Czy masz ochotę popracować nad sobą?

Praca nad sobą jest zgodna z hasłami robienia kariery indywidualnej i samodzielnego kształtowani własnej egzystencji i wielu z nas bardzo chętnie chce zostać wzmiankowanymi kowalami własnego losu (wszakże sukces indywidualny jest ważniejszy niż wszystko inne, a zmienić można w sobie dużo).

Jak to zrobić? (Na podstawie: Jak przeżyć w organizacji?, Warecki & Warecki, Warszawa 2011)

Podstawowym motywem do rozpoczęcia takiej pracy jest niezadowolenie ze stanu obecnego: może to dotyczyć posiadania słabej muskulatury, zbyt dużej wagi, braków w wykształceniu lub wad charakterologicznych (na przykład bywa, że ktoś jest nadmiernie konfliktowy, a nawet złośliwy).

Często te standardy, (co jest pożądane a co nie i jak na tym tle wypadamy) czerpiemy dzięki z porównywaniu się z innymi. Niemałą rolę w tym względzie pełnią media, gdzie codziennie widzimy dobrze ubranych, wysportowanych i zazwyczaj niezwykle miłych ludzi, z którymi porównujemy swoje cechy i zachowania. Nie ma co ukrywać, że wzorce czerpane tą droga bywają infantylne i zawodne, ale cóż…

W każdym społeczeństwie istnieją mniej lub bardziej uniwersalne wzorce jak żyć i postępować, co ma największą wartość, a czego mamy się wystrzegać.

Ciekawe, że do intensywnej pracy nad sobą zachęcał bardzo młodzież zwłaszcza Jan Paweł II słowami: „ musicie od siebie wymagać nawet gdyby inni od was nie wymagali.”

Praca nad sobą jest zadaniem na całe życie (Z. Pietrasiński) i być może też stąd duże powodzenie, jakimi się cieszą takie inicjatywy jak Uniwersytet III wieku.

Jak podzielić rodzaje pracy nad sobą? Profesor Stanisław Mika proponuje podział na:

• Podejście aforystyczne
• Proponowanie wzorców
• Wszystko, co proponuje psychologia
• Techniki relaksacyjne, medytacyjne, wizualizacje (dużo dalekiego wschodu)

Omówmy je pokrótce.

Podejście aforystyczne polega na tym, że przedstawia się w krótkiej i zwięzłej formie myśl czy zasadę pokazująca drogę, jaka należy podążać do osiągnięcia pożądanych cech charakteru lub zachowania (czy innego celu). Idea polega na tym, że ten, kto przeczyta myśli Pascala, Kopmayera czy JPII zrozumie je, przemyśli i będzie zgodnie z nimi postępował i zostanie to trwałym elementem jego postępowania.

Dużo takich sentencji można znaleźć u Marka Aureliusza: Tak należy wszystko czynić i mówić i o wszystkim myśleć, jakby się miało odejść z życia albo: Najlepszym sposobem obrony jest nie odpłacać pięknym za nadobne.

Przypomnijmy też ciekawą myśl Nietzschego dotyczącą … pracoholizmu, którą przytacza profesor Mika: Farsa wielu pracowitych.- Nadmiernym wysiłkiem zdobywają sobie czas wolny i nie potrafią potem zrobić z nim nic innego, niż liczyć godziny dopóki czas ten im nie upłynie.

Żeby aforyzm „zadziałał „ jak trzeba” należy:

• Przeczytać go ze zrozumieniem.
• Zapamiętać i zaakceptować jego treść
• Zastosować go w we własnym życiu, w naszej konkretnej sytuacji.

Istotą podejścia opierającego się na modelach jest prezentacja wzoru, który mamy naśladować dzięki czemu staniemy się tacy jacy chcemy (lub prawie tacy). Kiedyś do naśladowania proponowano postacie starożytnych bohaterów (zresztą absolutnie aktualne aż do dzisiaj) takie jak choćby: Aleksander Macedoński, Achilles, Diogenes, Sokrates. W średniowieczu w takim celu przedstawiano świętych i dzięki lekturze o Św. Katarzynie, Tomaszu Morusie czy Św. Franciszku mieliśmy znajdować natchnienia i inspirację do lepszego życia i mogliśmy kształtować go zgodnie z tymi wzorami.

Na marginesie można zauważyć, że wezwanie do świętości, które słyszymy w kościele ma właśnie służyć do zachęty do pracy nad sobą i stawania się lepszym (istnieje kilka bardzo interesujących modeli samokształcenia opartego na chrześcijaństwie, jak na przykład edukacja ignacjańska, które może omówimy przy sprzyjającej okazji).

Wiele zawdzięczamy Dalowi Carnedie (który był samoukiem) ale przeprowadził własne badania na temat jak radzić sobie z trudnościami życiowymi i sformułował bardzo interesujące wnioski. Oto zasadnicze punkty myśli autora i zalecane przez niego kierunki samodoskonalenia w różnych sytuacjach życiowych:

• Człowiek powinien skupić się na dniu dzisiejszym i nie zamartwiać się przeszłością i przyszłością.
• Kiedy spotyka go wielkie zmartwienie (przez duże Z) to powinien:
• Nie przejmować się głupstwami i realnie zastanowić się czy to czym się zamartwiamy może nam się przydarzyć w rzeczywistości (z badań wynika, że blisko 90% rzeczy którymi się martwimy nie przydarza się nam).
• Warto świadomie kalkulować troskę, jaką poświęca się swoim kłopotom.

1. zapytać siebie co najgorszego może mu się przydarzyć, jeśli się z nim się nie upora
2. poczynić wszelkie możliwe i realne przygotowania i zaakceptować to co jest nieuniknione i jeśli to możliwe polepszyć to, co już zaakceptował

Aby uniknąć znużenia w pracy warto stosować kilka prostych zasad:

• Odpoczywać wtedy, kiedy nie jesteś jeszcze zmęczony, ponieważ nie są naruszone rezerwy twojego organizmu.
• Umieć relaksować się w trakcie pracy, mając na to nawet bardzo mało czasu – jest wystarczająco dużo metod.
• Dbać o porządek w czasie pracy na swoim biurku, czy tam gdzie pracujesz
• Załatwić daną sprawę gdy wszystkie fakty, które jej dotyczą są ci wiadome i znane.
• To, co robisz wykonuj z entuzjazmem

Trzecią drogę zawdzięczamy psychologom i temu, co zbadali i wymyślili, ale o tym następnym razem..