POPRAWKI DO AMERYKAŃSKIEJ KONSTYTUCJI

Pierwszych dziesięć poprawek jest znane jako Karta Praw. Zostały przyjęte w roku 1791.

Translation by | Tłumaczenie: Teresa Pelka, 2016.
Hard cover print | Druk okładka twarda
ISBN 9781365771040 Deklaracja, Konstytucja, Karta i dalej→
The text may be used under any of the following licenses | Tekstu można używać pod którąkolwiek z tutejszych licencji:
CREATIVE COMMONS 4.0, BY-SA 3.0, CC 2.5.

Feel welcome to the Amendments text in English | Zapraszam do tekstu Poprawek po angielsku
US Constitutional Amendments

POPRAWKA I.
Kongres nie będzie tworzyć przepisów o ustanawianiu religii, czy zabraniających jej swobodnego praktykowania; ograniczających wolność mowy bądź prasy, lub prawo ludności do pokojowych zgromadzeń, czy też wnioskowania do rządu o rekompensatę szkód.

POPRAWKA II.
Dla bezpieczeństwa wolnego państwa potrzebna jest dobrze normowana gwardia; prawo ludności do posiadania oraz noszenia broni nie będzie naruszane.

POPRAWKA III.
Żaden żołnierz nie będzie, w czasie pokoju, kwaterowany w jakimkolwiek domostwie bez zgody właściciela; a podczas wojny, jedynie sposobem wyznaczonym prawnie.

POPRAWKA IV.
Prawo ludności do ochrony osoby, domostwa, dokumentów oraz mienia, od nieuzasadnionych przeszukań i konfiskat, nie będzie naruszane; a żaden nakaz nie zostanie wydany bez realnego powodu, wspartego przysięgą lub ślubowaniem, oraz dokładnego wskazania miejsca do przeszukania i osób bądź obiektów do zatrzymania.

POPRAWKA V.
Zatrzymanie tytułem występku zbrodniczego, czy haniebnego inaczej, wymaga oświadczenia lub oskarżenia od Wielkiej Ławy, oprócz spraw w służbie czynnej sił lądowych czy marynarki bądź też gwardii, podczas wojny lub publicznego niepokoju; za jedno i to samo przestępstwo, nikt nie będzie wystawiony na zagrożenie życia czy zdrowia dwa razy; ani skłaniany, w sprawie kryminalnej, ażeby przeciwko sobie świadczyć; ani pozbawiony życia, wolności, czy własności, bez właściwego procesu prawnego; prywatna własność nie będzie brana na publiczny użytek bez właściwej kompensaty.

POPRAWKA VI.
We wszelkich sprawach kryminalnych, oskarżony będzie mieć prawo do rychłej i publicznej sprawy sądowej, przy bezstronnej ławie ze stanu i dystryktu gdzie do przestępstwa doszło, który to dystrykt powinien być przedtem prawnie potwierdzony; prawo do informacji o naturze i przyczynie oskarżenia; do konfrontacji ze świadkami przeciwko sobie; do obowiązkowej procedury w celu znalezienia świadków na swoją korzyść, oraz do pomocy prawnej ku swojej obronie.

POPRAWKA VII.
W procesach prawa zwyczajowego, gdzie wartość sporu przekracza dwadzieścia dolarów, nadal obowiązuje prawo do ławy przysięgłych; a żaden fakt osądzany przez ławę nie będzie ponownie badany w sądzie Stanów Zjednoczonych inaczej, niż prawem zwyczajowym.

POPRAWKA VIII.
Nie będą nakładane nadmierne kaucje bądź grzywny, lub też zadawane okrutne czy niezwykłe kary.

POPRAWKA IX.
Wyszczególnienie praw niezbywalnych w Konstytucji nie będzie używane w celu zniesienia czy umniejszenia innych praw zachowywanych przez naród.

POPRAWKA X.
Umocowania nienadawane Zjednoczonym Stanom przez Konstytucję, a niezakazane przez nią poszczególnym stanom, są rezerwowane dla stanów poszczególnych bądź ludności.

POPRAWKA XI.
Władza sądowa Zjednoczonych Stanów nie będzie rozciągana na żadne sprawy, wedle prawa i godziwości, zakładane czy w toku, a wniesione przeciwko jednemu spośród Zjednoczonych Stanów przez obywateli innego stanu, lub obywateli czy poddanych kraju obcego.

POPRAWKA XII.
Elektorzy spotkają się we właściwych sobie stanach oraz zagłosują balotem na Prezydenta i Wiceprezydenta, z których chociaż jeden nie będzie mieszkańcem tego samego stanu, co oni osobiście. Podadzą w swoich balotach imię osoby typowanej na Prezydenta oraz w odrębnych balotach osoby typowanej na Wiceprezydenta, po czym sporządzą odrębne listy, wszystkich osób z głosami na Prezydenta i wszystkich na Wiceprezydenta, wraz z liczbą głosów na każdą, które to listy podpiszą, uwierzytelnią, oraz przekażą zapieczętowane do siedziby władz rządowych Stanów Zjednoczonych, na ręce Przewodniczącego Senatu.

Przewodniczący Senatu, przy osobistym stawiennictwie Senatu oraz Izby Reprezentantów, otworzy wszystkie certyfikaty, a głosy zostaną następnie policzone.

Osoba o największej liczbie głosów na Prezydenta stanie się Prezydentem, jeżeli liczba ta będzie stanowić większość całkowitej liczby elektorów mianowanych. Natomiast jeśli nikt nie będzie mieć takowej większości, spośród osób o największej liczbie głosów, nie więcej jednak niż trzech na liście z głosami na Prezydenta, Izba Reprezentantów od razu wybierze balotem jedną na Prezydenta. Przy wyborze Prezydenta głosy będą jednak uznawane wedle stanów, a reprezentacja każdego będzie mieć jeden głos. Kworum w tym celu będą stanowić pojedynczo lub liczebnie członkowie z dwóch trzecich stanów, a większość zwykła wszystkich stanów wystarczy dla dokonania wyboru. A jeżeli Izba Reprezentantów nie wybierze Prezydenta, kiedykolwiek takie prawo wyboru im by przypadało, do dnia czwartego następującego marca, obowiązki Prezydenta pełnić będzie Wiceprezydent, tak samo, jak w przypadku Prezydenta śmierci lub innej konstytucyjnej niezdolności.

Osoba o największej liczbie głosów na Wiceprezydenta będzie Wiceprezydentem, jeżeli liczba ta będzie stanowić większość całkowitej liczby elektorów mianowanych; a jeśli nikt nie będzie mieć takowej większości, spomiędzy dwóch najwyższych wyników na liście wybierze Wiceprezydenta Senat. Kworum dla tego celu będą stanowić dwie trzecie całkowitej liczby senatorów, a większość zwykła owej liczby wystarczy dla dokonania wyboru. Jednak nikt, kto się nie kwalifikuje konstytucyjnie na Prezydenta, nie będzie się kwalifikować na Wiceprezydenta Stanów Zjednoczonych.

POPRAWKA XIII.
Dział 1. Ani niewolnictwo, ani niedobrowolna służba, chyba że nakazana jako kara za przestępstwo orzeczone prawomocnym wyrokiem, nie będą istnieć w Zjednoczonych Stanach, czy gdziekolwiek pod ich jurysdykcją.

Dział 2. Kongres będzie władny wprowadzić ten artykuł w życie stosownymi przepisami.

POPRAWKA XIV.
Dział 1. Wszystkie osoby urodzone lub naturalizowane w Stanach Zjednoczonych, pod ich jurysdykcją, są obywatelami Stanów Zjednoczonych oraz stanu zamieszkania. Żaden stan nie utworzy ani nie zaprowadzi przepisów umniejszających prawa i nietykalność obywateli Stanów Zjednoczonych; nie pozbawi też nikogo życia, wolności, bądź własności, bez właściwego procesu prawnego; ani nie odmówi nikomu w swojej jurysdykcji równości wobec prawa.

Dział 2. Reprezentanci będą przyznawani poszczególnym stanom w relacji do zaludnienia, po oszacowaniu w każdym ze stanów ogólnej liczebności osób, bez nieopodatkowanych Indian. Jeżeli odmówi się prawa do głosowania na elektorów Prezydenta i Wiceprezydenta Stanów Zjednoczonych, czy na reprezentantów w Kongresie, na wykonawczych, lub też sądowniczych funkcjonariuszy stanu, albo na członków jego legislatury, jakimś mieszkańcom stanu płci męskiej w wieku lat przynajmniej dwudziestu jeden, obywatelom Stanów Zjednoczonych, bądź się to prawo ograniczy, z wyjątkiem rebelii czy innego przestępstwa, podstawa reprezentacji zostanie tam zredukowana w proporcji między liczbą takich obywateli płci męskiej a tą ogółu obywateli płci męskiej w wieku lat przynajmniej dwudziestu jeden, w owym stanie.

Dział 3. Nie będzie senatorem lub reprezentantem w Kongresie, elektorem Prezydenta oraz Wiceprezydenta, nie zachowa posady cywilnej lub wojskowej, z ramienia Stanów Zjednoczonych czy któregoś stanu, kto złożył przysięgę jako członek Kongresu lub funkcjonariusz Stanów Zjednoczonych, bądź jako członek stanowej legislatury, czy też wykonawczy lub sądowniczy funkcjonariusz któregoś stanu, aby wspierać Konstytucję Stanów Zjednoczonych, a wziął udział w rebelii lub insurekcji przeciwko nim, bądź też udzielił pomocy i wsparcia ich wrogom. Jednak Kongres może, głosami dwóch trzecich obydwu izb, usunąć taką niezdatność.

Dział 4. Ważność długu publicznego Zjednoczonych Stanów jak prawnie uznany, włącznie z długiem na wypłatę uposażeń i nagród za służbę przy tłumieniu insurekcji czy rebelii, nie będzie kwestionowana. Jednak ani Zjednoczone Stany, ani żaden stan nie uzna czy zapłaci długu bądź zobowiązania ku pomocy insurekcji lub rebelii przeciwko Stanom Zjednoczonym, bądź też roszczenia tytułem utraty lub wyzwolenia niewolnika; a długi takie, zobowiązania, czy roszczenia będą uważane za nielegalne i nieważne.

Dział 5. Kongres będzie władny wprowadzić w życie postanowienia tego artykułu stosownymi przepisami.

POPRAWKA XV.
Dział 1. Ani Zjednoczone Stany, ani żaden stan nie odmówi czy ograniczy obywatelom Stanów Zjednoczonych prawa do głosowania z uwagi na rasę, kolor skóry, lub uprzednią służbę.

POPRAWKA XVI.
Kongres będzie władny nakładać i pobierać podatki, od dochodów czerpanych z dowolnego źródła, nie zachowując proporcji między stanami, oraz bez względu na jakikolwiek cenzus czy wyliczenie ludności.

POPRAWKA XVII.
Senat Stanów Zjednoczonych stanowić będzie po dwóch senatorów z każdego stanu, wybranych przez jego ludność na lat sześć; a każdy senator będzie mieć jeden głos. Elektorat w każdym stanie będzie mieć zdolność wyborczą stosowną dla elektoratu najliczniejszego wydziału legislatur państwa.

Jeżeli zdarzą się wakaty w reprezentacji z któregokolwiek stanu, jego władza wykonawcza będzie rozpowszechniać wezwania do wyborów, aby takowe wakaty wypełnić: pod warunkiem, iż legislatura stanu może upoważnić jego władzę wykonawczą do mianowań tymczasowych, aż wakatów nie wypełni ludność, w wyborach zwołanych przez legislaturę.

Poprawka ta nie będzie wpływać na ocenę elekcji bądź kadencji senatora wybranego przed jej wejściem w życie jako część Konstytucji.

POPRAWKA XVIII.
Dział 1. Po upływie roku od ratyfikacji tego artykułu, produkcja, sprzedaż oraz transport produktów alkoholowych dla celów spożywczych, w obrębie Stanów Zjednoczonych oraz na wszelkich terytoriach podlegających ich jurysdykcji, a także do nich import bądź z nich eksport, są niniejszym zabronione.

Dział 2. Kongres oraz poszczególne stany będą wspólnie mieć władzę wprowadzić ten artykuł w życie stosownymi przepisami.

Dział 3. Artykuł ten nie będzie mieć skutku, dopóki nie zostanie ratyfikowany jako poprawka do Konstytucji przez legislatury poszczególnych stanów, na sposób przewidziany w Konstytucji, a w ciągu siedmiu lat od daty przedłożenia go stanom przez Kongres.

POPRAWKA XIX.
Dział 1. Ani Zjednoczone Stany, ani żaden stan nie odmówi czy ograniczy obywatelom Stanów Zjednoczonych prawa do głosowania z uwagi na płeć.

Dział 2. Kongres będzie władny wprowadzić ten artykuł w życie stosownymi przepisami.

POPRAWKA XX.
Dział 1. Kadencje Prezydenta i Wiceprezydenta będą się kończyć w południe 20 dnia stycznia, a kadencje senatorów oraz reprezentantów w południe 3 dnia stycznia, w latach, w których kadencje te kończyłyby się także, gdyby ten artykuł nie został ratyfikowany. Kadencje ich następców rozpoczną się odpowiednio.

Dział 2. Plenum Kongresu zbierze się przynajmniej raz każdego roku, a spotkanie takie rozpocznie się w południe 3 dnia stycznia, chyba że prawem wyznaczą oni inny dzień.

Dział 3. Jeżeli w czasie wyznaczonym na rozpoczęcie się kadencji Prezydenta, Prezydent elekt umrze, Wiceprezydent elekt stanie się Prezydentem. A jeśli wyboru Prezydenta nie uda się dokonać przed czasem wyznaczonym na rozpoczęcie się jego kadencji, czy też Prezydent elekt nie uczyni zadość wymogom, funkcje Prezydenta będzie pełnić Wiceprezydent elekt, do czasu aż Prezydent spełni wymogi. Kongres może prawnie dookreślić sytuacje, w których ani Prezydent elekt, ani Wiceprezydent elekt się nie kwalifikuje, oraz orzec, kto ma wtedy pełnić funkcje Prezydenta, lub też jakim sposobem wybrać taką osobę, a osoba ta działać będzie odpowiednio, do czasu aż Prezydent lub Wiceprezydent się zakwalifikuje.

Dział 4. Kongres może prawnie dookreślić sytuację śmierci którejś z osób, spośród których Izba Reprezentantów mogłaby wybrać Prezydenta, kiedykolwiek takie prawo wyboru by im przypadało, zarówno jak przypadek śmierci którejkolwiek z osób, spośród których Senat mógłby wybrać Wiceprezydenta, kiedykolwiek takowe prawo wyboru by przypadało Senatowi.

Dział 5. Działy 1 oraz 2 zyskają moc prawną w 15 dniu października, następującym po ratyfikacji tego artykułu.

Dział 6. Artykuł ten nie będzie mieć skutku, o ile nie zostanie ratyfikowany jako poprawka do Konstytucji przez legislatury trzech czwartych poszczególnych Stanów, w ciągu siedmiu lat od daty jego przedłożenia.

POPRAWKA XXI.
Dział 1. Artykuł osiemnasty poprawki do Konstytucji Stanów Zjednoczonych jest niniejszym uchylany.

Dział 2. Transport czy import w celu dostawy lub użytku produktów alkoholowych w którymś ze stanów, jak i w miejscach w dyspozycji Zjednoczonych Stanów, gdy wbrew przepisom miejscowym, jest niniejszym zabroniony.

Dział 3. Artykuł ten nie będzie mieć skutku, o ile nie zostanie ratyfikowany jako poprawka do Konstytucji przez konwencje poszczególnych stanów, na sposób przewidziany w Konstytucji, w ciągu siedmiu lat od daty przedłożenia poszczególnym stanom przez Kongres.

POPRAWKA XXII.
Dział 1. Nikt nie zostanie wybrany na urząd Prezydenta więcej niż dwa razy, a osoba która sprawowała urząd Prezydenta bądź pełniła jego funkcje przez czas dłuższy niż dwa lata, w trakcie kadencji na którą ktoś inny został Prezydentem wybrany, nie zostanie sama wybrana na urząd Prezydenta więcej niż raz. Artykuł ten jednak nie będzie się stosować do osoby na urzędzie Prezydenta w czasie gdy artykuł jest proponowany w Kongresie; nie przeszkodzi też żadnej osobie w sprawowaniu urzędu Prezydenta czy pełnieniu jego obowiązków, kiedy artykuł ten zyskiwać ma moc prawną, w sprawowaniu urzędu Prezydenta czy pełnieniu jego funkcji do końca swojej kadencji.

Dział 2. Artykuł ten nie będzie mieć skutku, o ile nie zostanie ratyfikowany jako poprawka do Konstytucji przez legislatury trzech czwartych stanów poszczególnych, w ciągu siedmiu lat od daty jego przedłożenia stanom przez Kongres.

POPRAWKA XXIII.
Dział 1. Dystrykt stanowiący siedzibę władz rządowych Zjednoczonych Stanów wyznaczy, na sposób przewidziany przez Kongres:

Liczbę elektorów Prezydenta i Wiceprezydenta taką samą jak całkowita liczba senatorów i reprezentantów w Kongresie, do jakiej ów dystrykt byłby uprawniony, gdyby był stanem, ale nie wyższą niż dla stanu najmniej zaludnionego. Będą oni uzupełnieniem tych wyznaczonych przez stany, lecz będą uważani, dla celów dokonania wyboru Prezydenta oraz Wiceprezydenta, za elektorów mianowanych przez stan. A będą się oni spotykać w dystrykcie i sprawować obowiązki wyznaczane artykułem dwunastej poprawki.

Dział 2. Kongres będzie władny wprowadzić ten artykuł w życie stosownymi przepisami.

POPRAWKA XXIV.
Dział 1. Ani Zjednoczone Stany, ani żaden stan nie odmówi czy ograniczy obywatelom Stanów Zjednoczonych prawa do głosowania, w wyborach prymarnych bądź też innych, na Prezydenta lub Wiceprezydenta, czy też ich elektorów, bądź na senatora lub reprezentanta w Kongresie, z uwagi na niezapłacony osobowy czy inny podatek.

Dział 2. Kongres będzie władny wprowadzić ten artykuł w życie stosownymi przepisami.

POPRAWKA XXV.
Dział 1. W razie usunięcia Prezydenta ze stanowiska, czy jego śmierci lub rezygnacji, Prezydentem stanie się Wiceprezydent.

Dział 2. Kiedykolwiek dojdzie do wakatu na stanowisku Wiceprezydenta, Prezydent nominuje Wiceprezydenta, a ów obejmie urząd po zatwierdzeniu większością głosów obydwu izb Kongresu.

Dział 3. Kiedykolwiek Prezydent przekaże aktualnemu Przewodniczącemu Senatu oraz Przewodniczącemu Izby Reprezentantów swoją pisemną deklarację, iż nie jest w stanie realizować upoważnień i obowiązków swego urzędu, do czasu aż nie przekaże im pisemnej deklaracji o treści przeciwnej, upoważnienia te i obowiązki sprawować będzie Wiceprezydent jako pełniący obowiązki Prezydenta.

Dział 4. Kiedykolwiek Wiceprezydent oraz większość, czy przełożonych departamentów wykonawczych, czy też organu wyznaczonego prawem przez Kongres, przekażą aktualnemu Przewodniczącemu Senatu i Przewodniczącemu Izby Reprezentantów pisemną deklarację, iż Prezydent nie jest zdolny realizować upoważnień i powinności swojego urzędu, natychmiastowo przejmie upoważnienia i powinności owego urzędu Wiceprezydent, jako pełniący obowiązki Prezydenta.

Następnie, jeżeli Prezydent przekaże aktualnemu Przewodniczącemu Senatu oraz Przewodniczącemu Izby Reprezentantów swoją pisemną deklarację, iż ułomności już nie ma, wznowi on realizowanie upoważnień i obowiązków urzędu, o ile Wiceprezydent i większość, czy przełożonych departamentów wykonawczych, czy organu prawem przez Kongres powołanego, nie okażą w dni cztery, aktualnemu Przewodniczącemu Senatu oraz Przewodniczącemu Izby Reprezentantów, swojej pisemnej deklaracji, iż Prezydent nadal nie jest zdolny realizować upoważnień i obowiązków swojego urzędu. Wówczas rozstrzygnie kwestię Kongres, a spotka się dla tego celu w czterdzieści osiem godzin, jeśli poza sesją. Jeżeli Kongres, w dwadzieścia jeden dni od otrzymania deklaracji pisemnej owego drugiego rodzaju, a gdy poza sesją, w dwadzieścia jeden dni po wymaganym spotkaniu, stwierdzi przy dwóch trzecich głosów obydwu izb, iż Prezydent nie jest zdolny realizować upoważnień i obowiązków swego urzędu, Wiceprezydent nadal będzie je sprawować jako pełniący obowiązki Prezydenta. W innym razie Prezydent ponownie obejmie upoważnienia i obowiązki swego urzędu.

POPRAWKA XXVI.
Dział 1. Ani Zjednoczone Stany, ani żaden stan nie odmówi czy ograniczy obywatelom Stanów Zjednoczonych prawa do głosowania z uwagi na wiek.

Dział 2. Kongres będzie władny wprowadzić ten artykuł w życie stosownymi przepisami.

POPRAWKA XXVII.
Żaden przepis zmieniający uposażenie senatorów bądź reprezentantów za sprawowanie mandatu nie nabierze mocy przed kolejnymi wyborami przedstawicielskimi.