Gornicy pojmani przez oddzialy generala Franco, przed ich egzekucja w Sewilli
Wojna generala Francisco Franco przeciwko legalnemu rzadowi Hiszpanii nie byla raczej proba wprowadzenia faszyzmu, bardziej chodzilo o odtworzenie feudalizmu. Faszyzm wprawdzie zalicza sie do XX wieku, ale siegniecie po wladze przez Franco przywoluje wczesniejsze wydarzenia: paradujacy zolnierze, ktorzy nadziewali uszy i nosy wrogow na bagnety, masowe publiczne egzekucje przeprowadzane na arenie dla bykow lub przy udziale zespolow muzycznych i gapiow tanczacych w kaluzach krwi.
Pomagierzy Francisco Franco uwazali, ze demokratycznie wybrani politycy sa "parzystokopytnymi bestiami" i wszystko co wydawalo sie nowoczesnoscia jak kluby, stowarzyszenia czy szkoly Montessori – wywolywalo bezwzgledny gniew rezimu. Powtarzajac dzielo Inkwizycji, Franco skazywal szczegolnie znienawidzonych wrogow na smierc przy pomocy garroty, gdzie kat zaciska zelazna obrecz wokol szyji czlowieka.
Bylo cos sredniowiecznego w zawzietych podzialach klasowych w Hiszpanii – byli potezni latyfundysci, ktorych majatki byly obslugiwane przez bezrolnych wiesniakow tak glodnych, ze kradli zoledzie z koryt swin.
Istniala prawie rasistowska odraza urzednikow Franco wobec nizszych klas. Robotnicy rolni w zwiazkach zawodowych byli nazywani pogardliwie plemieniem Rifu (marokanscy gorale). W rzeczywistosci glowni dowodcy byli tak jak Franco w wiekszosci weteranami krawawych wojen kolonialnych w Afryce Polnocnej. Jeszcze jako mlody czlowiek general Franco osobiscie prowadzil swoje oddzialy w rajdzie z ktorego przyniesiono kilkanascie odcietych glow marokanskich gorali (Berberowie maja historie siegajaca starozytnosci).
W zwalczaniu demokracji i niesmialej reformy rolnej, w przywracaniu tradycyjnej hierarchii Kosciola Katolickiego, znaczenia armii, wielkich latyfundystow oraz panstwa autorytarnego – hiszpanska wersja faszyzmu byla ruchem fundamentalistow. I tak jak wielu politykow i religijnych fundamentalistow – faszysci byli szczegolnie okrutni wobec kobiet… Wojsko generala Franco praktykowalo zbiorowe gwalty aby przestraszyc dopiero co zdobyte miasta i zmusic do uleglosci. Zanim doswiadczeni naczelni redaktorzy gazet uspokoili oficerow, to zolnierze czesto chwalili sie gwaltami korespondentom zagranicznym.
Dziesiatki tysiecy kobiet mialo ogolone glowy i byly sila karmione olejem rycynowym (silny srodek przeczyszczajacy) – potem szydzili z nich jak paradowaly ulicami i same sie brudzily. Wiele kobiet mialo oznakowane piersi symbolem Falangi – jarzmo i strzala. W Toledo zolnierze Franco zastrzelili wiecej niz 20 ciezarnych kobiet w szpitalu polozniczym. Duzo wiecej, wylacznie kobiet zastrzelono w innych miejscach. Oddzialy wojska maszerowaly przez jedno miasto wymachujac karabinami ozdobionymi bielizna zgwalconych i zamordowanych kobiet.
Jeden z generalow mowil, ze konieczne jest zastraszenie, kontynuacja terroru – po to zeby wywolac wrazenie opanowania, eliminujac bez skrupulow czy watpliwosci wszystkich tych, ktorzy nie mysla tak jak my.
Po stronie republikanow rowniez dopuszczano sie terroru, jednak liczba egzekucji byla mniejsza, okolo 1/4 ofiar wojny domowej. Zamordowano duzo pojmanych oficerow i prawie 7 tysiecy ksiezy i zakonnikow, ktorych widziano jako wspolnikow reakcyjnych latyfundystow. Zmasakrowano ponad 2 tysiace prawicowych wiezniow w Madrycie. Byla tez operacja radzieckich doradcow, ktorzy zamiast pomagac republikanom poswiecali sie sciganiu anty-stalinistow z hiszpanskiej lewicy.
Tutaj byla jednak zasadnicza roznica – wiekszosc morderstw po stronie republikanow byla dzielem rozwscieczonego tlumu, to nie byla zamierzona polityka, tylko zemsta po nalotach bombowych i wiesci o okrucienstwach faszystow. Rzad republikanski ocalil zycie wielu ludziom dokonujac ewakuacji z Hiszpanii ponad 10 tysiecy biznesmenow, ksiezy i innych ludzi prawicy co bylo jednak ryzykiem. Nic takiego nie mialo miejsca po stronie Falangi.
We'll be right back folks, we're just doing a bit of work on Ranger Project