CP. Świadomość

Świadomość to ważny czynnik istotnie wpływający na postrzeganie rzeczywistości, a poprzez to także na zależności cywilizacyjne i struktury społeczne.

Czym jest świadomość?

No,  to pytanie stanowiło i stanowi problem nad którym ”łamali sobie głowy’ znacznie potężniejsi „mocarze”.

Zatem tylko kilka uwag.

Nasze istnienie wiąże się z pojawieniem się samoświadomości – ja jestem. (Pewne nawiązanie do tematu jest w notce o Trójcy Świętej).

To  „jestem” pojawia się chyba zaraz po urodzeniu, wraz z pojawieniem się pierwszych potrzeb. Czy istnieje w okresie prenatalnym? Trudno powiedzieć – ale pewne porównania się nasuwają – przedstawię to w innym wątku.

„Jestem” – jest więc pierwszym poczuciem odrębności indywidualnej. Bo te potrzeby są indywidualne. Czyli pojawia się świadomość odrębności.

Wątła ta świadomość – ograniczona do najbardziej elementarnego zakresu postrzegania. Tyle, że wzrasta wraz z poznawaniem otoczenia.

Można zatem twierdzić, że świadomość jest związana ze zdolnością do postrzegania otoczenia z punktu widzenia odrębności jaką stajemy się. Bo tylko traktując odrębność otoczenia – czyli uznając je za samoistne byty – możemy je objaśniać i opisywać.

Rzeczywistość tożsama z naszą świadomością – nie jest widziana odrębnie – zatem jest brak narzędzi opisu.

W swoim życiu poznajemy coraz więcej różnych odrębności. Dokonujemy także syntezy wynikających z obserwacji, a przekraczając kolejne progi zdolności syntezowania, potrafimy dokonywać coraz większych uogólnień. Pojawia się  także możliwość logicznych uzasadnień, czy zdolności do tworzenia abstraktów.

W sumie, wraz ze zwiększaniem zakresu tematów jakie syntezujemy w naszej świadomości pojawia się też skojarzenie, że jesteśmy nie odrębnością, a elementem rzeczywistości. Odczuwane jest to jako poczucie jedności ze światem. To najwyższy rodzaj świadomości. Na tym etapie np. buddyzm postuluje zerwanie więzi z tą rzeczywistością i przeniesienie zindywidualizowanego „ja” do odrębnej sfery.

Warto zauważyć, że zaprezentowane ujęcie jest zgodne z myślą Akwinaty, który postulował odrębność bytów, które przy takim traktowaniu możemy poznawać.

Ciekawe, że  jest to baza ideowa współczesnej nauki; wszystek świat poznawalny jest traktowany jako zewnętrzny. To stąd poszukuje się tej najmniejszej, podstawowej cząstki materii.

Problemem „niedopasowanym” jest teoria kwantowa, która „nie chce” zachowywać się zgodnie z przedstawionym modelem.

Wtrącę tutaj uwagę teologiczną nawiązującą do okresu prenatalnego życia człowieka. Bo czy możemy Boga „poznać” jako byt odrębny naszemu?

Wydaje się, że jest to kwestia absurdalna. Bóg – Stwórca jest transcendentny i immanentny – brak zatem środków i narzędzi do Jego opisu.

Próby traktowania Boga jako bytu odrębnego względem świata są bezsensowne i tylko mogą narażać na śmieszność tych, którzy chcą porównywać swą świadomość z Bogiem.

Porównanie życia dziecka w okresie prenatalnym, jako zdolnego do poznania życia organizmu matki – wydaje się tu skojarzeniem przynajmniej zbliżonym do faktycznych relacji.

Jak ma się to do CP?

Struktury społeczne, których najwyższą formą rozwojową jest cywilizacja, winny służyć możliwościom rozwojowym świadomości jednostek. Czyli pozwalać na rozwój własny, ale i nie przeszkadzać w rozwoju świadomości innych – więcej – ten rozwój stymulować i przyspieszać.

Struktury społeczne po to właśnie są tworzone – dla ułatwienia dróg rozwoju.

Konkluzją końcową jest więc stwierdzenie, że każdy rodzaj cywilizacji, który pozwala na rozwój świadomości jednostek – ma swą rolę do spełnienia w dziele osiągnięć ludzkiego ducha.

Można jednak zastanawiać się, czy istnieją zasady ogólne wskazujące na optymalne struktury rozwojowe. Tu można twierdzić, że takimi optymalnymi strukturami są te, przy których tworzeniu zastosowano Prawa Miłości.

O tym jednak w innej notce.