Bugaj: „Lemingi chcą więcej rynku”

Lemingi to pewna grupa społeczna, ludzie ukształtowani w okresie transformacji ustrojowej, produkt polskiego kapitalizmu – pisze Ryszard Bugaj na dziennik.pl.

 Zgoda jest co do tego, że interesują się przede wszystkim swoimi sprawami osobistymi, koncentrują uwagę na własnym dobrobycie, ciężko pracują. Nie są buntownikami, akceptują zasady kapitalizmu. Tu zgoda chyba się kończy.

Według jednych to cechy pozytywne, służące cywilizacyjnemu awansowi Polski i politycznej stabilności. Według innych konsekwencją takiego podejścia jest egoizm i brak troski o dobro wspólne. Więcej, to postawa niepatriotyczna, bezkrytyczna uległość wobec stereotypów i wzorców zachodnich. Tocząca się dyskusja, choć nie wolna od – zrozumiałych – emocji, jest z pewnością ważna. Osobliwie teraz, gdy neoliberalny kapitalizm skrzypi, ale jego entuzjaści bynajmniej nie są skorzy do uznania, że coś zmienić trzeba. Twardo obstają przy dyrektywie: więcej rynku.

Lemingi są postrzegane jako społeczna baza neoliberalnego programu, przypisywanego często (moim zdaniem trafnie) Platformie Obywatelskiej. To z kolei niepokoi środowiska sympatyzujące z PiS. W ten sposób spór o naturę i charakter lemingów toczy się w politycznych dekoracjach. Podobnie było z moherowymi beretami, grupą utożsamianą z PiS i wykpiwaną przez sympatyków PO. Sporu prowadzonego w konwencji partyjnych gier lekceważyć nie należy, jednak warto dostrzec jego sens bardziej fundamentalny.

Stanowczo nie wszystkie ważne dla rozwoju gospodarczego kwestie podejmuje ekonomia (skądinąd dyscyplina ze skłonnościami imperialnymi i predylekcją do pychy). Można nawet zaryzykować twierdzenie, że ekonomiści (współcześnie prawie wszyscy) kluczowe dla rozwoju gospodarczego kwestie często pomijają. To konsekwencja fascynacji teoretycznymi modelami, które bardzo wielu z nich skłaniają do idealizacji rynku oraz pomijania historycznych uwarunkowań rozwoju. Jednym z takich kluczowych uwarunkowań jest struktura społeczna. I tego z pewnością dotyczy spór o cechy (a przede wszystkim konsekwencje) postaw lemingów.

Więcej:

http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/399205,ryszard-bugaj-lemingi-chca-wiecej-rynku-bo-wciaz-idealizuja-kapitalizm.html