Bez kategorii

KOMUNIŚCI A POWSTANIE

01/08/2012

758 Wyświetlenia

0 Komentarze

63 minut czytania

W Warszawie jest szkoła im. S. Skrypija, autora zbrodniczego planu komunistów strzelania do „faszysty polskiego”. Są tablice mu poświęcone. W Muzeum Powstania brak jest informacji o AL, jakie prawdziwe zamiary miała ta formacja wobec Powstańców.

KOMUNIŚCI W POWSTANIU WARSZAWSKIM.

Dokumenty.

Powstanie Warszawskie 1944 r. należy do tych wydarzeń, które na zawsze weszły do historii naszego narodu. O jego sensie i celowości polskie orientacje niepodległościowe toczyły spór od samego początku, jeszcze podczas trwania walk. Komuniści od początku je potępiali, twierdząc zarazem, że ich udział w walkach był niezwykle duży, co nadało mu jakoby znaczenie „ludowe” i „demokratyczne”. Nas interesuje w tym przypadku przede wszystkim ustalenie rzeczywistego wkładu formacji komunistycznej, czyli liczebności sił AL w Powstaniu i ich faktyczny udział w walkach. Bez zbadania tych podstawowych faktów nie można bowiem zrozumieć dotychczasowej, oficjalnej propagandy i historiografii Powstania, wytworzonej przez dyspozycyjnych wobec „władzy ludowej” historyków i publicystów.

Do 1956 roku obowiązywała zasada całkowitego potępienia Powstania przy jednoczesnym gloryfikowaniu udziału w nim komunistów. Było to realizowane przede wszystkim w podręcznikach szkolnych i okolicznościowej publicystyce oraz literaturze, wytwarzanej na bazie fałszowania elementarnych faktów. Oto przykłady tej propagandy, zawarte w broszurze z maja 1945 r.: *1/

Ponieważ przeważnie jej siły [AL] skoncentrowane były na Woli i Starym Mieście, AL przede wszystkim główny ciężar walki wzięła na siebie. Siły AL rosły z każdym dniem. Gdy tylko pojawiły się pierwsze drużyny z opaskami AL, zgłaszali się masowo wszyscy członkowie AL i ochotnicy. Przez biura werbunkowe AL na Woli, Starym Mieście, Czerniakowie i Śródmieściu przeszły w ciągu 6 tygodni obrony Warszawy tysiące ochotników. [podkr. aut.] Z braku broni nie wszystkich można było przyjąć. Tworzono drużyny saperskie, przeciwpożarowe, robotnicze. W toku walk AL urosła w wielką siłę. Słynna obrona Starówki – to dzieło przede wszystkim Armii Ludowej. *2/[podkr. oryg.]

„Marszałek lWP” Michał Łyżwiński vel Żymierski:

(…) Ludność Warszawy, tak długo tłumiąca w sobie poryw śmiertelnej nienawiści do okupanta, wprowadzona w błąd, ruszyła do walki. Nie mogło więc na barykadach Warszawy zabraknąć AL – tej samej AL, która z narodem była związana najściślejszymi więzami. I dlatego sztab AL wydał rozkaz o przyłączeniu się do powstania. (…)

AL zajęła pozycje na najważniejszych odcinkach – w pierwszym rzędzie na Woli, na Starym Mieście, w Śródmieściu. Na te pozycje Niemcy przypuszczali najgwałtowniejsze ataki. (…)

Armia Ludowa stała się ośrodkiem, skupiającym wszystkie szczerze patriotyczne elementy powstania. (…)

Jakże nędznie i haniebnie wygląda rola AK-owskiego dowództwa wobec tytanicznego wysiłku Armii Ludowej.(…)

Działalność dowództwa AK – to oszustwo i fałsz, kupczenie krwią i najszlachetniejszymi odruchami narodu, tchórzostwo i podłość, które nie pozwoliło Borom [gen. Tadeusz Komorowski, dowódca AK] i Monterom [gen. Antoni Chruściel, dowódca Powstania] zawrócić z drogi zdrady nawet wtedy, kiedy sami nic już nie mieli do wygrania. [podkr. aut.] (…) *3/

W celu deprecjacji Powstania, wyolbrzymiano do granic absurdu poniesione w nim straty: Dotychczasowe obliczenia, mówiące o 200 tys. zabitych, muszą być fałszywe. (…) zginęło w Warszawie w ciągu 63 dni około 700 tys. ludzi. *4/[podkr. oryg.]

Największe spustoszenie czyniły jednakże treści, zawarte w podręcznikach. Przykładowo Maria Turlejska pisała: Przedstawiciel wywiadu armii niemieckiej (Abwehry) w rozmowach z delegaturą rządu emigracyjnego w lipcu 1944 r. obiecał w chwili odwrotu zostawić w Warszawie do dyspozycji AK magazyny i artylerię. Powstanie wybuchło więc nie, jak sądził patriotyczny lud stolicy, w porozumieniu z nadchodzącą wyzwoleńczą Armią Radziecką i przeciw okupantowi, ale w tajnym porozumieniu z hitlerowcami, na życzenie reakcji anglo-amerykańskiej przeciw Armii Radzieckiej, przeciw Wojsku Polskiemu, przeciw władzy ludowej. *5/

Mniej brutalne propagandowo publikacje – ale nastawione na indoktrynację czytelnika przez manipulowanie źródłami historycznymi – przyszły później. W 1964 r. Aleksander Skarżyński opublikował książkę o politycznych przyczynach wybuchu Powstania, mając zadaną z góry tezę, że było ono demonstracją polityczną skierowaną przeciwko Polskiemu Komitetowi Wyzwolenia Narodowego,że jego celem było rozsadzenie koalicji antyhitlerowskiej,a tylko ze strony ludności była to antyhitlerowska walka narodowowyzwoleńcza. *6/ Antoni Przygoński „zbadał” udział PPR i AL w Powstaniu, dochodząc do imponujących rezultatów: 1800 żołnierzy AL w oddziałach walczących i służbach,w tym zaś było około 500 poległych, rannych i zaginionych. *7/

W podobnym duchu pisane były inne „naukowe” publikacje historyków komunistycznych. *8/ Publikacje autorów spoza obozu komunistycznego podlegały zaś ostrej, prewencyjnej cenzurze, z tego powodu są one zatem pełne luk i niedomówień.

Poniższe dokumenty obnażają całkowicie dotychczasowe kłamstwa, a ponadto świadczą o ultrarewolucyjnych zamiarach dowództwa GL w Warszawie na wypadek wybuchu Powstania. Komuniści indoktrynowali bowiem swych podwładnych, że mają dwóch wrogów: faszystę niemieckiego i polskiego, w związku z tym zalecano, że – w gorączce walk pierwszych godzin, można będzie bezkarnie „trzepnąć” ten, czy inny oddział reakcyjny włażący nam w parafję. Celem strategicznym było sterroryzowanie reakcji i opanowanie Warszawy (bez wikłania się w walki z Niemcami!), a po realizacji tego planu – aresztowanie przywódców wrogich organizacji. Zapewne tylko przygniatająca przewaga sił liczebnych i uzbrojenia Polski Podziemnej powstrzymała PPR i AL przed realizacją tego zbrodniczego planu.

Obecnie tzw. AL jest traktowana jako pełnoprawny uczestnik Powstania, prawie jak formacja walcząca o wolność i niepodległość Polski. To także uboczny, ale bardzo dotkliwy efekt braku dekomunizacji i przede wszystkim – braku elementarnej wiedzy. Do dziś jest w Warszawie szkoła imienia Stanisława Skrypija, autora zbrodniczego planu komunistów strzelania do „faszysty polskiego”. Czego uczy się tam dzieci? Interpatriotyzmu i tolerancji dla wrogów naszej wolności? Była też jego ulica (obecnie na szczęście to już ul. Krechowiecka). Są też tablice mu poświęcone (zob. na ul. Cieszkowskiego 1/3). W Muzeum Powstania Warszawskiego do dziś brak jest podstawowej informacji o AL, jakie prawdziwe zamiary miała ta formacja wobec Powstańców.

Leszek Żebrowski

_______

1 „Biblioteczka Żołnierza” nr 4: Powstanie w Warszawie. Fakty i dokumenty (b.m.w., Wydawnictwo Oddziału Propagandy Gł.[ównego] Zarządu Polityczno-Wychowawczego Wojska Polskiego, maj 1945).

2 J.w., s. 4.

3 J.w., s. 25-26 i 28.

4 J.w., s. 19.

5 Historia Polski 1864-1945. Materiały do nauczania w klasie XI. Redaktor – Żanna Kormanowa (Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1952) s. 493-494. Nie próżnowali też dyspozycyjni, spodleni literaci – zob. np. Kazimierz Brandys, Człowiek nie umiera(Warszawa, 1951).

6 Aleksander Skarżyński, Polityczne przyczyny Powstania Warszawskiego(Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1964) s. 395-396.

7 Antoni Przygoński, Udział PPR i AL w Powstaniu Warszawskim(Warszawa: Książka i Wiedza, 1970) s. 77. Wg tego autora w przeddzień wybuchu powstania siły liczebne AL w Warszawie, wliczając w to zarówno oddziały bojowe, jak i uzbrojone garnizony, wynosiły łącznie około 2000 żołnierzy. (s. 75). Wynikałoby z tego, że liczba 2 tys. członków AL w Warszawie dotyczy tylko stanów uzbrojonych. Jest to całkowicie sprzeczne z ostatnimi sprzed Powstania raportami tej organizacji: w maju 1944 r. miało być łącznie w AL 342 ludzi (łącznie z członkami Związku Walki Młodych i członkami innych organizacji, podporządkowanych AL), uzbrojonych w: 40 krótkich [czyli pistoletów], 51 granatów, 6 kb [karabinów], 3 P.M. [pistolety maszynowe], 1 lotniczy, 13 butelek zapalających, czyli zaledwie 50 sztuk broni („RAPORT Nr. 18. OKRĘG 1 /OBWÓD I/” z 12.V.44 r. – AAN, 192/XXI-1, k. 6). W czerwcu 1944 r. było natomiast wg raportu 435 żołnierzy,zaś stan broni nie został podany („RAPORT Nr.19. OKRĘG Nr. 1. /OBWÓD I/” z 25.6.44r. – AAN, 192/XXI-1, k. 8), trudno jednakże przypuszczać, że radykalnie mógł się on powiększyć, albowiem przed Powstaniem AL jakoby część posiadanej broni przesłała z Warszawy na prowincję. Z powyższego wynika, że Przygoński zawyżył stan AL przed Powstaniem ponad czterokrotnie, a licząc tylko (tak jak on) oddziały bojowe i uzbrojone garnizony – aż czterdziestokrotnie!

8 Np. ppłk UB Ryszard Nazarewicz powtarzał „wyliczenia” A. Przygońskiego: Łącznie stanęło do walki około 1800 żołnierzy AL (ponadto około 600 było w dzielnicach praskich), z czego około 500 poległo lub odniosło rany w walkach powstańczych.Ryszard Nazarewicz, Z problematyki politycznej powstania warszawskiego(Warszawa: Wydawnictwo Obrony Narodowej, 1980) s. 157.R. Nazarewicz, nie mając innych argumentów, podpierał się autorytetem… ideologii komunistycznej: W ogniu walki ideologicznej historiografia marksistowska wykazała, iż dorobek jej jest olbrzymi i niepodważalny (…) (j.w., s. 6).

9 Zob.: AAN, 191/XXI-1, k. 15-22.

DOKUMENT nr 1

[Komunistyczny plan zdobycia Warszawy] *1/

PROPOZYCJA PLANU OPANOWANIA W-WY PRZEZ G.L.

1.PRZEWIDYWANA SYTUACJA OGÓLNA I WOJSKOWA.

Plan opanowania W-wy zależny jest od trzech czynników:

1. Sposób załamania się Niemców (powstanie, kapitulacja zorganizowana, rewolucja)

2. Posiadania przez G.L. m.[iasta] W-wy odpowiedniego do stanu liczebnego uzbrojenia

3. nieposiadania go.

Czynnik pierwszy, moim zdaniem, nie będzie wywierał zbyt dużego wpływu na rolę i zadania G.L. w owym okresie i w konstruowaniu tego planu możemy go zlekka pominąć. Bowiem nawet w wypadku najgorszym nieposiadania przez nas broni, a co za tem idzie, niemożności zapoczątkowania powstania przez nasze oddziały, można się liczyć, nie wchodząc w tej chwili absolutnie w strategję grup reakcyjnych, z zapoczątkowaniem akcji przez nich. Zadaniem naszym wtedy będzie 100% wykorzystanie sytuacji tak co do dozbrojenia się, jak i wywalczenia właściwej pozycji dla organizacji. Plan walki w tym wypadku zostanie nam narzucony, my będziemy musieli go tylko wykorzystać i nagiąć do własnych celów. [podkr. aut.] W chaosie walk 20, czy iluś tam ugrupowań reakcyjnych, z których każde będzie dążyło do opanowania militarno-politycznego W-wy, opanuje sytuację i zajmie pierwsze miejsce ta grupa, która:

1. będzie miała konkretny plan opanowania punktów podstawowych,

2. będzie działać stanowczo i bez liczenia się z jakiemikolwiek względami (co w zamęcie walki zawsze można bezkarnie zrobić) [podkr. aut.]

3. uderzenie na punkty podstawowe wykona całą siłą, unikając jaknajstaranniej rozproszenia się na cele podrzędne acz nęcące.

W okresie początkowym wpływ nasz na przebieg walk może nawet nie być zbyt poważnym. Należy się liczyć również z prawdopodobnem rozproszeniem się części G.L. w szeregach walczących i zgubienia, bodaj czasowego, więzi organizacyjnych. Zresztą niezależnie od rodzaju sytuacji, G.L. musi dążyć do opanowania W-wy. Tak czy inaczej. Każdy rodzaj sytuacji krytycznej w momencie końcowym, musi być przez nas należycie i w sposób właściwy wyzyskany.

I tu mogą zaistnieć tylko dwa warjanty planu opanowania W-wy, zależne jedynie od dwóch dalszych czynników: nieposiadanie lub posiadanie przez nas odpowiedniej ilości broni, wpływa decydująco na uplanowanie takiego czy innego planu walki. W wypadku pierwszym musimy ograniczyć się do niewielu, poprostu paru, ale podstawowych punktów o znaczeniu kluczowem dla opanowania tak politycznego, jak i wojskowego W-wy. Podkreślam – unikając rozproszenia sił, uderzając zdecydowanie, zwartą masą w kompleks punktów podstawowych, wywalczamy sobie wobec innych grup, bezwzględną przewagę polityczną i wojskową. [podkr. aut.]

W wypadku drugim, prócz punktów kluczowych będziemy sobie mogli pozwolić na jednoczesne opanowywanie dodatkowe lokalnych punktów kluczowych, podpunktów administracyjnych, dworców, elektrowni, wodociągów, fabryk, magazynów itp.

Chcąc uprzedzić zarzut nielogiczności, na szczęście tylko pozornej, ominięcia magazynów w wypadku nieposiadania broni, a rzucenia się wyłącznie na punkty kluczowe (podstawowe), odpowiadam: kto panuje wojskowo i politycznie w punktach podstawowych, których rodzaj później szczegółowo omawiam, może W-wie rozkazywać, tzn. dysponować również wszystkimi magazynami. Kto panuje natomiast tylko w magazynach, pozostaje na drugim planie wojskowo i politycznie. Późniejsze odrabianie pracy zawsze jest trudniejsze.

Może i to z dużym prawdopodobieństwem, nastąpić opanowanie p.p. (punktów podstawowych) przez organizacje reakcyjne. Później przeprowadzane próby, w końcowych okresach walk, przejmowania, będą już wymagały zbrojnego aktu, a zatem postawią przed nami natychmiast zagadnienie wojny domowej. Przy ewentualnem nastawieniu Partji na okres „kiereńszczyzny” w Polsce, zbrojne odebranie tych punktów nie będzie możliwe, a dla organizacji naszej może być pewnem „ześlizgnięciem” się z doskonałej zajmowanej pozycji obronnej. Nie możemy zapominać, że w gorączce walk pierwszych godzin, można będzie bezkarnie „trzepnąć” ten, czy inny oddział reakcyjny włażący nam w parafję. W żadnym wypadku, przy odrzuceniu zagadnienia wojny domowej, nie będzie można sobie na to pozwolić w końcowych etapach walk. *2/[!!!podkr. aut.]

Dlatego też, lepiej będzie z uzbrojeniem „po zęby” poczekać nieco, wykorzystać nawet najprymitywniejsze środki walki i tylko broń pochodzącą z rozbrajania pojedyńczych Nazi po drodze na wyznaczone punkty. Ze względu na powagę sytuacji, unikać zawikływań się oddziałów maszerujących do wyznaczonych celów, w akcje poboczne. *3/[podkr. aut.]

Pozatem istnieje jeszcze jeden poważny wzgląd, nakazujący nam ograniczenie się na terenie W-wy do minimum punktów. Jest to – siły wroga: faszysty niemieckiego i polskiego. *4/ [podkr. aut.] Ilość zbrojnych Niemców jest trudna do ustalenia w czasie przyszłym, prawdopodobnie wahać się będzie między 10 a 20 tysiącami żołnierzy. Siły organizacji polskich niewiadome, możliwy w każdym razie jest ich rozrost w stosunku 1:10. Stan obecny kadry – uzbrojone dobrze.

Masy wojskowe niemieckie będą, w najgorszym wypadku, z całą pewnością uwikłane w walki z ogółem ludności W-wy, ale siły reakcji rodzimej będą walcząc dążyły narówni z nami do obsadzenia p.[unktów] p.[odstawowych] W-wy. Z wyścigu tego musimy wyjść bezwzględnie zwycięzko, a osiągniemy to tylko – powtarzam – przez bezwzględne nierozproszenie sił, a przeciwnie rzucenie ich w całej masie na możliwie minimum punktów i kurczowe wręcz ich trzymanie. [podkr. aut.]

Każdy oddział po obsadzeniu wyznaczonego punktu siedzi tam, aż do otrzymania następnego rozkazu. Do tego czasu tworzy ich stałą załogę. Jedynie grupy obsadzające banki (z wyjątkiem B.[anku] Emisyjnego) po obsadzeniu tj. zamknięciu skarbców i zabraniu kluczy na komendę W-wy, odchodzą na punkt zborny odwodów.

Należy przewidzieć udzielenie oddziałom pozwolenia odparcia zbrojnego wszelkich prób obsadzenia tychże punktów przez oddziały inne. Niema żadnego ustępowania przed rozkazem obsadzenia otrzymanym przez oddziały innych organizacji od Nacz.[elnej] Kom.[endy] Sił Zbr.[ojnych]. *5/ Punkt jest obsadzony nie przez Niemców, a zatem wszystko w porządku. Odmaszerować. [podkr. aut.]

Przystępując do planu obsadzania punktów, przeróbmy najpierw projekt przy braku uzbrojenia w odpowiedniej ilości w decydującym momencie. Porządek ten jest i dlatego konieczny, gdyż gros tego planu (nazwijmy go planem „A”) wejdzie w plan opracowany dla wypadku posiadania przez broni *6/w odpowiedniej ilości oznaczony sygnaturą: plan „B”.

A więc – jakie to są te punkty podstawowe dla naszego panowania w W-wie, jakie są ich cechy. Jakie może być polityczne wykorzystanie i znaczenie, ich militarnego posiadania. Omówmy zatem rodzaj ich i charakter ogólnie.

G.L. jako ramię zbrojne Partji ma umożliwić jej i zapewnić ciągłość prac politycznych, dopomóc do zajęcia odcinków, których posiadanie jest niezbędne dla Partji, a które tylko zbrojnie można opanować, oraz oczywiście sobie również zapewnić możność funkcjonowania i istnienia. *7/[podkr. aut.]

Wynika stąd, że G.L. musi zapewnić Partii i sobie:

1.bezpieczeństwo funkcjonowania,

2.możliwość funkcjonowania i panowania nad sytuacją

przez a/ danie lokali

b/ danie narzędzi pracy

c/ danie środków do życia.

Omówmy każdy punkt pokolei. Bezpieczeństwo funkcjonowania damy przez możliwe uniknięcie rozproszenia poszczególnych gałęzi organizacji i zgrupowanie ich w paru większych blokach samodzielnych, ale związanych na tyle możliwością wspólnej akcji, by z jednej strony – nie możliwe było zaatakować całość jednym frontem, czy jedną akcją elementów wrogich, a z drugiej strony – by możliwe było udzielanie sobie wzajemnie pomocy. Odchylenia od tej zasady współdziałalności należy traktować jako zło konieczne. Przykłady: np. Dom Akadem.[icki] na pl. Narutowicza daje duże możliwości jako punkt oporu, punkt mobilizacyjny, werbunkowy, wyszkoleniowy G.L., aczkolwiek nie posiada warunku współdziałalności. Natomiast Komenda Miasta, Sztab Główny wraz z Ogrodem Saskim, Ratusz, pałac Brühla odpowiadają bez zastrzeżeń wszelkim wymaganym warunkom, a jako symbole panowania nad miastem, nawet w razie dużych lokalnych wpływów reakcji, zapewniają zarówno Partji jak i G.L. należyte funkcjonowanie i oddziaływanie. [podkr. aut.]

Przedewszystkiem zaś najlepszem zabezpieczeniem będzie bezwzględne uchwycenie takich punktów, które paraliżują wszelkie militarne próby wrogich nam ugrupowań, akcji przeciw nam. A są to: Min.[isterstwo] Komunik.[acji] na Chałubińskiego (panowanie nad siecią kolejową okr.[ęgu] W-wskiego), 2 rozrządówki elektr. zautomatyzowane (panowanie nad węzłem W-wskim), Urząd Telekom.[unikacyjny] na Nowogrodz.[kiej] (telefony krajowe), Cedergren na Zielnej (telefony miejskie) itd.

Do szczegółowej listy i omówienia przejdziemy później. Idąc dalej – panowanie nad miastem zapewnimy Partji i Gwardji przez zapewnienie posiadania miejsc pracy (lokali) znajdujących się wewnątrz naszego systemu obronnego, a mających również znaczenie symboli rzeczywistej prawnej władzy. Będą to: Ratusz i inne objekty niektóre już poprzednio wymienione. Dalej – niezbędne jest posiadanie miejsc zawierających narzędzia pracy i środki do panowania nad sytuacją: np. Dom Prasy (maszyny drukarskie), szczekaczki na Zielnej (propag.[anda] słowna) i inne.

Dochodziłoby do tego parę zasadniczych banków, miejsca mieszkalne i koszarowe członków organizacji. [podkr. aut.] (…) *8/

S Y N T E Z A P L A N U

Reasumując – plan „A” polega na:

1.rzuceniu całego elementu robotniczego z dzielnic i peryferji miasta w centrum – właściwą siedzibę burżuazyjnej reakcji.

2.sterroryzowaniu reakcji i wytrąceniu jej broni z ręki [podkr. aut.] przez:

masowość akcji

zdecydowanie w przeprowadzeniu akcji

100% skoncentrowanie sił robotniczych w miejscu strategicznie najważniejszym.

3.uchwycenia sił reakcyjnych w dwa ognie: od wewnątrz, od centrum przez oddziały G.L. m. W-wy i od

zewnątrz przez ściągane oddziały podmiejskie i krajowe. [podkr. aut.]

PLAN „B”

Bezpośrednio po wykonaniu planu „A” o ile sytuacja ogólno-polityczna, i siły reakcji i uzbrojenie G.L. na to pozwolą – G.L. m. W-wy przechodzi do wykonywania planu „B”. Dowództwo W-wy urzędujące na komendzie Miasta przystępuje wtedy do wysyłania oddziałów mających na celu obsadzenie wskazanych objektów i odpowiednie ich wykorzystanie. Nieprzerwany ruch oddziałów G.L. zajmujących coraz większą liczbę objektów, będzie miał decydujący wpływ na wyjaśnienie się sytuacji politycznej.

Kolejność winno się przestrzegać następującą:

1.dworce

2.elektr. wodoć. gaz.

3.mag. i składy żywn.

4. „ „ broni

5. „ „ odzieżowe

6. „ „ sprzętu

7.posterunki pol.[icji]

8.poczty i inne

Spis objektów w posiadaniu dowództwa W-wy i szefów odpowiednich działów.

Jednocześnie Dow. W-wy stawia poza prawem na okres trzech dni wszystkich volsdeutsch’y, Polaków współpracujących z niemcami, zdrajców, policję granatową i szpicli. Zarządza również aresztowanie przywódców wrogich organizacji. *9/[podkr. aut.]

_______

1 AAN, 191/XXI-1, k. 15-22 (maszynopis, bez daty). W tym samym zespole archiwalnym znajduje się rękopis tego planu, sporządzony prawdopodobnie w lutym 1943 r. przez Stanisława Skrypija „Sylwestra”, szefa sztabu GL okręgu Warszawa (AAN, 191/XXI-1, k. 23-31). Jak wynika z załączonej notatki Edwardy Markowej (pracownika Zakładu Historii Partii przy KC PZPR) – projekt ten dyskutowany był na posiedzeniu dowództwa GL Warszawy. Po wniesieniu poprawek, uzupełnień został przesłany dowództwu Głównemu GL i sekretariatowi KC PPR.(AAN, 191/XXI-1, k. 14). Maszynopis jest nieco obszerniejszy w stosunku do rękopisu, co wynika zapewne z naniesienia owych poprawek i uzupełnieńdo planu Skrypija, a zatem był wyrazem oficjalnego stanowiska GL i PPR w tej sprawie.

2 Komuniści bez żenady przyznawali w ten sposób, że wybuch powstania antyniemieckiego byłby dla nich wyłącznie okazją do zapoczątkowania rewolucji – której celem miało być fizyczne unicestwienie przeciwników, czyli członków organizacji niepodległościowych. Jest tu bowiem zalecenie mordowania całych oddziałów powstańczych.

3 Jest to zakaz wikłania się w jakiekolwiek walki z Niemcami!

4 Wg tego planu, komuniści mieli dwóch wrogów: Niemców i niepodległościowców, stawianych na tej samej płaszczyźnie.

5 „Komenda Sił Zbrojnych w Kraju” – takiej nazwy w oficjalnych dokumentach używała Komenda Główna Armii Krajowej.

6 Chodzi tu niewątpliwie o posiadanie broni. Słowo przez jest niepotrzebne.

7 Warto zwrócić uwagę, że według tego planu celem powstania wcale nie było wyzwolenie Warszawy spod okupacji niemieckiej (to zadanie komuniści pozostawiali do wykonania… organizacjom niepodległościowym), lecz wyłącznie rewolucyjne zdobycie władzy.

8 Na kartach 17-21 tego planu omówione są punkty podstawowe w Warszawie (łącznie 31 obiektów), które członkowie GL mieli opanować, aby przejąć władzę nad miastem, oraz techniczny opis ich przejęcia. Opis ten opuszczamy ze względu na jego obszerność.

9 Postawienie poza prawem oznaczało natychmiastowe pozbywanie się przeciwników politycznych – w drodze samosądów – pod jakimkolwiek zarzutem.

DOKUMENT nr 2

[Ucieczka AL ze Starego Miasta] *1/

Wyciąg z raportu sytuacyjnego ze Starego Miasta.

AL wycofała się z akcji pod wpływem Moskwy. *2/[podkr. aut.] Dnia 21 b.m. [08.1944 r.] był w komendzie AL-u specjalny wysłannik sowiecki leutnant, który 21 bm wracał na tę stronę. Moskwa jest więc doskonale poinformowana o sytuacji i nastrojach. AL złapała kilka zrzutów i nie oddała. Wobec wycofania się AL-u żołnierze AL-u spotkani na mieście są rozbrajani podobnie, jak inni żołnierze chodzący samopas i nie biorący udziału w akcji.[podkr. aut.] *3/

[Monter] *3/

________

1 A WIH, III/42-3, k. 68 (maszynopis, bez daty; prawdopodobnie 29 VIII 1944 r.).

2 Nocą 28 VIII oddziały AL rozpoczęły samowolną ewakuację swych sił kanałami ze Starego Miasta na Żoliborz, nie mając zgody dowództwa AK. Było to wynikiem panującej paniki w szeregach AL po zbombardowaniu przez Niemców kwatery AL na ul. Freta 16, w wyniku którego zginęło prawie całe dowództwo tej organizacji. Żandarmeria AK zdołała zatrzymać przy włazach jedynie część sił AL, które zostały zmuszone do pozostania na Starówce. Wyjaśnia to meldunek sytuacyjny dowództwa AK Grupy „Północ” z 28 VIII: W ciągu nocy dowództwo i oddziały AL w sile około 300 [ludzi] opuściły stanowiska bojowe, nie zawiadamiając dowódcy odcinka: bez rozkazu wyszły na Żoliborz, zmuszając swoich żołnierzy, którzy chcieli zostać, i terroryzując posterunek obronny włazu. Żoliborz otrzymał rozkaz rozbrojenia i izolowania winnych i traktowania [ich] jak dezerterów. [podkr. aut.] Cyt. za: Antoni Przygoński, Udział PPR i AL w Powstaniu Warszawskim(Warszawa: Książka i Wiedza, 1970) s. 161.

3 Podpis odręczny, nieczytelny.

DOKUMENT nr 3

[Raport AL o liczebności swych oddziałów na Starym Mieście] *1/

Armia Ludowa Warszawa dn. 30 – VIII – 44 r.

Odcinek V

Raport nr. 3

Stan ludzi:

Grupa bojowa – 35 osób[podkr. aut.] Stan broni – 5 kb.

Grupa saperska 38 „ 2 P.M.

Stan pers. szpit. 12 „ 6 krótkich

Stan chorych 31 „ 18 granatów *2/

Stan kuchni 12 „

Łączników 8 „

Służba bezp. 16 „

Stan ogólny 152 „ + dowództwo odcinka 5 osób

podpisano

Wach.[nowski] *3/ p.o. d-ca odcinka

Gustaw por. *4/

Gustaw por.*5/

_________

1 A WIH, III/48/1, k. 6 (maszynopis).

2 Taki stan uzbrojenia mógł wystarczyć na obsadę mniej ważnej, zapasowej barykady…

3 Płk Karol Ziemski „Wachnowski”, dowódca Grupy „Północ” (dopisane ręcznie).

4 Edwin Rozłubirski (po wojnie gen. dyw. ludowego WP).

5 Podpis odręczny.

DOKUMENT nr 4

[Raport dowódcy Powstania o udziale AL w walkach na Starym Mieście] *1/

Udział A.L. w walkach na Starym Mieście.

Udział A.L. w walkach przedstawia się następująco:

na odcinku Mjr. Roga *2/ obsadzali barykadę II rzutu na Podwalu przy Kapitulnej i Zapiecku, mając na przedzie przy Pl. Zamkowym barykady obsadzone przez A.K., dublowali też obsadę barykady na Mostowej przy ul. Boleść i czasami walczyli nawet dobrze samodzielnie. [podkr. aut.]

Pojedynczy członkowie A.L. uwijali się wśród załóg innych barykad: Podwale – Pl. Zamkowy, Piwna – Plac Zamkowy, Kanonia, lecz chodziło tylko o zaakcentowanie obecności A.L. a nie o faktyczny jej udział w akcji. Po kilku dniach członkowie A.L. porzucili barykadę na Podwalu [podkr. aut.] – przeszli na Freta róg Śto Jerskiej [Świętojerskiej] i równocześnie dowództwo przeniosło się na Freta 16. Było to ok. 15.8.44. Po 15-tym [sierpnia] została uzgodniona współpraca między D-cą rejonu A.K. a dowództwem A.L.: A.L. miała przysyłać codziennie odwód w sile Plutonu. Przysyłali początkowo po 20-25 ludzi, dobrze uzbrojonych, ale trwało to b. krótko, po kilku dniach oddział stopniał do kilku ludzi. [podkr. aut.] Około 26.8. zauważono wędrówkę A.L. kanałami na Żoliborz. Po zbombardowaniu D-ctwa A.L. na Freta, gdy zginął Mjr Piasecki *3/wraz ze Sztabem, całą A.L. ogarnęła panika i masowo rzuciła się do kanału. Patrole zbrojne A.K. obsadziły włazy i cofnęły około 160 Alowców, przygotowanych do ucieczki, [podkr. aut.] z których Ppor. Konrad *4/z A.L. zorganizował Pluton szturmowy, składający się z 12 uzbrojonych plus 2 zmiany nieuzbrojone – razem 36 osób, walczący na barykadzie Mostowa – Boleść.

W ogóle D-ctwo A.L. podawało swoje stany raz na 1000, 2-gi raz na 700 osób. Stan bojowy faktyczny: 1 pluton względnie uzbrojony (+ 40 osób). [podkr. aut.] Na Żoliborz uciekło ponad 200 osób, do Śródmieścia przeszło około 160 osób plus wyż. wym. pluton szturmowy, który wycofał się ze Starówki razem z oddziałami A.K. i bierze obecnie udział w walkach na odcinkach Śródmieście – Południe.

1.10.44 [Monter] *5/

_______

1 A WIH, III/48/35, k. 1 (maszynopis).

2 Stanisław Błaszczak.

3 Bolesław Kowalski.

4 Lech Kobyliński.

5 Gen. Tadeusz Chruściel „Monter”, „Nurt”, dowódca sił AK w Powstaniu Warszawskim (podpis odręczny, nieczytelny).

DOKUMENT nr 5

[Raport AL o stanie sił po Powstaniu] *1/

Dowództwo warszawskie

Armii Ludowej

mp.2.10.44.