Zewnętrznym powodem istnienia w bytach jednostkowych może być albo niebyt, albo byt.
Każda rzecz, której nie tworzymy swoim myśleniem i swoją pracą, np. ludzie, zwierzęta, rośliny, ma w sobie powód tego, że jest i czym jest. Powód tego, że rzecz jest, że stanowi coś realnego, różnego więc od naszych wyobrażeń i pojęć, nazywamy istnieniem. Powód tego, czym rzecz jest, a więc powód całej wewnętrznej zawartości, ogarniętej istnieniem, nazywamy istotą, czymś ważnym, właściwym dla tej realnej struktury. Możemy krótko powiedzieć, że ten realny byt jednostkowy jest istnieniem i istotą. Bytem nazywamy to, co realnie istnieje jako ta jednostkowa struktura.
Cała wewnętrzna zawartość bytu jednostkowego, jego więc istota, jest realna dzięki istnieniu. To istnienie wewnątrz bytu jednostkowego jest powiązane tylko z tą istotą, którą bezpośrednio urealnia. Jest więc od tej istoty zależne jako stanowiące z nią byt jednostkowy. Nie przysługuje mu pełna niezależność, brak uwarunkowań. To uzależnienie i uwarunkowanie nazywamy niesamoistnością.
Wszystko, co jest niesamoistne, warunkowane i zależne, kieruje nas do zewnętrznego powodu swego uwarunkowania. Istnienie współstanowiące z istotą każdy byt jednostkowy, nie jest samoistne, nieuwarunkowane. Jest właśnie zależne. Wskazuje na zewnętrzny powód swej realności.
Zewnętrznym powodem istnienia w bytach jednostkowych może być albo niebyt, albo byt.
Niebyt nie może niczego sprawiać, gdyż go nie ma. Gdybyśmy jednak twierdzili, że niebyt jako nicość jest powodem realności istnienia, to traktowalibyśmy nicość jako byt. Byłoby to utożsamienie niebytu z bytem, zaprzeczenia z twierdzeniem, co wyklucza i bytowanie, i komunikatywną wiedzę. Z podobnego względu twierdzimy, że żaden byt nie jest przyczyną siebie. Gdyby nią był, to istniałby przed sprawieniem swojego istnienia. Oznaczałoby to tak samo, że niebyt utożsamiamy z bytem.
Jeżeli więc istnienie wewnątrz bytu jednostkowego nie jest samoistne i nie pochodzi z niebytu, to jego przyczyną zewnętrzną jest byt. Ten byt jako przyczyna istnienia musi być proporcjonalny do sprawianego skutku. Przyczyna bowiem jest tym, co sprawia. Mówimy też, że zawiera to, czego udziela. Jeżeli skutek jest istnieniem bytu jednostkowego, to przyczyna też jest istnieniem, wyłącznie istnieniem, gdyż właśnie jest tym, co sprawia.
Byt, który jest wyłącznie istnieniem, bez żadnych dodatkowo współstanowiących go elementów strukturalnych, jest Istnieniem Samoistnym. Nie podlega żadnym uwarunkowaniom. Jest zasadą, powodem wszystkich istnień zależnych. To Istnienie Samoistne po prostu jest. Nie pochodzi z niebytu i samo nie mogło być przyczyną siebie, gdyż żaden byt nie jest przyczyną siebie i nie pochodzi z niebytu. Wynika z tego, że Istnienie Samoistne zawsze jest i że stanowi przyczynę istnień zależnych.
Gdybyśmy nie przyjęli tego rozumowania i wniosku, to musielibyśmy głosić sprzeczne i fałszywe twierdzenie, że każda realna rzecz ma źródło w niebycie, albo w naszym myśleniu, co wyklucza doznawana przez nas realność bytów.
Są, istnieją byty jednostkowe, nie wymyślone przez nas, właśnie realne.
Istnieje wobec tego przyczyna ich istnienia. Tą przyczyną sprawiającą istnienie, współkomponujące się z istotą w byt jednostkowy, jest Istnienie Samoistne. Jako pierwszy byt, niczym nie uwarunkowany, jest Bogiem.
Bóg więc istnieje. Musimy to uznać z podziwem i radością.
~o~
Źródło: "Okruszyny", Mieczysław Gogacz, Niepokalanów 1993 (PDF)
Domena: eukarionty, Królestwo: zwierzeta, Typ: strunowce, Podtyp: kregowce, Gromada: ssaki, Rzad: walenie, Podrzad: zebowce, Rodzina: delfinowate, Rodzaj: Delphinus, Gatunek: delfin zwyczajny (na zdjeciu d. butlonosy)