Ciekawostki finansowe (4)

„Ciekawostki finansowe” to cykl poświęcony popularyzowaniu wiedzy na temat finansów, historii pieniądza i systemów monetarnych w formie krótkich, przystępnych ciekawostek. Cykl powstał w oparciu o książkę Nialla Fergusona „Potęga pieniądza. Finansowa historia świata”.

Głównym bohaterem „Kupca weneckiego” Williama Szekspira jest Shylock, żydowski kupiec zajmujący się udzielaniem wysoko oprocentowanych kredytów. Shylock jest jednym z wielu bankierów w historii Europy, którzy należeli do mniejszości etnicznych. Za czasów Szekspira Żydzi udzielali w Wenecji pożyczek kupieckich już od niemal stu lat. Prowadzili swoje interesy na specjalnych ławkach (włos. banci) w oddalonym od miasta getcie.

Dla chrześcijanina pożyczanie pieniędzy na procent było grzechem. Lichwiarze zostali obłożeni ekskomuniką na Soborze Laterańskim III już w 1179 roku. Ale dla Żydów jest w Biblii pewien korzystny zapis (Stary Testament, Księga Powtórzonego Prawa, Pwt 23,20-21): „Nie będziesz żądał od brata swego odsetek z pieniędzy, z żywności ani odsetek z czegokolwiek, co się pożycza na procent. Od obcego możesz się domagać, ale od brata nie będziesz żądał odsetek”. Karą za taką działalność było społeczne wykluczenie, stąd getta. W tym sensie można powiedzieć, że późniejsza nienawiść do Żydów, ze wszystkimi jej tragicznymi, historycznymi konsekwencjami, ma swoje korzenie w tym zapisie.

W Wenecji Żydzi pojawili się około roku 1509. Początkowo władze miasta nie chciały ich przyjąć, ale szybko stało się jasne, że mogą być użytecznym źródłem usług finansowych. W 1516 roku wydzielono dla nich specjalny obszar miasta na miejscu starej odlewni żeliwa (włos. ghetto znaczy dosłownie „huta”). Ci, którzy przebywali w Wenecji dłużej niż dwa tygodnie, musieli nosić żółtą literę O na plecach albo żółty (później szkarłatny) kapelusz.

Źródła zdjęć:

1. Autor: Thomas Gray, 1868 (http://www.bonhams.com/auctions/19782/lot/16/) [Public domain], Wikimedia Commons.

Polub bloga na Facebooku:
www.facebook.com/thespinningtopblog.

Zobacz też: Ciekawostki finansowe (3).