POLSKA
Like

Socjotechnika w służbie kontrrewolucji (I)

31/10/2014
945 Wyświetlenia
0 Komentarze
9 minut czytania
Socjotechnika w służbie kontrrewolucji (I)

– Jeżeli rządowa machina wymaga od Ciebie abyś był pośrednikiem niesprawiedliwości wobec innych, wtedy, powiadam Ci, złam prawo.

– Wszyscy uznają prawo do rewolucji, to znaczy prawo do odmowy posłuszeństwa oraz prawo do występowania przeciwko rządowi, kiedy jego tyrania albo nieudolność przybierają zbyt wielkie rozmiary i stają się nie do zniesienia.

– Nie urodziłem się po to, aby ktoś mnie zniewalał!

– Nieposłuszeństwo jest prawdziwą podstawą wolności, posłuszni muszą być niewolnicy.

Istnieją sytuacje w których jesteśmy bardziej skłonni niż w innych ulęgać presji zewnętrznej.[1]

0


 

 

Henry David Thoreau:

sharp

Gene Sharp jest specjalistą od wysadzania w powietrze rozmaitych dyktatur i to nie na drodze zbrojnych przewrotów, ale pokojowej walki i samoorganizacji. Jest to umiejętność, która już niedługo (a może nawet już teraz) może nam się przydać bardziej niż myślimy.

Na istotę władzy można spojrzeć – jego zdaniem – od góry lub od dołu piramidy społecznej:

może objawić się ona niczym monolityczna i groźna manifestacja woli rządu i elit, przypominając mocarne skrzyżowanie Władimira Putina z Józefem Stalinem oraz Smokiem Wawelskim na dodatek. Jest niezniszczalna i zupełnie niezależna od ludzkiej kontroli.

Istnieje jednak inne spojrzenie, które mówi, że władza wyrasta z przyzwolenia społeczeństwa na odkreśloną formę rządów i zależy od poparcia społecznego, które może być wycofane.

W Rosji istotą sytemu jest władza autorytarna, niemniej za pomocą mediów zabiega o poparcie społeczne i stara się nadać sobie demokratyczną legitymację, wnikająca z wyborów. Choćby je fałszując. Wiadomo – wygrywa ten, kto liczy głosy.

likwor

Każda władza posiada swoje źródła:

  1. Autorytet– im więcej autorytetu, tym zazwyczaj potrzebne jest mniej przemocy.
  2. Zasoby ludzkie – to wszyscy ci, co współpracują z władzą. Władza nieuchronnie rządzi w sposób biurokratyczny, więc rozbudowywanie aparatu służy poszerzaniu jej zaplecza ludzkiego.
  3. Wiedza i umiejętności osób współpracujących z nią.
  4. Czynniki niewymierne (inaczej można powiedzieć kontekst) ideologia, psychologia, wiara, tradycja, zwyczaje.
  5. Zasoby materialne, czyli sposób, w jaki kontroluje własności i efekty naszej pracy. Na przykład do jakiego stopnia jesteśmy jej niewolnikami pod względem ekonomicznym. Struktura własności.
  6. Sankcje, czyli wszystko to, co może nam zrobić jak nie będziemy posłuszni

Gene Sharp twierdzi, że bliższa analiza tych wszystkich czynników prowadzi do wniosku, że władza jest bardziej uzależniona od społeczeństwa, niż mogłoby się to wydawać.

Podważenie autorytetu władzy prowadzi do jej dezintegracji. Mówił już o tym chiński mędrzec Sun Tsy w Sztuce wojny, jak i były agent GRU Jurij Biezmienow w rozważaniach Jak zniszczyć państwo.

Jest też oczywiste, że rząd, jaki by on nie był, do swojego funkcjonowania potrzebuje współdziałania znacznych grup społeczeństwa. Rządzeni mogą odmówić rządowi uznawania jego autorytetu i współdziałania z nim.

Państwo można określić najkrócej jako organizację mającą na danym terenie monopol na stosowanie przemocy. Dlatego kiedy ktoś podważa jego rację istnienia, ucieka się ono wówczas do stosowania przymusu.

Sankcje wykonują ci członkowie społeczeństwa, którzy popierają władzę (policja, wojsko, media) wobec reszty. Zdaniem Sharpa sankcje – nawet, jeśli są dotkliwe – nie wystarczają do sprawowania rządów (nie można siedzieć na bagnetach). Zaplecze władzy musi być gotowe do wcielania sankcji w życie: „ogólny stopień uległości społeczeństwa determinuje skuteczności sankcji”.

Morał jest taki, że siła władzy nie jest jednakowa i niezmienna, ale zależy o stałej relacji ze społeczeństwem, jego przyzwolenia i aktywności. Bez posłuszeństwa i podległości rządzonych nic nie jest w stanie dokonać się w państwie. Sprzeciw bywa kosztowny, niemniej stosunek pomiędzy poleceniem, a jego wykonaniem jest zawsze dwustronny, a nie jednostronny.

niewolnik

Podobnie, jak w orkiestrze symfonicznej, drużynie piłkarskiej, aby efektywne sprawowanie władzy było możliwe konieczna jest dobra relacja pomiędzy przywódcą, a rządzonymi. Wedle przytaczanego przez G. Sharpa jednego z pierwszych niemieckich socjologów Georga Simmela „nawet najnędzniejszy niewolnik może wpływać w pewnym stopniu na swego pana”. Wszystko sprowadza się do podporządkowania i posłuszeństwa. Jak powiedział francuski filozof i myśliciel polityczny Bertrand de Jouvenel: „Kto zna źródła posłuszeństwa, ten zna naturę władzy.”

Ludzie są posłuszni – zdaniem Thomasa Hobbesa (XVII w) – ponieważ boją się władzy i siebie nawzajem. Sharp uważa, że nie jest to tylko strach, ale też:

  1. Zwyczaje, czyli wieloletni nawyk, jaki się wykształcił w społeczeństwie na skutek przyczyn.
  2. Sankcje często mające charakter odwetowy, aby zminimalizować ryzyko ponownej odmowy wykonania plecenia.
  3. Powinności moralna. Te wewnętrzne samoograniczenie wyrastają z czterech przesłanek:
  • Wiara, że rząd służy powszechnemu dobru. Czasem jest to wiara w generalnie w instytucję rządu. Ludwik von Mises nie podziela tego zdania i twierdzi, że wiara we wszechmoc i inteligencję rządu to efekt etatystycznego sposobu widzenia świata.
  • Wiara we wszechmoc rządu (patrz jak wyżej).
  • Uznanie prawomocności władzy, jej legitymizmu.
  • Własne poczucie sprawiedliwości.
  1. Korzyści własna (pieniądze, udział we władzy, prestiż i tak dalej).
  2. Psychiczna identyfikacja z rządem
  3. Obszary społecznej obojętności, gdzie ludzie bez refleksyjnie wykonują polecenia władzy
  4. Brak wiary rządzonych we własne siły.

Rzecz całą można sprowadzić do dwóch czynników: strachu przed sankcjami i dobrowolnego przyzwolenia. Wszytko opiera się na akcie woli jednostki: czy chce być posłuszna czy nie.

sun tsy

Trzeba pamiętać o tym, że czym innym jest posłuszeństwo a czym innym zniewolenie.

Zdaniem amerykańskiego emerytowanego profesora nauk politycznych większości celi władza nie może osiągnąć poprzez stosowanie wyłącznie przymusu fizycznego. Posłuszeństwo jest w zasadzie dobrowolne, wyrasta z przyzwolenia, bo nawet w obliczu sankcji to ostatecznie człowiek decyduje, co ma zrobić.

Wielu obywateli daje przyzwolenie na dany porządek, ponieważ nie ma ochoty płacić ceny odmowy, a nie dla tego, że uważa go za lepszy od innych, czy jedyny.

Władzę ograniczają trzy czynniki:

  1. Siła woli społeczeństwa (decyzja czy i jak ją kontrolować).
  2. Siła niezależnych organizacji rządzonych.
  3. Zdolność rządzonych do wycofania swojego przyzwolenia i współpracy.

Cytowany przez Sharpe’a Erroll E. Harris twierdzi, że tyrania rozwija się dzięki ignorancji, przyzwoleniu i nie zorganizowaniu oraz współpracy z tyranem.

Kiedy posłuszeństwo ulega osłabieniu, władza zwiększa sankcje lub zwiększa nagrody. Jeśli to nie skutkuje, nieposłuszeństwo się poszerza. W wypadku funkcjonariuszy państwowych większe znaczenie mają bonusy, niż strach prze sankcjami.

[1] Cytaty ze strony: http://smartmob.wikidot.com/powiedzieli

0

Wojciech Warecki http://www.warecki.pl

Wojciech Warecki & Marek Warecki www.warecki.pl Dwa słowa o nas. Zajmujemy się: Pisaniem książek i dziennikarstwem Oraz Trenowaniem i szkoleniami Doradztwem Terapią szczególnie w zakresie: Stres, psychosomatyka Mobbing funkcjonowanie człowieka w organizacji Psychologia wpływu i manipulacji Psychologia oddziaływania mass mediów (w tym nowe media) Rozwój osobisty i kreatywność Praca zespołowa i kierowanie Psychologia sportowa Problemy rodzinne. Warsztaty skutecznego uczenia się

72 publikacje
0 komentarze
 

Dodaj komentarz

Authorization
*
*
Registration
*
*
*
Password generation
343758