ŹRÓDŁO DO POEZJI EMILII DICKINSON

Epsilon, struktura orzeczenia, kontur samogłoskowy, odniesienie osobowe w myśli abstrakcyjnej, oraz ogółem stylistyczna spójność, względem rękopisów i druku utwór za utworem.

ENG

Pierwodruk poezji Emilii Dickinson z roku 1890, w edycji Tomasza Wentwortha Higginsona i Mabel Loomis Todd, został skrytykowany jako obszerna redakcja oryginalnej poezji. Dla swej publikacji w roku 1955 Tomasz Herbert Johnson użył kopii z fascykułów. Możemy porównać owe kopie z pierwodrukiem oraz — gdzie trzeba — wydaniem Johnsona, aby mieć pogląd.

* * * * *
Tekst robi dozwolony użytek (fair use) ze standardowego prawa autorskiego dla porównania fascykułów i druku: Thomas H. Johnson, The Poems of Emily Dickinson, 1955.
Tekstu można używać pod którąkolwiek z tutejszych licencji:
Licencja Creative Commons 4.0, BY-SA 3.0, Licencja 2.5.
Wybrane wiersy pierwodruku, wraz z paroma Carla Sandburga, są ćwiczeniami na pole semantyczne w części czwartej Podróży w gramatyce. Zapraszam:
travelingrammar.com
* * * * *

Moje Google Drive dla Emilii Dickinson linkuje z kopiami fascykułów ułożonymi według pierwodruku. Wystarczy otworzyć dwa okna przeglądarki. Dostęp do pierwodruku daje Internet Archive, Poems, 1890. Fotografie ekranu mają wzmocniony kontrast.

Archiwum Emilii Dickinson pozwala przeglądać próbki wedle treści; wpisujemy poszukiwaną frazę w polu wyszukiwania: http://www.edickinson.org/editions/1/image_sets/235351

Tytuły wierszy tutaj łączą z moim tłumaczeniem, a Internet Archive daje dostęp do formatu książkowego oraz mojej edycji angielskiej, na licencji Creative Commons:
Poems by Emily Dickinson,
Wiersze Emilii Dickinson.

Wedle zapisów, Emilia Dickinson tolerowała poradę Tomasza Wentwortha Higginsona, który był także jej wieloletnim znajomym. Napisała mu w liście: Dziękuję za ów zabieg; nie był tak bolesny, jak się spodziewałam. Przynoszę inne, jako że Pan pyta, choć się mogą nie różnić (jak wydano w The Atlantic).

Pierwodruk jednak utyka, głównie na kształcie zwrotki, a ja chciałam edycji na moją półeczkę szczęścia, czyli takiej, żebym była naprawdę zadowolona.

Johnson używał głównie myślników lub kresek, a Higginson i Todd regularnej interpunkcji dla czegoś, co wygląda na znaczniki struktury w próbkach pisemnych. Zobaczmy próbkę J67, Sukces:

Oznaczenia te nie są ani interpunkcją, ani myślnikami czy kreskami. W J67 mamy znaczniki wokół słów today czy defeated. Thomas Johnson oddzielił słowo dying myślnikami, a interpunkcję dla inych słów wybrał jak w Masque of Poets. Był arbitralny, gdy porównać Higginson i Todd, którzy kierowali się w interpunkcji standardem.

Despotyzm redaktorski Johnsona skrzywdził większość utworów. Nie tylko w próbce J113, Our Share of Night, tagi strukturalne u końca wersu wcale nie wyglądają na myślniki.

Druk Johnsona:
Our share of night to bear —
Our share of morning —
Our blank in bliss to fill
Our blank in scorning —

Sam myślnik rozwija bądź podkreśla myśl; z przecinkiem, zaznacza frazowego prekursora. Nadużywanie go przez Johnsona gubi obie role.

Interpunkcja oczywista, jak przecinek dla niedefiniujących zdań czasowych, bywa w manuskryptach pomijana.
So bashful_when I spied her… (Natura XIX)
Kwiat czy zioło nie jest przenośnią, a poetycka osoba go niesie. Roślina jest „nieśmiała” — rośnie w listowiu — nie chowa się w chwili nadejścia poetki. Jak dzieciaki gdy mówią gościom, Natura XVII, daje kwiatom oczy i usta, ale z uczuciem jakie dotyku nie używa. Poetka bawi się myślą o porach dnia i zachowaniu roślin tylko jako obserwator: niektóre zamykają na noc kielichy.

Dla następującego porównania notuję głównie różnice w słowach i frazach. Interpunkcja staje się częścią obrazu tylko gdy półeczka szczęścia wymaga i zaznaczam dopasowanie jako {P}. Tematyczna reorganizacja jest oznaczona jako {T}, pisownia jako {S}, a gramatyka jako {G}. Tam, gdzie pierwodruk i rękopis zgadzają się w słownictwie, onaczam to A i załączam z pierwodruku jak jest, chyba że stosowałyby się inne znaczniki.

ŻYCIE

(1) I. Sukces {T}
Johnson kończy wiersz następująco:
The distant strains of triumph
Burst agonized and clear!

Jako że odgłosy są z daleka, a zwycięstwo wroga przelotne, Higginson i Todd radzą sobie lepiej:
The distant strains of triumph
Break, agonized and clear.
Przerwany triumf daje chwilę ciszy, gdzie tylko poetka by wołała, jeśli zastosować wykrzyknik. Rozstrzygnięcie na rzecz mojej półeczki szczęścia: treść pierwodruku, z układem tematycznym jak w Masque of Poets. Proszę porównać Notki, zaznaczone tutaj względem Tomasza Nilesa, wydawcy.

(2) II. Nasz wymiar nocy / A
Interpunkcja w fascykułach oraz u Johnsona:
Some lose their way!

Pierwodruk:
Some lose their way.
Afterwards — day!

Znaki przestankowe jak wykrzyknik, pytajnik, lub myślnik, tracą na sile i oddziaływaniu, gdy ich nadużywać. Podążam za pierwodrukiem.

(3) III. Rouge et noir / A {P}

(4) IV. Rouge gagne {S}
Treść pierwodruku:
Life is but life, and death but death!
Bliss is but bliss, and breath but breath!
And if, indeed, I fail,
At least to know the worst is sweet.
Defeat means nothing but defeat,
No drearier can prevail!

Fascykuł, próbka P90-4, J172:
No drearier can befall!

Trente et Quarante to gra w karty. W jednym kontekście z wiarą i obietnicą życia pozagrobowego, czasownik to befall implikowałby predestynację: ludzie byliby zbawieni lub potępieni niezależnie od własnego postępowania. Poezja ta nie daje dowodu takiej wiary (porównajmy Jeśli jedno od upadku serce uchronię), a grę wygrywa się przewagą. Moja półeczka szczęścia: pierwodruk, dużą literą Niebo, jako standardowe odniesienie do religii.

(5) V. Koniec tej burzy wielkej! {P}
Edycja Johnsona ignoruje sugerowane w fascykule poprawki:
Then a softness — suffuse the Story —
And a silence — the Teller’s eye —
And the Children — no further question
And only the Sea — reply

Pierwodruk da się woleć także dla liczby czasownika:
Then a silence suffuses the story,
And a softness the teller’s eye;
And the children no further question,
And only the waves reply.

(6) VI. Jeśli jedno od upadku serce uchronię / A

(7) VII. Prawie! {P} {T}
Fascykuł i Johnson:
So unsuspected Violets
Within the meadows go —
Too late for striving fingers
That passed, an hour ago!

Pierwodruk:
So unsuspected violets
Within the fields lie low;
Too late for striving fingers
That passed, an hour ago.

Wiersz jest o wiejskim spacerze, co wnosi w obraz lokomocję, a fiołki same nigdzie nie chodzą. Powtarzalność w krótkich słówkach o bliskich kształtach, jak go ~ ago, jest stylistycznie słaba, jak na ukończoną poetycką formę. Wysokie samogłoski zyskują we frazie within the fields lie low.

Moja półeczka idzie za pierwodrukiem, z układem tematycznym, jednym więcej przecinkiem oraz wykrzyknikiem:
So unsuspected, violets… An hour ago!

(8) VIII. Jeleń, zraniony skacze najwyżej / A

(9) IX. Przyjemności wpierw pragnie serce
Wedle próbki J536, edycja Johnsona ignoruje sugerowaną w fascykule korektę. Johnson mówi:
The privilege to die —

Higginson i Todd mówią:
The liberty to die.
Aby serce jako ludzkie uczucia przynależało także z duszą, sens ma wolność, gdyż przywilej mógłby sugerować przeświadczenie o torturą wypełnionym życiu też po śmierci, czego w tej poezji nie ma. Porównajmy Rouge Gagne (Życie IV) i Webstera 1828, dla paregoric, elixir oraz inquiry, w korelacie z truth.
Internet Archive
Webster 1828 tom I
Webster 1828 tom II

(10) X. W bibliotece {T}
Próbka J371 to być może największa rozmaitość ze wszystkich, w kształtach litery T. Powtarzanie leksemów jak of man/a man, ascertain/certainty, może skłaniać do nacisku na ostatnią sylabę w czasowniku to ascertain: takiego efektu poezja ta nie stosuje (a ludzie mogą czytać raz za razem, z przyjemnością).
Johnson:
His quaint opinions – to inspect —
His thought to ascertain
On Themes concern our mutual mind —
The Literature of Man —

What interested Scholars – most —
What Competitions ran —
When Plato – was a Certainty —
And Sophocles – a Man —

…As One should come to Town —
And tell you all your Dreams – were true —
He lived – where Dreams were born —

Pierwodruk:
His quaint opinions to inspect,
His knowledge to unfold
On what concerns our mutual mind,
The literature of old;

What interested scholars most,
What competitions ran
When Plato was a certainty,
And Sophocles a man;

…As one should come to town
And tell you all your dreams were true:
He lived where dreams were sown.

Moja półeczka szczęścia: pierwodruk z treścią ułożoną w zwrotki tematyczne, czyli bez uwagi na ścisłe klasycystyczne proporcje.

(11) XI. W szaleństwie wiele jest duchowego zamysłu / A {P}
Proszę porównać zakładkę w Notkach tutaj, względem łaciny i greki w tej poezji.

(12) XII. O nic innego nie poprosiłam / A
Edycja Johnsona ignoruje sugerowaną korektę.
I asked no other thing —
No other — was denied —
I offered Being — for it —
The Mighty Merchant sneered —

Moja półeczka szczęścia: pierwodruk.
I asked no other thing,
No other was denied.
I offered Being for it;
The mighty merchant smiled.

(13) XIII. Zastrzeżenie
Edycja Johnsona całkowicie ignoruje poprawki. Pierwodruk nie ma lids zamiast valves: z postacią kobiety w obrazie, lids kolokują z powiekami, a skała robiłaby ciężkie wrażenie; valves mogą nasuwać serce, stanowcze wobec wpływu (furtka kobiety jest „skromna”). Rush może pozostać zignorowane, gdyż przed syntetyczną gumą większość wycieraczek robiono z sitowia.

(14) XIV. Sekret / A {P}

(15) XV. Samotny dom / A {P}
Półeczka szczęścia: przyjmuję jedną korektę, dla samogłosek wysokich, antique w miejsce ancient.

(16) XVI. Odważnie jest głośno walczyć / A {P}

(17) XVII. Świtanie / A {T}

(18) XVIII. Księga męczenników / A {P}

(19) XIX. Bolenia tajemnica
Archiwum Emilii Dickinson nie dostarcza zdjęcia. Johnson używa potencjalnie dialektalnego kształtu begun, gdzie pierwodruk ma regularną drugą formę, began. Jego edycja nie ma rzeczownika realms, który w pierwodruku przynosi myśl o rządzie syntaktycznym: Its infinite realms contain…
Johnson: Its Infinite contain…
Proszę porównać Notki, tutaj zaznaczone względem sensu słów i ludzkiego doświadczenia życiowego.

(20) XX. Nigdy warzony, napój popijam / A
Thomas Johnson wziął w cudzysłowie landlords i drams, co przyniosło zbędną dosłowność dla pijanych pszczół u wrót naparstnicy, gospód gładkiego błękitu, oraz innych fraz poetyckiej wyobraźni.

(21) XXI. Księga jakaś / A {T}

(22) XXII. Nie miałam czasu na nienawiść
Archiwum Emilii Dickinson nie dostarcza zdjęcia. Gdzie pierwodruk relacjonuje, subjunctivus jest rozwiązaniem Tomasza Johnsona:
The little Toil of Love —
I thought
Be large enough for Me —

Moja półeczka szczęścia podąża za pierwodrukiem, gdyż bywa, że ocena się zmienia i w uczuciach.
The little toil of love, I thought,
Was large enough for me.

(23) XXIII. Bezpowrotnie / A

(24) XXIV. Czy ma barka zatonęła w morzu / A {T}

(25) XXV. Miał ci Baltazar pismo / A {P}
Półeczka: dostosowuję interpunkcję, aby uniknąć wrażenia, iż brakuje wyrażenia spajającego.
Belshazzar’s correspondent
Concluded — and begun
In that immortal copy:
The conscience of us all
Can read without its glasses
On revelation’s wall.

(26) XXVI. Umysł, w swoim zagłębieniu / A

MIŁOŚĆ

(1) I. Mój {P}
Próbka J528 proponuje zmiany jak bolts w zamian za bars, oraz while the ages steal zamiast long as ages steal; natomiast good affidavit miałoby zająć miejsce delirious charter. Próbka sugeruje „ćwiczenie na przebitkę”, praktykę naśladowania czyjegoś pisma po linii, na pół przeźroczystym papierze.

Link do początkowego zdjęcia ekranu

Powyższe jest porównywalne z fałszerstwem; zwyczajem w owych czasach było przepisywać za inną osobą w nauce pisania. Mogło to skutkować alternatywnymi kształtami liter, proszę porównać kształt H w Na próżno, dalej tu w tekście.

(2) II. Legat {P}
Kopia z fascykułu ma kształt słowny „sire” w miejsce „sweet”. Proszę porównać zakładkę dla tego poematu oraz zaraz tutaj następny zapisek.

(3) III. Zmienić się?
Próbka rękopiśmienna ma kształ słowny „sir” w miejsce „friend”, oraz wykrzykniki w miejscach znaków zapytania. Żonkil wywiera jednak w kontekście wrażenie przyjazne, raczej niż takie dla różnicy w statusie czy innej jakości. Pytajniki lepiej się zgadzają z przyjaznym entuzjazmem. Proszę porównać Webstera 1828, to daff, odsunąć, odrzucić.

(4) IV. Suspens / A

(5) V. Ustępstwo {P}
Pierwodruk nie zawiera ostatniej zwrotki rękopisu J275. Zwrotka pierwsza opowiada o książce krótko opisującej Boga, a fraza the whole of me, „istna ja”, rozwija wątek wystarczającości takiego opisu. Książka ta jest prawdopodobnie słownikiem.

Jeżeliby zmienić obiekt myśli z książki na mężczyznę, zwrotka fascykułu narzucałaby obraz intymnej relacji, swymi odniesieniami do części ciała, brow to barefoot: kobieta obiecywałaby czy miłość, czy też życie, które intymnie byłyby warte Boga.

Większość różnic między pierwodrukiem a rękopiśmiennymi kopiami wygląda na kiepski żart z poetki — kobiety stanu wolnego — nasuwając, iż szaleńczo szukałaby mężczyzny. W Bibliotece konsekwencją wersów fascykułu dla ascertaining oraz man byłby pomysł jak a born Dream.

Uchylmy się od komentowania prywatności Emilii Dickinson, gdyż nikt nie ma jak twierdzić, że go zaproszono. Mówiąc tylko co widać — możliwa jest rzecz przeciwna, Emilia Dickinson nie rozpaczała za towarzystwem. Jej bliski przyjaciel zmarł, a ona nie chciała innego. Napisała wedle relacji do Tomasza Higginsona: Kiedy byłam małą dziewczynką, miałam przyjaciela, który uczył mnie o Nieśmiertelności; lecz sam ośmieliwszy się jej zbyt blisko, nigdy nie wrócił (jak opublikowano w The Atlantic).

Z Potomakiem, Czas a Wieczność XXXIII:
Byłam mała, gdy zmarła kobieta.
… Dumni obydwoje,
Kobieta i jej chłopiec
Mi przed umysłem, w tę i z powrotem,
Jak w niebo patrzę.

Dowód (Miłość VIII) mówiłby o znajomości o początkach innych niż romans:
Iż zawsze kochałam,
Przynoszę ci dowód:
Że zanim kochałam —
Kochałam, tylko nie dość.

Nie tylko taka zmiana obiektu myśli skłania mnie ku wierze, iż ta zwrotka fascykułu dla Ustępstwa jest wstawką. Pierwodruk to kolekcja utworów wyglądających na werbalnie skorelowane z Websterem 1828, podczas gdy ta zwrotka fascykułu — jak się nie poddać i zastanowić — mogłaby korelować z innym słownikiem i dopiskami fascykułu dla wiersza Mój, ale nie z Ustępstwem jak w pierwodruku czy Websterem. (Pierwodruk nie zawiera też owych „poprawek” dla utworu Mój, tutaj w Notkach). Proszę mi dać wyjaśnić, jak możemy korelować ze słownikiem.

To pewnie myśl naturalna, także jeśli używać słowników wcześnie, że słowa występują: nie tylko jako hasła, ale też w definicjach. Moim wczesnym doświadczeniem był słowniczek łacińsko-polski Łukasza Koncewicza, gdzie umiałam użyć haseł tylko gdy były podobne dzięki etymologii. Byłam po prostu zaciekawioną dzieciak.

Wybierzmy parę kształtów słownych, jak grave od łacińskiego gravis, bay od łacińskiego baia, a triangle od triangulum. Czytamy słownik pod kątem wybranych słów. W Websterze 1828 wszystkie nasze trzy kształty spotykają się na stronie 232, w haśle base.

Oto znajdujemy sensy jak najniższy bądź najpoważniejszy ton w muzyce (Jest nachylenie światła, Natura XXXI); ludowa gra, zwana też bays lub prison bars (Mój, Miłość I); a możemy się dowiedzieć, że każdy bok trójkąta da się nazwać jego podstawą, ale najlepiej pojęcie to stosuje się do strony równoległej z horyzontem. Dla tego kształtu spróbujmy Jednej renomy, Czas a Wieczność I.

Jak sprawdzić Webstera 1828 dla bolts sugerowanych na korektę wiersza Mine, wraz z Gray’s Inn wynurzy się z internetu imię Emerson oraz King’s Bench i Common Pleas, dla good affidavit z „ćwiczenia na przebitkę”.[1]

„Słownikiem od wstawek” mógł być ów autorstwa Josepha Emersona Worcestera. Jego rywalizację z Websterem opisano jako „wojnę słownikową”: Noah Webster amerykanizował, a Joseph Worcester „brytycyzował”. [2] Wstawki oraz modyfikacje w fascykułach nie zostałyby dokonane przez przyjaciela.

Worcester był słownikiem „na który, jak powszechnie wiadomo, ludziom literatury w tej metropolii specjalny statut zezwala składać przysięgę zamiast na Biblię”, napisał Oliver Wendell Holmes senior (1809–1894), medyk i autor z Bostonu, jeden z poetów Fireside. Nie implikuję go na autora good affidavit. Moje zapatrywanie na Ustępstwo ujmują szerzej Notki, Sens słowa a ludzkie doświadczenie życiowe.

(6) VI. Jeśli cię czekać jesienią
„Wyrzuciwszy to z siebie” w poprzedzającej notce, tutaj dodam, że moja półeczka szczęścia definitywnie nie jest za wersją fascykułu także dla tego utworu. Opisuję moje zastrzeżenia w Notkach tutaj i zachowuję pierwodruk.

(7) VII. Z kwieciem / A

(8) VIII. Dowód / A

(9) IX. Masz li w serduszku źródełko
Pierwodruk:
Then look out for the little brook in March…

Rękopis fascykułu oraz Johnson:
Why, look out for the little brook in March…
Następna zwrotka ma frazę and later, podkreśloną; natomiast wokatywnego why nadal się używa, by opowiedzieć „co by było, a mogło nas ominąć”. Ten właśnie sens nasuwa ono w Przeniesieniu, zaraz następnym w pierwodruku.

(10) X. Przeniesienie / A {P} {T}

(11) XI. Ujście / A {T}

(12) XII. Na próżno {P} {T}
Kopia J640 fascykułu ma nietypowy kształt litery „x”. Korekta jak consequence w miejsce excellence nasuwałaby predestynację (proszę porównać Rouge Gagne). Exercise zamiast sustenance, oraz white w miejsce pale pierwodruku, usunięciu privilege nie jest proponowane zastępstwo.

White pojawia się też wraz z fire we wstawce do Surrender. Z kolei alternatywny kształt H może wizualnie robić wrażenie jak white ideal, „biały ideał”, w utworze White Heat (J365).

Link do zdjęcia ekranu

White Heat nie wygląda na utwór przynależny z Choiną (Natura XXX). Może przyjść na myśl cytat z Ralpha Waldo Emersona: „Rozważany filozoficznie, wszechświat składa się z Natury i Duszy”. [3] Fascykuły nie wykazują się jednak względem tego zapisu żadną konsekwencją, a utwory nie zgadzają się w poetyckim nastroju.

(13) XIII. Wyrzeczenie / A (kopia F325)

(14) XIV. Chrzcielnica miłości / A (kopia P90-40)

(15) XV. Zmartwychwstanie / A {T}

(16) XVI. Apokalipsa {S}
Kopia fascykułu:
How odd the girl’s life looks
Behind this soft eclipse
I think that Earth feels so
To folks in Heaven now

Pierwodruk:
How odd the girl’s life looks
Behind this soft eclipse!
I think that earth seems so
To those in heaven now.

Kształt słowny folks byłby dziwnie potoczny, biorąc pod uwagę styl Emilii Dickinson ogółem, a czasownik to seem pasuje lepiej niż to feel, jak myśleć tu o kontekście z czasownikiem to look. Pierwodruk nie pisze Ziemi i Nieba z dużej litery, co ja robię na rzecz mojej półeczki szczęścia oraz językowego standardu.

(17) XVII. Żona {P} {T}
Fascykuł: in using wear away; pierwodruk: in using wore away. Moja półeczka szczęścia: pierwodruk ze zwrotką tematyczną.

(18) XVIII. Apoteoza / A {P} {T}

NATURA

(1) I. Nowe chodzą stopy po moim ogrodzie / A

(2) II. Kwiecie maja / A {T}

(3) III. Dlaczego? / A

(4) IV. A może tobie by kwiat kupić? / A {T}

(5) V. Miodu znacznik firmowy / A

(6) VI. Piosnką posłużenie / A {P}

(7) VII. Pszczoła się mnie nie boi / A
Próbka P90-51 ma utwór zapisany na tej same kartce z Sukcesem.

(8) VIII. Letnie zastępy / A {P} {T}

(9) IX. Trawy {P}
Próbka F379 ma propozycje korekty niezawarte w pierwodruku.

(10) X. Dróżka co jej człek nie zrobił {P}
Archiwum Emilii Dickinson nie dostarcza zdjęcia. Podążam za pierwodrukiem:
If town it have, beyond itself,
’T is that I cannot say;
I only sigh, no vehicle
Bears me along that way.

Johnson:
If Town it have — beyond itself —
’T is that — I cannot say —
I only know — no Curricle that rumble there
Bear Me —

(11) XI. Letni kapuśniaczek / A

(12) XII. Chorał dnia {P} {T}
Utwór został zachowany na osobnych kartkach papieru; Johnson datował je na 1858 oraz 1862 i uznał za osobne wiersze. Dał on „części pierwszej” nieprzekonujące zakończenie — przerywa rozwój wypadków:
So looking on — the night — the morn
Conclude the wonder gay —
And I meet, coming thro’ the dews
Another summer’s Day!

Pierwodruk zachowuje rzecz w całości i daje utworowi rozwinąć się do następnego świtu:
The heaven unexpected came,
To lives that thought their worshipping
A too presumptuous psalm.

Pierwodruk ma w pierwszej zwrotce rozwinięcie frazowe:
A something in a summer’s noon,
An azure depth, a wordless tune,
Transcending ecstasy.

Kopia z fascykułu oraz Johnson ograniczają się do rzeczowników.
A something in a summer’s noon —
A depth — an Azure — a perfume —
Transcending ecstasy.

Rękopis ze zszywki ma fonemiczną powtarzalność:
Like flowers that heard the news of dews…
Pierwodruk:
Like flowers that heard the tales of dews…

(13) XIII. Zachodu słońca morze {P}
Fascykuł i Johnson prezentowaliby kupców znikających „like orioles”, gdzie efekt wizualny jakiego można doznać gdy ptak zeskoczy z ogrodzenia, nie przemawia wcale jako pomysł na ludzki biznes. Dalej, kształt słowny „orioles” może przynieść językową ekwiwalencję; da się powiedzieć (orioleez) jak też (orioulz), a to może drobna, ale przeszkoda na pozycji jak koniec zwrotki (i wiersza). Idę za pierwodrukiem: vanish with fairy sails.

(14) XIV. Pąsowa dzięcielina {P} {T}
Kopia z fascykułu:
Her sturdy little countenance
Against the wind be seen…

Pierwodruk: is seen. Moja półeczka szczęścia: pierwodruk i zwrotki tematyczne.

(15) XV. Pan pszczoła / A {T}

(16) XVI. Przeczucie / A

(17) XVII. Jak dzieciaki, gdy mówią gościom dobranoc / A

(18) XVIII. Aniołki, o wczesnym poranku / A {P}

(19) XIX. Nieśmiała tak, gdy ją wyśledziłam / A {P}

(20) XX. Dwa światy / A {P} {S}
Piszę Judgment dla standardowego odniesienia do religii.

(21) XXI. Góra / A {P}

(22) XXII. Dzień / A {P} {T}

(23) XXIII. Motyla szatka / A

(24) XXIV. Wiatr {P} {T}
Wierzę, że kopia fascykułu ma wstawionych 12 wersów. Styl nie występuje nigdzie poza podejrzewanymi wstawkami. Jak w przypadku Ustępstwa, najbardziej symptomatyczne są następujące cechy.

• Osobowa projekcja na antropomorfiźmie:
  Obiekt myśli zostaje przesunięty z nieosobowego (tutaj to wiatr), aby inwokować części ciała.

Oryginalny antropomorfizm:
The wind does, working like a hand
Whose fingers brush the sky..

Projekcja osobowa we wstawce:
Inheritance, it is, to us…
… gotten not of fingers —
And inner than the Bone —

„Ręka” wedle pierwodruku nie ma nawet jednej kości, a własne ja jest inaczej traktowane w Emancypacji. Dla porównania, przy Ustępstwie wstawka rzutuje na słownik mężczyznę.

• Antynomia lub sprzeczność względem egzystencji materialnej:
  Zjawisko meteorologiczne takie jak wiatr może być dla ludzkiej istoty dziedzictwem, mówi fragment tylko po to, by umieścić „początek” fizycznego ruchu w ludzkich szczątkach:
  And even in the Urn,
  I cannot vouch the merry Dust
  Do not arise and play…

Przy Ustępstwie wstawka twierdzi, iż kobieta zrobiłaby z kurzu dar — jak gdyby ziemski opad cząsteczek brudu był tym, co ludzie cenią w „ustronnym raju niejakim”. Gramatyczna osoba trzecia zastępuje pierwszą, dla osoby poetyckiej.

• Nietypowa fraza czasownikowa, wstawiona w Wietrze:

Beyond the trait to take away
By Robber…

Porównajmy Samotny Dom, rozważny względem egzystencji materialnej zarówno jak czasownikowej frazy. Odnotujmy tylko, że próbka F334A ma jako jedyna pojedyncze słówko, overhead, za cały początkowy wers. O nietypowych predykatach mówi też notka dla Rydwanu.

(25) XXV. Śmierć i życie / A {T}

(26) XXVI. To było później, gdy lato poszło / A {P}

(27) XXVII. Indiańskie lato {P}
Pierwodruk:
These are the days when skies put on…
Kopia z fascykułu i Johnson: resume.

Czasownik frazowy to put on ma sens jako udawać, przybierać; prawdziwy czerwiec to na pszczole żadne oszustwo (w zwrotce zaraz potem). To resume tworzyłoby kontur samogłosek o akcencie na tej samej jakości, [ū], w czterech kolejnych wersach — pomysłu nie promuje też rym Carla Sandburga.

Johnson konkluduje następującymi wersami:
Oh Last Communion in the Haze—
Permit a child to join.

Thy sacred emblems to partake —
Thy consecrated bread to take
And thine immortal wine!

Partake i take to owa leksemiczna powtarzalność jak dla Życia VII, Prawie. W poezji da się „z tym wywinąć” tylko w żartobliwych utworach, porównajmy Motyla szatkę. Dalej, Webster 1828 wyjaśnia, iż communion to dawanie i otrzymywanie — pierwodruk przekonuje, nie tylko zarysem samogłosek.
Thy consecrated bread to break,
Taste thine immortal wine!

(28) XXVIII. Jesień / A

(29) XXIX. Chmurność {P}
Próbka P90-73 sugeruje korektę, wizualnie parties. Podążam za pierwodrukiem.

(30) XXX. Choina / A {P} {T}
Webster 1828 mówi, że satin spar to selenit, wapień włóknisty, a rathoffite to nazwa minerału sprowadzanego ze Szwecji. Przeglądanie Webstera 1828 dla kształtu słowa „spar” może pomóc docenić tę poezję (inne przykłady to truth, true, grave).

(31) XXXI. Jest nachylenie światła / A {P}

CZAS A WIECZNOŚĆ

(1) I. Jedna, a dla wszystkich renoma / A {P}

(2) II. Za późno {P} {S}
Próbka P90-77 ma słowny „joy” w miejsce glee pierwodruku. Taka substytucja nasuwałaby, iż osoba „kochająca” mogłaby się cieszyć ze śmierci osoby „kochanej”, a wiersz nie przejawia takiego uprzedzenia ani słownej przewiny. Notki tutaj mówią o frazie glee and glory.

Piszę Victory z dużej litery, gdyż łaciński kształt słowny to „victoria”, taki sam, jak imię owej królowej. Kopie pisemne F67A i P90-77 (F67B czy J58) mają ten rzeczownik z dużej litery.

(3) III. Astra castra / A
Próbka P90-78 sugeruje korekty, lecz forma clouds leaning like ushers oraz zarys samogłosek jak cancelled/disperse nie zyskałyby na tych zmianach.

(4) IV. Bezpieczni w alabastrowych swych izbach
Zakładka w Notkach tutaj mówi o „mechanicznym” błędzie w próbce F124B.

(5) V. Na burzy długiej, tęcza ta rosła / A {P}

(6) VI. Z pozłoci / A {G} {P}
Próbka P90-81 sugeruje korekty nieintegrowane w pierwodruku. Dodany na kartce kształt słowny „implies” zamiast „concede” przechylałby szalę ku interpretacji „Meadows” jako rzeczownik własny. Możemy porównać Petera Parleya, opis jego wizyty w Londynie z okazji koronacji królowej Wiktorii, jednak nie pasuje on tu wcale do kontekstu.[4] Jedynym odniesieniem do owej królowej jest w pierwodruku wiersz Too Late.

Dla mojej półeczki szczęścia dostosowuję liczbę czasownika, meadows concede.

(7) VII. Stawiamy żagiel / A {P}

(8) VIII. Spójrz wstecz życzliwie na czas / A

(9) IX. Wkroczył pogrzebową bramą orszak
(Nie ma zdjęcia). {T}

(10) X. Dla piękna umarłam {P}
Fascykuł i druk Johnsona:
And I — for Truth — Themself are One —

Pozostaję z pierwodrukiem:
And I for truth, the two are one…

(11) XI. O wiele spraw martwiona / A {P}

(12) XII. Naprawdę
Archiwum Emilii Dickinson nie udostępnia zdjęcia. Johnson nie różni się od pierwodruku zawartością słowną.

(13) XIII. Pogrzeb / A {P} {T}

(14) XIV. Podziękować jej poszłam / A {P} {T}

(15) XV. Umierające, oko ujrzałam
Kopia rękopiśmienna zawiera jedną niespójną sugestię korekty, kształt słowny „somewhat” w miejsce something.

(16) XVI. Schronienie / A {G}
Dla mojej półeczki szczęścia mam sam kształt słowny „stuff” raczej niż frazę a stuff: nie było, a też i nadal nie ma takiego poetyckiego użycia.

„Stuff” mogło tu zostać użyte tak, jak słówko something bywa dzisiaj: zanim podejmiemy decyzję o kształcie naszej pisemnej materii, możemy zapisać „a sth”. Z upływem czasu owa materia stałaby się fait accompli.

(17) XVII. Nigdy nie widziałam wrzosowiska {S}
Pierwodruk:
I never saw a moor,
I never saw the sea;
Yet know I how the heather looks,
And what a wave must be.
Johnson: And what a Billow be.

I never spoke with God,
Nor visited in heaven;
Yet certain am I of the spot
As if the chart were given.
Johnson: As if the Checks were given—

Webster 1828 opisuje billow jako wielką falę lub wzniesienie się morskiej wody powodowane zwykle gwałtownym wiatrem. Słownik porównuje kształt słowny check dla skojarzeń jak gra w szachy, lub starzenie się, obwinianie czy karcenie, pojęć tu niespójnych z poetyckim nastrojem.

Hasło Webstera dla travel nie ma odniesienia do travelers checks: American Express wydał swoje pierwsze papiery w 1891, a brytyjska pisownia pozostaje cheques. Podążam za pierwodrukiem.

(18) XVIII. Kompani / A

(19) XIX. Wiedzieć, jak ścierpiał / A
Conscious consciousness wnosi stopniowość lub intensywność, a rzeczownik buduje na przymiotniku. Nie jest to leksemiczna powtarzalność jak wstawek, które może źle pojmują właśnie to narzędzie tutaj.

(20) XX. Noc ostatnia gdy ona żyła {P}
Wierzę, iż zszywka i Johnson mają wstawkę, jak przedtem, z atypową frazą czasownikową, antynomią, oraz transferem osoby gramatycznej.
As We went out and in
Between Her final Room
And Rooms where Those to be alive
Tomorrow were, a Blame…

Z dużej litery Those może sugerować zaimek. Porównajmy Miłośc XVI, Apokalipsę:
I think that Earth seems so
To those in Heaven now.

Winie przeczy zazdrość:
Tomorrow were, a Blame
…A Jealousy for Her arose
So nearly infinite—

Co do stylu Emilii Dickinson, pomieszczeń oraz ludzi, jest Suspens, Miłość IV.
Elysium is as far as to
The very nearest room,
If in that room a friend await
Felicity or doom.

Jest Dla piękna umarłam, Czas a Wieczność, X:
And so, as kinsmen met a night,
We talked between the rooms…

Fraza jak between a room, w liczbie pojedynczej, może nasuwać zasłonę lub parawan i kontekst zdrowotny. Webster i Worcester różnią się co do występowania kształtów słownych „compartment” czy „bay”. Pierwodruk koreluje z Websterem 1828.

Byłby Holmes senior zazdrosnym poetą? Był pionierskim lekarzem, rozpoznającym zakaźność gorączki poporodowej. Inny lekarz, Ignaz Semmelweis, został za ten sam pogląd wykluczony ze środowiska. Holmes na pewno też miał wrogów.

Thomas Niles był wydawcą tam i kiedy zmieniono w druku wiersz Sukces. Zmiana wprowadzała sprzeczność czy właściwie aporię, pomysł podważany przez Arystotelesa: wygraną miała definiować porażka tak niezaprzeczalna, jak utrata flagi na rzecz wrogiej i zwycięskiej purpury królestwa. Aporia to stwierdzenie nie do przyjęcia za konkluzję.

Jednak obiektywnie mamy tylko wgląd lingwistyczny. Struktury czasownikowe to diagnostyk.
… As we went out and in between Her final Room
And Rooms where Those to be alive…
Emilia Dickinson używała orzeczeń eliptycznych z prekursorami, proszę porównać notkę dla Rydwanu.

(21) XXI. Pierwsza lekcja / A {P}

(22) XXII. Po domu się krzątanie / A {P} {T}

(23) XXIII. Na rozum, świat jest krótki / A

(24) XXIV. Boję się? / A

(25) XXV. Umieranie / A {P}

(26) XXVI. Pływaków dwóch / A

(27) XXVII. Rydwan {P}
Fascykuł i Johnson:
We passed the School, where Children strove
At Recess — in the Ring —
We passed the Fields of Gazing Grain —
We passed the Setting Sun —

Striving wraz z leisure tworzą sprzeczność, odnotowaną dla Wiatru, Ustępstwa oraz Ostatniej nocy gdy żyła, co do podobnych fragmentów.

Fraza jak we passed the setting sun dobrze pasuje do wyobrażeniowości osoby zainteresowanej astronomią. Utwory w tomie bezpośrednio następne to Ustąpiła cicho jak rosa oraz Resurgam. Johnson załącza jednak „korektę” obrazu, a pierwsza osoba liczby pojedynczej „wskakuje” w zwrotkę o orzeczeniu eliptycznym bez prekursora:
Or rather — He passed Us — {3 osoba}
The Dews drew quivering and chill — {3 osoba}
For only Gossamer, my Gown — {o “mnie”}
My Tippet — only Tulle —{o “mnie”}

Poetka używała czasownikowych prekursorów dla orzeczeń eliptycznych, jak w Panu pszczole:
His feet are shod with gauze,
His helmet is of gold; {prekursor}
His breast, a single onyx {„is” elipsy}
With chrysoprase, inlaid.

Johnson:
The Dews drew quivering and chill —
For only Gossamer, my Gown — {bez czasownika}
My Tippet — only Tulle — {bez czasownika}

Repetytywna fonemika pozostaje charakterystyczna dla wstawek:
The Dews drew quivering and chill…

Także charakterystycznie, akcent na jakość samogłoskową [e] przy końcu trzech kolejnych wersów może skłaniać do fonologicznej kompensacji w czwartym. Możemy porównać Indiańskie lato, gdzie cztery kolejne wersy akcentowałyby samogłoskę [ū].
Since then — ’t is Centuries — and yet —
Feels shorter than the Day
I first surmised the Horses’ Heads
Were toward Eternity —
Pierwodruk: Since then ‘t is centuries; but each…

Na koniec, druk Johnsona zawiera rękopiśmienny „mechaniczny” błąd, dziwny jak na autorkę we własnym tekście:
We paused before a House that seemed
A Swelling of the Ground —
The Roof was scarcely visible —
The Cornice — in the Ground.
Pierwodruk: The cornice but a mound.

(28) XXVIII. Ustąpiła cicho jak rosa {S}
Nie ma różnicy w słownej zawartości, między pierwszym drukiem a kopią piśmienną, z wyjątkiem pisowni Leverrier, która mogła być zwyczajową i wspieraną asymilacją wśród redaktorów w owym czasie. Francuski astronom Urbain Le Verrier zasłynął swoim obliczeniem pozycji Neptuna.

(29) XXIX. Resurgam / A {T}

(30) XXX. Nie dla Niebios niczym jest ona / A

(31) XXXI. Śmierć to aby dialog
Kopia piśmienna sugeruje czasownik to reason zamiast to argue; ten ostatni ma się jednak dobrze w poetyckiej metaforze dla spontanicznego zachowania oraz w słuchowym odbiorze tekstu.

(32) XXXII. Człowiekowi było późno
Fascykuł sugeruje zastąpienie wyrażenia nasz stary sąsiad frazą nasz nowy sąsiad, o Bogu. Religia nie była nowym zjawiskiem w czasach Emilii Dickinson i podążam za pierwodrukiem.

(33) XXXIII. Z Potomakiem {P}
„Poprzez całą wojnę (domową) rzeka funkcjonowała w dużej mierze jak zawsze — jako droga transportu”, możemy przeczytać w Encyklopedii Virginia.

Encyklopedia śmierci i umierania mówi: „Z pewnością nie były to normalne czasy, więc niektóre rodziny, szczególnie te bardziej zamożne z Północy, robiły co mogły, by sprowadzić ciało ukochanego członka rodziny do domu, albo udając się na południe samodzielnie, albo opłacając kogoś, ażeby znalazł, odzyskał ciało i wysłał je na północ”.

Fascykuł sugeruje kształt słowny „ourself” w miejsce frazy I never. Moją preferencją jest pierwodruk.

(34) XXXIV. Aster polny / A

(35) XXXV. Emancypacja {P} {T}
Fascykuł i druk Johnsona:
Two Bodies — therefore be —
Bind one — The Other fly —
Podążam za pierwodrukiem, Bind one, and one will flee.

(36) XXXVI. Zawieruszony / A

(37) XXXVII. A jak bym już nie miała żyć / A

(38) XXXVIII. Jest względem snu domniemane / A {P}

(39) XXXIX. Dlaczego, się dowiem / A

(40) XL. Nigdy tyle, co dwa razy / A

■ ■ ■ ■ ■

Słówko fascicle pochodzi od łacińskiego fasciculus, mały pęczek. Antyczne Czasy Rzymu, książka Aleksandra Adama z roku 1872, strona 191, mówi o Fascinusie, pomniejszym rzymskim bóstwie ku zapobieżeniu fascynacji, co mogło zainspirować fałszerstwo w formie zszywek. Wstawki, z braku licencji poetki, miałyby przeczyć jej finezji.

Warianty liter s i e w próbce J365 są zdolne wzrokowo sugerować, iż słówka jak niemieckie zu lub zum współwystępują z wariantem H i „białym ideałem”. Byłoby to naiwne na narzędzie fonologiczne. Znak z służy pisowni, porównajmy słówko tak podstawowe jak informacja, w niemieckim.
Wikimedia Audio, ‘Information’ po niemiecku

Poetka nie była analfabetką i szczerze wierzę, że wiele z tych manuskryptów sfałszowano: może by sugerować, że Emilia Dickinson miała obsesję na punkcie niemieckiego rodu królowej, Wiktorii, czego poezja nie wspiera, lub że miała sybillińskie sympatie. W to też bardzo wątpię.[5]

Możliwe, że zainteresowanie Emilii Dickinson Arystotelesem stało się jej współczesnym znane, wraz z tym, że samodzielna nauka pozwalała jej na suwerenną interpretację owych pism: zachowany tekst filozofa nadal jest problematyczny w formie, a tłumaczenia nie zgadzają się i dzisiaj.

Nie tylko Arystoteles był sceptyczny co do wyroczni i proroków. Wiek rozumu Tomasza Paine jest dziś w domenie publicznej i każdy może korzystać. Kiedy żył, Paine był potępiany. Jego utworem gardzono też w czasach Emilii Dickinson. Porada u Paine’a nie jest jednak przesądzona. Ja biorąc Arystotelesa pierwszy raz w ręce, nie miałam pojęcia, że ktoś taki jak Tomasz Paine istniał; Grek będzie dla mnie niezależną istnością per se.

Świat zawsze jawił się mi perpetualnym; lepiej jest wierzyć w niego bez początku i końca — Tomasz Taylor, Collectanea.

Tomasz Taylor był znanym tłumaczem dzieł Arystotelesa w czasach Emilii Dickinson.
Dla wyraźniejszego dowodu na wieczność czasu i ruchu proszę zobaczyć 8 Księgę Fizyki Arystotelesa i 12 księgę jego Metafizyki.
Darmowe pobranie: Tayor, Thomas. 1806. Collectanea. London: C. Whittingham.

Rzecz perpetualna — ta nie zasadza się na czasie, ale na wieczności.
Darmowe pobranie: Taylor, Thomas. 1812. Dysertacja o filozofii Arystotelesa w czterech księgach. London: Robert Wilks.

Greckie elementy leksykalne dla Fizyki Arystotelesa i pierwodruku Emilii Dickinson konwergują, ponad przypadek. Wystarczy sparsować słownictwo filozofa, by stwierdzić. Moje Lexica mają próbki parsowania i Arystotelesa po prostu po polsku. Praca trwa.

Korelacja z antykiem była regularną poetycką praktyką. Jako ciekawostkę proponuję porównanie z Mickiewiczem, Poezye:
Koń równym krokiem, równą stąpa drogą.
Zgadniesz że dójdzie do nieśmiertelności!
Rydwan Emilii Dickinson mówi:
Wpierw wtedy myślałam, końskie łby
Patrzą, gdzie wieczność.
Można też porównać Collectanea Tomasza Taylora, dla słówka chariot, rydwan.

Przypiski końcowe

[1] Crompton, John. Baker, John Sellon (red). 1798. Praktyka sądownicza King’s Bench i Common Pleas. Wydanie drugie. Londyn: A. Strahan. Link do bezpłatnego pliku PDF.

[2] Worcester, Joseph Emerson. 1860. Słownik języka angielskiego. Link do bezpłatnego zasobu.

[3] Emerson, Ralph Waldo, 1849. Nature; Natura; Przemowy i wykłady. Boston: Boston: J. Munroe. Zobacz w Wikiźródle.

[4] Parley, Peter. 1838. Wizyta w Londynie. Londyn: Charles Tilt. Darmowy ibuk.

[5] Względem wariancji w kształtach litery (s) próbka Houghton F313A ma literkę (s) tak podobną do (z), że osoba transkrybująca dla Archiwum wpisała „teazing” raczej niż „teasing”.

Link do ujęcia ekranu | strony edickinson.org.

Próbka ma trzy cechy właściwe wstawkom: przesunięcie w odniesieniu osobowym (her translated faces), orzeczenie eliptyczne bez prekursora (too vague — the face, too far — the strength), oraz leksykalna powtarzalność jak guess guessing.

Zawartość „utylizuje” wiersz Ustępstwo, w słówkach dim, timid, czy frazie far sake dla distant heaven. Kształt litery z wraz z frazą translated faces miałyby może sugerować królową Wiktorię w korelacji z Tomaszem Paine. Zdrowy rozsądek mówi o sile jednego człowieka: nie równa się ona jego chęciom. Paine odrzucił ideę budowania siły na jedności między Anglią i USA. Fraza the home of the brave była w czasach Emilii Dickinson powszechnie znana, z piosenki o Forcie McHenry, The Star Spangled Banner.

Jest ogółem rzecz biorąc możliwe, że wstawki do pierwodruku miały dać grunt do okazywania całych utworów pod imieniem Emily Dickinson. Recykling treści miał robić wrażenie, że „kawałki” mają w sobie coś z autorki, znajomego czytelnikowi. F313A wygląda w całości na fałszerstwo.

Stylowi brak uroku: zalecanie się bez czasownika do mężczyzny (a możliwie i żołnierza: brave eyes, far away) stąpałoby ciężko ku aluzji do innej kobiety i „teasing the want”. „Ciąg myśli” nie jest atrakcyjny nawet jak na kazualny liścik.

Będzie musiało pozostać spekulacją, czy Emilia Dickinson może napisała samodzielnie tłumaczenie z Arystotelesa. Siostra poetki spaliła jej notatki, na jej prośbę.

Her Final Summer Was It zawiera podobny recykling, w nastroju nawet wulgarny:
When duller than our dullness
The Busy Darling lay…
Gdyby sobie ten tekst wyobrazić w brzmieniu, byłby to „pijany szarak” raczej niż poetka w O wiele spraw martwionej czy Ostatniej nocy gdy żyła.

Metoda kreatywna z której korzystała sama Emilia Dickinson — inspiracja morfofonemiczna, w korelacji z Websterem i pracami Arystotelesa — pozwalałaby jej pisać przez lat tysiąc, o ile nie dłużej, bez powtarzania się.

Jeśli jej biegłość wzięto za nadnaturalną, świat może i nigdy nie widział jej oryginalnego pisma, jak zgaduję, by udaremnić bezpośredni skutek czy wpływ.

Mabel Loomis Todd twierdziła, że wierzy w „moce” i „czarownice”. Jej referat, Czarnoksięstwo w Nowej Anglii (Download), cytuje Nie miałam czasu na nienawiść w kontekście z podejrzanymi, choć nie było jak uznać, że nie nie darzyli nienawiścią niosących obrażenia prześladowań oraz prześladowców.

Cechy bardziej nowoczesnych wierzeń w czary da się śledzić do początków ery chrześcijańskiej. Wczesne obserwacje natury na Wschodzie zdawały się wykazywać, iż nad światem panowały dwie wielkie potęgi, nieustannie wojując. Owi dwaj potężni antagoniści używali ludzi jak marionetek, bawiąc się z nimi, jak i nimi.

Nawet chrześcijaństwo dopuszczało, że diabeł mógł być przywódcą, a ludzie do niego dołączać w celu obalenia kościoła. W tym to przekonaniu był rdzeń wszystkich późniejszych działań przeciwko zbrodni jaką są czary, napisała.

Nie byłoby wedle jej uznania podłe, zmienić manuskrypt. Co do tortur i spaleń na stosie stwierdziła, że niektóre ofiary były czarownicami.
Jeden inkwizytor, czy tak zwany sędzia, Regius, skazał i spalił ponad dziewięciuset […] Stosował najokropniejsze tortury, wzmiankując, że inaczej nie miałby jak ich doprowadzić do przyznania się. Najinteligentniejsi z ludzi wierzyli, że czarownice porozumiewały się z Szatanem. Większość ofiar była niewinna, ale niektórzy byli niewątpliwie czarci i wiedzieli, że narządzali światu.

W końcowych akapitach dodała, Nigdy nie patrzę na wspaniałe zachody słońca co płoną za Czarcim Wzgórzem w Salem bez szybszego oddechu. To tutaj wniosła Nie miałam czasu na nienawiść.

Wiara w czarownice realna raczej nigdy nie była. Realna była zawiść lub rywalizacja, o pieniądze czy inne sprawy. Emilia Dickinson nie wygląda na wierzącą w „czarci” bezsens. U niej, zaklęcie to językowa pisownia i łagodne poczucie humoru:
To pszczoły pomrukiwanie
Nadaje mi czarowanie… (Dlaczego?)
Jak w opisie poetyckiej inspiracji, greckie wymieciny, κόρημα, dzieli cząstkę z ρημα, co samodzielnie znaczy słowo, powiedzenie, czy to, co się mówi. Łaciński odpowiednik w „obmiataniu”, everriculum, ma elementy wspólne z deverbero, chłostą lub łajaniem, oraz verbum, słowem. Żadnego diabła.

Względem syblillińskich empatii, Wielka Pieczęć bywa objaśniana za pomocą Eklog oraz wersów Wergilego dla sybilli, które zawierają słówka novus, ordo i seclorum, ale Z jednego, wielu, mówi sybilla, a Z wielu, jedno, mówi Pieczęć.

Da się wymówić (ceptis) dla cœptis, a kształt litery (z) może reprezentować dźwięk [c] w niemieckim; jednak F313A byłoby najdziwniejsze na świecie, dla traktowania o krajowych insygniach.

Co ważne, Wergil pisał dla Oktawiana Augusta, który Cycerona proskrybował i zgładził. Założyciele może używali jego poezji do nauki łaciny, ale czy podążaliby za nim względem Pieczęci? Cyceron był inspiracją amerykańskiego republikanina. Zapraszam do lektury: A New People oraz Ogłada w łacinie.

Absolutnie nie chcę umniejszać zasobu utworów Emily Dickinson, a moje przedsięwzięcie z jej poezją tutaj się kończy. Wolę pracować nad samym Arystotelesem, a pierwodruk wystarczy do moich ćwiczeń na pole semantyczne z Podróżą w gramatyce. Zapraszam:
travelingrammar-in-polish.com.

■ ■ ■ ■ ■

Jedyny obraz o którym stwierdzono iż przedstawia Emily Dickinson, to dagerotyp podarowany niejakiemu Austinowi Baxter Keep przez siostrę poetki w latach 90. XIX wieku. Należy on teraz do kolekcji Emily Dickinson w Amherst College.

Nie lubię tego dagerotypu po prostu jako obrazu ludzkiej istoty. Poetce brakuje w znacznej proporcji głowy, na ramionach nienaturalnie wąskich, jeśli uzupełnić linię włosów. Szeroki nos nie ma potwierdzenia pośród rysów twarzy rodziny Dickinson jak sfotografowane później. Asymetria ust sugerowałaby udar bądź też usta dodatkowe, na lateralnie szerszej szczęce.

Jak na siostrę która dba, oddać jedyne zdjęcie byłoby niezwykle dziwnym (może z wyjątkiem podejrzenia o „czary”). Widząc je po raz pierwszy pomyślałam, że się go pozbyto gdyż było wadliwe, a dagerotyp ogółem musiał przynosić mnóstwo skarg od klientów. Jak odnotowuje Wikipedia, nowe technologie opracowano, aby mieć „zdjęcia łatwiejsze w postrzeganiu”. Jak na czasy Emilii Dickinson pozostaje dziwnym, że właściwie nie ma żadnych jej wizerunków.

Cóż, my ludzie nigdy się też nie dowiemy jak wyglądał Szekspir. Aby zilustrować moje wideo do wiersza Ustępstwo, najpierw pomyślałam o obróbce dla ołówka, żeby zrobić ilustrację jak te dla Barda. Podzieliłam kolorowe zdjęcie dagerotypu na CMYK. Warstwa Y zainspirowała mnie do usunięcia zarysowań, powiększenia nosa i dodatkowych ust. Rezultatem jest ilustracja w szarym.

Połączyłam warstwę Y ze źródłem, aby sprawdzić potencjalne zmiany: niczego nie namalowałam.
Połączenie warstwy Y;
Źródło.
Tu jest to zdjęcie, Wikimedia Commons mają je z niektórymi z zarysowań już usuniętymi. Jest zatytułowane Fotografia czerń-biel, względem skali kolorów samego dagerotypu, natomiast zdjęcie dagerotypu jest kolorowe, co pokazują również złote ramki tutaj:
Dagerotyp, fotografia kolorowa;
CMYK warstwa Y.
Pozostaje kwestią dla analizy specjalistycznej, czy dagerotyp może kryje podobiznę osoby innej niż w warstwie wierzchniej — „czarownicy”, czy też raczej piękności z Amherst, the belle of Amherst.

Jakiekolwiek zacienienie które by się dało kojarzyć z rzęsami jest tylko w warstwie Y, źółtej. Pozostałe trzy pokazują oczy właściwie bez rzęs. Cóż, specjalistką od fotografii nie jestem. Mogę tylko powiedzieć, że warstwa Y jako taka nie jest szczególna, a już wczesne prezentacje trikolor używały żółtego (Wikimedia mają materiał z 1902). Możemy też porównać Abrahama Lincolna.

Zapraszam do wideo, gdzie warstwa Y jest jedynie ilustracją — któż powie, co to jest „całe ja”?