząd prezydenta.

10. Konstytucja PRL z 1952 r. Tu już byliśmy zwasalizowani przez ZSRR. Konstytucja wzorowała się na sovieckiej z 1936 roku wprowadzając zasadę jednolitości władzy państwowej. Komitet KC jednym słowem. Postanowiono zerwać ze wszystkim co miało namiastkę burżuazji – powstał lud pracujący miast i wsi. Przewodnia siła narodu została skonstytucjalizowana podobnie jak przyjaźń do ZSRR i socjalizm wogóle zapisanie w niej w 1976 r. Słowa te zostały uchylone w roku 1989 przez sejm kontraktowy.

11. Mała Konstytucja z 1992 r. Zniosła zapisy swojej poprzedniczki dotyczące zapisów o samej władzy. Regulowała zasady ustrojowe w nowej rzeczywistości. Wszelkie inne zapisy przeniosła żywcem z tej z 1952 r.

12. Konstytucja RP z roku 1997, czy ta obecnie obowiązująca. Prace nad nią zaczeły się już w 1989. Podpisana przez prezydenta Kwaśniewskiego w roku 1997. Czyli niemal dekadę zajęła parlamentowi praca nad rzeczą będącą kamieniem węgielnym polskiej państwowości. Dla porównania przypomnę, że niepodległość odzyskaliśmy w listopadzie 1918 a konstytucję mieliśmy w marcu 1921.

I to tyle w temacie przypomnienia. Konstytucja nie jest jakimś tajemnym kwitem, ktory można nowelizować co kiilka lat lat w zależności od chwilowego zapotrzebowania partyjnego. Jest dokumentem świętym, mającym za zadanie objąć wszystkich .. WSZYSTKICH obywateli, i najważniejsze sprawy życia pańtwa. Pamiętajmy o tym. Słuchajmy kto i co mówi o Konstytucji, o jej zmianach, o powodach planowanych zmian. To bardzo symptomatyczne.

Pozdrawiam