Co budzi Putina po nocach?

Pan Putin obchodził właśnie swe 62 urodziny. Spędził je na Syberii dokąd udał się dobrowolnie. Obserwatorzy polityczni zastanawiają się dlaczego nie w Moskwie a w tajdze. Czy daje mu to poczucie siły, potęgi ?

Prezydent Rosji Putin obchodził swoje urodziny 62 w szczególny sposób: w syberyjskich lasach. Rzecznik Putina, Dmitrij Peskov, unikał odpowiedzi na pytania dziennikarzy dlaczego prezydent postanowił świętować swoje urodziny nie w Moskwie jak to miał w zwyczaju w poprzednich latach. Jest to kolejne dziwne wydarzenie rodzące pytania co do stabilności i przyszłości prezydenta Rosji i jego rządu.

Rosja się chwieje

Rosja jest w oku politycznego cyklonu. Chociaż kryzys na Ukrainie został doprowadzony do stanu wrzenia, Rosja  strategicznie  wycofuje się z granicznego kryzysu. Ponadto kryzys przeniósł się na zachód, a uchwalenie sankcji przeciw Rosji doprowadziło do rozluźnienia wielu powiązań finansowych i gospodarczych kraju. Teraz Kreml jest w środku kryzysu gospodarczego, który jest tak poważne, jak sytuacja na Ukrainie. W ciągu ostatnich dwóch dni bank centralny Rosji użył 1,6 miliardów dolarów ze swoich rezerw walutowych by chronić rosyjskiego Rubla. Od początku 2014 r. bank centralny zaaplikował 51 mld USD z rezerwy walutowej, aby zachować stabilność waluty. Rosyjska gospodarka w 2014 r., jak się przewiduje nie odnotuje wzrostu, podczas gdy inwestycje zagraniczne w Rosji zmniejszyły się o 50 procent. Kreml może mieć jeszcze około 630 miliardów dolarów w swoich rezerwach, ale te fundusze są używane szybko gdyż trzeba łatać dziury.

Obawy o stabilność finansową Rosji spowodowały walki między różnymi frakcjami Kremla. We wtorek rosyjski Minister finansów Anton Siluanov, kluczowa postać pośród zwolenników liberalnej  gospodarki, publicznie wezwał Putina do cięcia w ambitnym programie wydatków na obronę Rosji. Rosja rozpoczyna realizację 10-letniego, ocenianego na 770 miliardów dolarów, programu zbrojeń obronnych w 2015 roku. Siluanov podobno odrzucił ten plan we wrześniu br. podczas prac nad projektem budżetu, co zmusiło Putina do podejmowania decyzji związanych wydatkami na obronę w jego biurze i poza gabinetem rządowym.

Argumentacja Siluanova  przeciwko wydatkom na obronę  ma podłoże finansowe, Putin jednak musi również rozważać kwestie  bezpieczeństwa i polityczne konsekwencje takich decyzji. Rosja w dalszym ciągu jest w trakcie zmagań na swoich Kresach co wymaga solidnego wsparcia wojskowego. Ponadto Putin za pomocą budżetu obrony uspokoić osoby z kręgów ze sfery obrony i bezpieczeństwa.

Jak rodzą się i upadają rosyjscy przywódcy
Należy pamiętać że Putin rządzi Rosją od 15 lat i to w sposób scentralizowany i autokratyczny. Jak każdy inny lider on musi umieć zrównoważyć różne frakcje w kręgach władzy kraju. Zdolność do manipulowania różnych klanów politycznych to jest to, co wyniosło go do władzy. Brak takiej zdolności był tym, co spowodowało upadek Borysa Jelcyna w latach 90-tych i wielu przywódców przed nim. Jelcyn nie był w stanie kontrolować rywalizacji między kliką własnych lojalistów, dość  liberalnych kręgów ekonomistów i kręgów bezpieczeństwa i obrony. Jelcyn zbyt koncentrował się, chcąc utrzymać się przy władzy na terapii szokowej w polityce gospodarczej  i restrukturyzacji Federalnej Służby Bezpieczeństwa.Takie błędne posunięcia przyczyniły się do rosyjskiego krachu gospodarczego, rozbicia służb bezpieczeństwa i erozji siły wojskowej Rosji, szczególnie w czasie  wojny na Kaukazie Północnym.
Nieudolność Jelcyna wyniosła do władzy Putina. Putin zrozumiał, że rosyjski przywódca może rządzić tylko tak długo, jak długo może zrównoważyć konkurencyjne grupy. Putin jest byłym agentem KGB, mającym powiązania w kręgach bezpieczeństwa, natomiast wiedza o potrzebach Rosji dostępu do zachodniej technologii pozwalała mu na zrozumienie dla  bardziej liberalnych ekonomistów. W pierwszych latach władzy Putin podzielił Rosji wpływy i narzędzia władzy między klanami, trzymając je w stałej rywalizacji a sam ustawił się w roli ostatecznego arbitra.

Teraz problem jest, że system klanowy zaczął się rozpadać. Ludzie w kręgach bezpieczeństwa są obwiniani za niepowodzenia na Ukrainie, podczas gdy inni w liberalnych kręgach gospodarczych są obwiniani za kłopoty gospodarki. Wiele osobistości z tych grup wzmocniło własnych pozycje (i przychody finansowe) zamiast troszczyć się o dobro państwa. Putin jednak  stara się utrzymać równowagę, co było widać w ostatnich tygodniach w czasie debaty budżetowej między liberałami a kręgami bezpieczeństwa. Ale przyszedł na Putina, po 15 lat sukcesów w równoważeniu klanów, czas przebudowy i zapewnienia stabilności dla Rosji. Teraz Putin próbuje utrzymać równowagę z pozycji nie siły a słabości.

Trzymanie wszystkiego w garści nie jest łatwe z pozycji na zewnątrz Kremla. Decyzję w sprawie nowego przywództwa zawsze podejmuje się w obrębie murów Kremlowskich, nie na ulicy.  Poprzedni rosyjscy przywódcy, od Nikity Chruszczowa do Leonida Breżniewa do Jelcyna, zostali usunięci lub zepchnięci na boczny przez ich najbliższych wspólników.

Dlaczego więc obecny lider Rosji postanowił uczcić urodziny z daleka od Kremla i jego klanów?

Źródło: „<a href=”http://www.stratfor.com/geopolitical-diary/putin-seeks-solitude-amid-russias-perfect-storm”>Putin Seeks Solitude Amid Russia’s Perfect Storm</a> is republished with permission of Stratfor.”

PS. Czy zagrożenia dla Putina i Rosji są prawdziwe czy tylko wynikają ż życzeniowego gdybania pokaże najbliższy czas. Fakty wskazują że sytuacja zewnętrzna nie powstała samorzutnie oraz że pogłoski o rosnącym buncie w Moskwie przypominają Majdan w fazie zarodka. Ci sami rodzice?