Generał Stanisław Maczek – bohater narodowy, genialny dowódca

Kilka dni temu na spotkaniu ze znajomymi  i swobodnej dyskusji o narodowych bohaterach padło pytanie o polakach ich patriotyzmie, heroicznej walce o ojczyznę. Przytaczano w swobodnej dyskusji wiele przykładów takich bohaterskich postaw jak Inka, zagończyk ,Pilecki i wielu innych. Poproszone mnie także o opinię na temat genialnego dowódcy, wspaniałego żołnierza, patrioty generała Stanisława Maczka.

Zacznę tak :

„Jeżeliby mi dano do wyboru między którymkolwiek żołnierzami, których bym chciał mieć pod swoim dowództwem, wybrał bym Was – Polaków”. – Harold Alexander

1 grudnia 1994 r. w Edynburgu zmarł gen. Stanisław Maczek, błyskotliwy dowódca i taktyk, który nie przegrał żadnej bitwy. Podczas walk w Normandii, dowodząc 1. Dywizją Pancerną, w rejonie Falaise zadał Niemcom dotkliwe straty, które otworzyły aliantom drogę do Paryża.

Studiował filozofię i filologię polską. Przygodę z wojskiem rozpoczął podczas I wojny światowej, walcząc w szeregach armii austro-węgierskiej na froncie rosyjskim w Karpatach i włoskim w Alpach. Po odzyskaniu przez ojczyznę niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego. Dowodził tzw. lotną kompanią w 4. Dywizji Piechoty, która świetnie sobie radziła w starciach z Ukraińcami w 1919 r. Bił się także z bolszewikami, broniąc Galicji. Jego znakiem rozpoznawczym stała się taktyka polegająca na szybkich manewrach, oskrzydlaniu i zaskakiwaniu przeciwnika.

W 1938 r. został dowódcą 10. Brygady Kawalerii, która była pierwszą polską formacją zmotoryzowaną.

W czasie walk wrześniowych 1939 r. dowodzone przez niego jednostki pancerno – zmotoryzowane zadają potężne straty XXIII Niemieckiemu Korpusowi Pancernemu, zatrzymując praktycznie na kilka dni szybkie posuwanie się tej jednostki w głąb Polski. Walczy także w obronie Lwowa, gdy sowieckie wojska uderzyły bez wypowiedzenia wojny na Polskę przez Węgry. Tam zostaje internowany po czym ucieka do Francji. Po awansie na stopień generała  brygady, tworzy 10 Brygadę Kawalerii Pancernej. Za bohaterstwo walk we Francji zostaje odznaczony krzyżem Virtuti Militari IV klasy.

Był zwolennikiem nowoczesnej wojny, cechującej się szybką manewrowością jednostek pancerno – zmotoryzowanych oraz ich samodzielnością, głównie związków taktycznych przy wsparciu lotnictwa i piechoty. Ten sposób walk dorównywał, a niejednokrotnie przewyższał taktykę wojenną Wermachtu.

Po kapitulacji Francji, w Wielkiej Brytanii tworzy 1 Dywizję Pancerną w składzie 900 oficerów, 14 tys. żołnierzy z wyposażeniem 380 czołgów i 4 tys. pojazdów mechanicznych. – Ustawiając je w linii prostej, zajęły by drogę od Poznania do Warszawy – ze wzruszeniem wspomina mój rozmówca. „Polska armia przyszłości”.  Tak o tej niezwykłej jednostce wspominali jej żołnierze oraz żołnierze brytyjscy – ze wzruszeniem kontynuuje swoją opowieść były jej żołnierz.

1 Dywizja Pancerna pod dowództwem generała Stanisława Maczka w dniu 8 sierpnia 1944 roku wchodzi z impetem do boju walcząc o Francję , Belgię, Holandię i wkraczając na tereny Niemieckie.

„Czarne diabły” stosując nowoczesne metody walki pancernej, przeszły szlak bojowy od lądowania w Normandii do działań w Belgii, Holandii i Niemczech. W sierpniu 1944 r. oddziały polskie w „kotle pod Falaise” zamknęły w okrążeniu 7. i 5. Armię Pancerną. Próby przedarcia się Niemców spełzły na niczym. Dzięki umiejętnemu dowodzeniu i zajęciu strategicznych miejsc górujących nad okolicą, „Black Devil’s” zdołali się utrzymać. Wzięli do niewoli ok. 5 tyś jeńców, zniszczyli ponad 50 wrogich czołgów, kilkadziesiąt dział i ponad setkę innych pojazdów pancernych. Podczas dalszych zmagań uczestniczyli w wyzwalaniu Bredy i zdobyciu Wilhelmshaven.

Po wojnie generał osiadł w Szkocji. Nie przysługiwała mu emerytura, dlatego pracował jako barman w hotelowych restauracjach. W 1946 r. Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej pozbawił Stanisława Maczka obywatelstwa polskiego, które zostało przywrócone w 1971 r. (skutecznie dopiero w 1989 r.)

W 1990 r. otrzymał awans do stopnia generała broni, a w lutym 1994 r. został odznaczony Orderem Orła Białego. Na wniosek mieszkańców Bredy nadano mu honorowe obywatelstwo Holandii.

Gen. Stanisław Maczek został pochowany na Polskim Wojskowym Cmentarzu Honorowym przy ul. Ettensebaan w Bredzie. (https://www.facebook.com/muzeumzolnierzywykletych)

Cześć i Chwała Bohaterom