Kiedy z „Raportu o stanie Rzeczpospolitej”, z rozdziału „Wstydliwy Naród Polski” WYTRZEPANO śląskość nie dałem wyprowadzić się z równowagi. „Przespałem” medialne emocje i zacząłem przypominać sobie co pamiętam o przemieszczeniach ludności?
wpolityce.pl/view/9440/Jaroslaw_Kaczynski___Raport_o_stanie_Rzeczypospolitej___
Tylko_u_nas_fragmenty_programowej_publikacji_Prezesa_PiS.html
Mam w domu wydany przed rokiem esej historyczny Wojciecha Roszkowskiego pod tytułem Przekształcenia społeczne i gospodarcze w Polsce w latach 1944 – 1989.
merlin.pl/Polski-wiek-XX-PRL-od-lipca-44-do-grudnia-70_Bellona,images_big,7,978-83-11-11631-3.jpg
Niech to będzie mój "bryk – przypominanka!":
"[…] Poważne zmiany społeczne wynikały z powojennych przemieszczeń ludności. Po zakończeniu wojny w 1945 roku na Ziemiach Odzyskanych mieszkało według danych polskich około 2 miliny Niemców i 1 milion Polaków wobec 7 milionów Niemców i 1,3 miliony Polaków w 1939 roku. Oznaczałoby to, iż przed nadejściem frontu z terenów tych wyjechało lub zostało ewakuowanych około 5 milionów ludności niemieckiej. Dane te często kwestionuje się po stronie niemieckiej. Zgodnie z ustaleniami poczdamskimi ludność niemiecka miała być przesiedlona do radzieckiej i brytyjskiej strefy ewakuacyjnej. W ciągu 1945 roku wyjechało z Polski około 500 tysięcy, a do sierpnia 1947 roku wysiedlono większość pozostałych Niemców. Jednocześnie w latach 1945 – 1947 przemieszczono z Polski do ZSRR 480 tysięcy Uraińców, 40 tysięcy Białorusinów i 20 tysięcy Litwinów.
Wysiedleniu ludności niepolskiej towarzyszyło przesiedlanie Polaków z Kresów Wschodnich. Na mocy umów zawartych przez Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego z władzami Białoruskiej i Ukraińskiej SSR oraz porozumienia z 6 lipca 1945 roku między Tymczasowym Rządem Jedności Narodowej i rządem radzieckim Polacy i Żydzi, którzy potrafili udokumentować swe obywatelswo w Rzeczypospolitej Polskiej sprzed 1939 roku, mogli wybrać przynależność państwową i miejsce zamieszkania w Polsce lub ZSRR. Ogółem w latach 1944 – 1947 przybyło z Kresów około 1240 tysięcy osób. Jednocześnie na mocy umowy z lipca 1945 roku przeprowadzono częściową repatriację obywatele RP z pozostałych rejonów ZSRR. Jednocześnie na mocy umowy z lipca 145 roku przeprowadzono częściową repatriację obywateli RP z pozostałych rejonów ZSRR. W latach 1945 – 1947 przybyło z tamtąd 266 tysięcy Polaków i Żydów. Do liczb tych dodać należy onad 300 tysięcy osób, ktore przybyly w czasie przetaczania się frontu i żolnierzy zmobilizowanych z Kresów. Wedlug danych radzieckich w 1950 roku w ZSRR pozostawalo 1,6 miliona Polaków. W całym tym rachunku brakuje około miliona obywateli II Rzeczypospolitej. Większa część tej liczby to zapewne osoby uznane w czasie spisu za nie-Polaków albo Polacy, torzy zginęli w latach 1939 – 1950.
Trwały też powroty Polaków z Zachodu. Spośród około 2,5 miliona osób wywiezionych w czasie wojny około 600 tysięcy znajdowalo się na Ziemiach Odzyskanych i pozostało tam po przetoczeniu się frontu, drugie tyle powróciło do Polski z radzieckiej strefy okupacyjnej Niemiec w 1945 roku, a dlasze 100 tysięcy w latach następnych. Wolniej przebiegała repatriacja z zachodnich stref okupacyjnych, gdzie w chwili zakończenia wojny było około miliona Polaków. Pod opieką Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Pomocy i Odbudowy (UNRRA – dawala mi w szkole podstawowej tran z wielorybów i wapno sandoza!) bylo także 250 tysięcy Polaków wyzwolonych we Francji, Belgii i Holandii, a także tych, którzy znaleźli się w państwach neutralnych. Do końca 1945 roku UNRRA repatriowała 360 tysięcy Polaków, w 1946 – 370 tysięcy, do połowy 1947 – dalsze 50 tysięcy, czyli łącznie 760 tysięcy z Niemiec i 20 tysięcy z innych krajów zachodnioeuropejskich. Później tempo powrótow do kraju spadło: w 1947 repatriowano już tylo 30 tysięcy, a w latach 148 -1950 tylko 10 tysięcy osob. Liczbę Polaków, którzy na stałe opuścili kraj w czasie wojny szacuje się na 500 tysięcy osób.
W rezultacie bezprecedensowych w XX wieku wędrowek ludów przez ziemie polskie, obejmujących w latach 1945 – 1950 milionów osób, Polska choć pozbawiona pełnej niepodległości, stala się państwem jednolitym narodowościowo. Po zakończeniu powojennych migracji pozostało w nowych granicach około 170 tysięcy Niemców, 160 tysięcy Bialorusinów, 50 tysięcy Żydów i 10 tysięcy Litwinów. Ogółem mniejszości narodowe stanowiły nieco ponad 2 procent ludności nowej Polski.".
"Pamięć przedwojenną!" odnajduję w eseju historycznym Polska mozaika społeczna Szymona Rudnickiego (2009 w wydaniu książkowym).
merlin.pl/Polski-wiek-XX-Dwudziestolecie-tom-1_Bellona/browse/product/1,710206.html#fullinfo
"[…] Podobnie jak w przypadku podziałów społecznych, również dane o strukturze narodowościowej mają charakter przybliżony. Na ogół władzy zależało, by pomniejszać liczbę niepolskich mieszkańców. Mniejszości narodowe stanowiły jedną trzecią ludności.
Według szacunkówJerzegoTomaszewskiego
lubimyczytac.pl/ksiazka/80261/zarys-historii-gospodarczej-polski-1918-1939
64,7 procent mieszkańców II Rzeczpospolitej było Polakami, około 16 Ukraińcami, 9,8 Żydami, 6,1 Białorusinami, 2,4 Niemcami. Na pozostałe mniejszości przypadał więc 1 procent mieszkańców.
Ale na Kresach Wschodnich były obszary, gdzie to Polacy stanowili mniejszość. Na południowym wschodzie kraju mieszkali Ukraińcy, grupa o silnej świadomości narodowej. Świadczą o tym wpływy organizacji nacjonalistycznych, chociaż część z nich swoją przyszłość widziała w związku z Polską. Ukraińcy stanowili również większość mieszkańców Wołynia. Łuk Karpat zamieszkiwały nieliczne grupy etniczne: Bojkowie, Łemkowie, Huculi, kultywujący własną kulturę. Na północnym wschodzie mieszkali Białorusini, między południowymi i północnymi kresami państwa szeroki pas zamieszkiwała ludność zróżnicowana narodowo, tak zwani tutejsi, mający problemy z określeniem swojej przynależności etnicznej. Nie tylko "tutejszych", ale pozostałych mieszkańców tych terenów władze uznawały za "magmę etniczną" i liczyły na ich szybką polonizację.".
img15.allegroimg.pl/photos/oryginal/13/24/90/00/1324900014
Czterotomowa praca
Gospodarka Polski międzywojennej
ZbigniewaLandau i Jerzego Tomaszewskiego
doskonale uzupełnia ogólną wiedzę serii Polski wiek XX…
merlin.pl/Polski-wiek-XX-Dwudziestolecie-tom-1_Bellona/browse/product/1,710206.html#fullinfo
"[…] Polacy stanowili liczący się procent mieszkańców Kresów, większość lokalnego ziemiaństwa i inteligencji, a także ludności większych miast.
Po Ukraińcach drugą co do wielkości mniejszością byli Żydzi. Dla wielu była to nie tyle mniejszość narodowa, ile religijna. Żydzi mieszkali głównie w miastach i zajmowali się rzemiosłem i handlem. Mieszkali na całym terytorium państwa, ale były takie regiony jak Wielkopolska, Gdzie ich prawie wcale nie było, i takie jak Warszawa, w ktorej stanowili jedną trzecią ludności. Szczególnie wielu Żydów mieszkało w małych miasteczkach, na Kresach Wschodnich nierzatko do 70 procent mieszkańców. Żydzi byli mniejszością najbardziej zróżnicowaną. Wielu z nich żyło w skrajnej nędzy. Jednocześnie krążyły mity o ich bogatctwie. Ale na liście 200 najbogatrzych Polaków, którą sporządził
Zbigniew Landau
www.uczelniawarszawska.pl/upl//il1272281492.jpg
Żydów prawie nie ma.
Na zachodzie Polski mieszkało około 700 tysięcy Niemców. Byli znczącą grupą wśród przemysłowców Górnego Śląska, ziemiaństwa Wielkopolski i Pomorza, a także wśród chłopów tych terenów. Ta grupa narodpowościowa miała poczucie degradacji, ponieważ z zaborców stali się grupą mniejszościową. Niemcy utrzymywali ścisły kontakt z Berlinem, skąd otrzymywali pomoc i zachętę do trwania na ziemiach polskich. Osobną grupą byli Niemcy z Łodzi, którzy w większości czuli się lojalnymi obywateliami Polski. Niewielkie enklawy niemieckie znajdowały się również na Wołyniu. Ponadto w Polsce mieszkali Czesi, Litwini, Ormianie, Tatarzy, Romowie.
Napięcia narodowościowe były dla państwa groźniesze niż kalsowe.".
Problemy tamtych czasów były zdecydowanie poważniejsze niż obecnie 🙂
c.d.n.
-"Niesforne Dziecię Gutenberga".
Czytałem też …
FOT. BARTLOMIEJ BARCZYK / AGENCJA GAZETA