Oczywiście przy wszystkich podobieństwach Teatru Powszechnego w Warszawie do klubu go-go są i różnice. Przede wszystkim taka, że taki jeden z drugim klub go-go niczego nie udaje. Przeciwnie – swój burdelowy charakter podkreśla nawet z ostentacją, podczas gdy Teatr Powszechny w Warszawie, kierując się hipokryzją (hipokryzja to hołd, jaki występek składa cnocie – powiada Franciszek ks. de La Rochefoucauld), takiej ostentacji raczej unika, maskując prawdziwy charakter swojej działalności rozmaitymi opowieściami o „świątyni trudów artystycznych”, „wysokiej kulturze”, czy „misji” – ale tak naprawdę chodzi o to, żeby wypić i zakąsić najtańszym kosztem, to znaczy – pokazując widzom na scenie jeśli nie książkę telefoniczną – w przypadku spektakli ambitnych – to gołe dupy aktoreczek, albo nawet kopulacje. Do tych czynności dopisuje się oczywiście jakieś „libretta” i nawet sprowadza reżyserów z zagranicy, którzy aktorom zaangażowanym do – dajmy na to – kopulacji, podpowiadają: „wyżej!, niżej!, teraz!” – bo – jak mówi przysłowie – łatwiej trafić w totolotka, niźli w toto u podlotka, więc bez reżysera, a przynajmniej – bez suflera obejść się w teatrze nie można. Ale dopóki nie ma ustawy nakazującej bywanie w takich miejscach, to szanujący się ludzie coraz częściej teatrów unikają, zaś ci, co do teatrów chodzą, najwyraźniej muszą myśleć, że to, co im tam opowiadają o „misji” i tak dalej – że to wszystko naprawdę i nawet jak im się jakaś pornografia nie podoba, to zachowują się w swoim mniemaniu prawidłowo, to znaczy – klaszczą na komendę, niczym w programach u znanego z żarliwego obiektywizmu pana redaktora Tomasza Lisa. W tej sytuacji wszelkie prowokacje mają charakter jednostronny, to znaczy – prowokatorzy prowokują i prowokują, ale publiczność wcale nie wie, że to prowokacja, myśli, że obcuje z „wysoką kulturą” i nawet ani przez chwilę nie przychodzi jej do głowy, że to zwyczajny Scheiss, a wynajęty przez dyrekcję filut po prostu kpi z niej w żywe oczy. Kiedyś takie prowokacje były niemożliwe, a w każdym razie – znacznie trudniejsze, bo publiczność była odważniejsza, nie kucała tchórzliwie przed bezczelnymi chałturnikami i rozwydrzonymi dziewuchami (dziewuchy, to nazwa własna), tylko dawała się prowokować. Michał K. Pawlikowski w książce „Wojna i sezon” wspomina, jak to na premierze jakieś futurystycznej sztuki w „Reducie”, która mieściła się w gmachu Teatru Wielkiego, jeszcze przed końcem pierwszego aktu ramoty, Bohdan Zalutyński, słynny litewski facecjonista, wstał i tubalnym głosem wykrzyknął: „Dość tego skandalu! Chodźmy na kolację! Nigdy by za czasów Skałona (Gieorgij Skałon, gubernator warszawski, na którego w 1906 roku dokonała zamachu Wanda Krahelska; jej bratanicą była Krystyna Krahelska, która posłużyła rzeźbiarce Ludwice Nitschowej za model Syreny na warszawskim pomniku) nie ośmielono się wystawić takiej bzdury na scenie cesarskiej! No ale cóż – wszystko dziś jest możliwe w tych nowych republikach – litewskiej, łotewskiej, cygańskiej…” Nawiasem mówiąc, ten Bohdan Zalutyński ustawił przed wjazdem do swego majątku w Złobowszczyźnie pasiaste budki strażnicze w której dyżurowali żydowscy wasale z pobliskiego miasteczka. Gdy Zalutyński nadjeżdżał, wartownicy ustawiali się w szeregu, a ten pozdrawiał ich okrzykiem: „Zdarowo Żydy!”, na co tamci odpowiadali: ”Zdrawia żełajem Waszemu Wysokorodiu!” Dzisiaj wszystko stanęło na głowie i potomstwo świętych rodzin skacze przed Żydami z gałęzi na gałąź, więc trudno od takich kundli oczekiwać, że poddadzą się prowokacji tylko dlatego, że nie podobał się im jakiś teatralny knot. Przeciwnie – potulna teatralna publiczność podobna jest do owego chłopa ze wspomnień Wańkowicza. Wracał był on z jarmarku w miasteczku i próbował zjeść kupione tam mydło. Widząc zapienionego chłopa przechodzący mimo Żyd wykrzyknął ze zgrozą: Hryćku, toż to miło! – na co Hryćko odparł: idi k’czortu Szlomka; miło, nie miło, a kupił, tak zjesz!
Niezależnie jednak od tego, trzeba myśleć pozytywnie, to znaczy – zgodnie z zasadą, że nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło. I w tym przypadku tak właśnie jest. Teatr Powszechny w Warszawie dostał w ubiegłym roku 8 milionów złotych subwencji z publicznych pieniędzy i najwyraźniej łobuzerii musiało przewrócić się od tego w pustych głowach – o czym świadczy buńczuczne i pretensjonalne „oświadczenie”, zawierające nawet pogróżki. Pora zatem podjąć stanowczą decyzję o likwidacji WSZYSTKICH publicznych subwencji dla WSZYSTKICH teatrów i innych przedsiębiorstw przemysłu rozrywkowego. Państwo nie ma moralnego prawa zmuszać podatników, na przykład – dróżnika spod Mławy – do składania się na rozrywki warszawskich snobów (snob to skrót dwóch łacińskich słów: sine nobilitate, czyli – bez szlachetności). Wymuszanie takiego składania się nosi wszelkie znamiona kradzieży zuchwałej, to znaczy – dokonywanej przy pomocy specjalnie w tym celu spreparowanych pozorów legalności – bez względu na to, jakimi pretekstami bywa osłaniane: „misją”, „wysoką kulturą”, czy „sztuką”. Pomijając już to, że zdjęcie majtek nawet na scenie, to żadna sztuka, państwo ma obowiązek chronić obywateli przed wszelkimi formami kradzieży, a zwłaszcza – formami zuchwałymi, więc jeśli państwowi dygnitarze, podlizując się chałturnikom w nadziei zyskania popularności i uzbierania głosów wyborczych od tego obowiązku tchórzliwie się uchylają, to stają się w ten sposób wspólnikami kradzieży i to w dodatku takimi, których beneficjenci złodziejstwa sobie wynajmują za ekspektatywę przedłużenia dygnitarstwa. To nawet jeszcze większe łajdactwo, niż sama kradzież, z czego najwyraźniej nie wszyscy zdają sobie sprawę, więc dedykuję ten felieton panu wicepremierowi i ministrowi kultury oraz dziedzictwa narodowego Piotrowi Glińskiemu, żeby się opamiętał, póki jeszcze czas.
Stanisław Michalkiewicz
Stały komentarz Stanisława Michalkiewicza ukazuje się w każdym numerze tygodnika „Najwyższy Czas!”.
Felieton • tygodnik „Najwyższy Czas!” • 1 marca 2017
